از جامه فتح تا سکه منقوش به آیات قرآنی

جامه فتح یا پیراهن آیه‌الکرسی که بین مردم به پیراهن (نادعلی) نیز معروف است، منبر مسجد جامع سوریان که در قرن چهارم هجری ساخته و به دستور عضدوالدوله دیلمی در دوره‌ی آل بویه تجدید بنا و مرمت شد و سکه‌ی درهم،‌ باقی مانده از سال ۱۲۹ قمری از منطقه‌ی طرهان استان لرستان سه اثر تاریخی منحصربفرد موزه ملی ایران هستند که با آیات قرآنی منقوش شده‌اند.

این جامه کاملا جنبه‌ی تعویذ (چشم زخم) داشته و استفاده از آن در دوره‌ی صفوی و پس از آن در زمان گرفتاری، بیماری، یا زمان جنگ در زیر زره برای حفاظت در برابر بلایا و خطرات رواج داشته است.

بر سراسر پیراهن ترکیبی از نقوش و طرح‌های هندسی، گیاهی و اسلیمی با خطوط کوفی، نسخ، ثلث، نستعلیق و به ویژه غبار با قلم زر و لاجورد و شنگرف و زعفران، ‌آیات قرآن و ادعیه کتابت شده است.

این اثر تاریخی باقی مانده از دوره صفوی به شماره ۸۳۷۵ در موزه ملی ایران به ثبت رسیده است.

منبر منبت کاری چوبی با آیه‌ای از سوره بقره

یکی از منبرهای ارزشمند تاریخی ایران، منبر متعلق به مسجد جامع سوریان بوانات فارس است. این مسجد در قرن چهارم هجری قمری به دستور عضدوالدوله دیلمی در دوره‌ی آل بویه تجدید بنا و مرمت شد.

منبر منبت کاری چوبی آن، یادگاری باقی مانده از دوره‌ی ایلخانی(۷۷۱ هجری قمری) است که به دستور خواجه مظفرالملک ساخته شده است. این منبر چوبی منبت دو لنگه در و ۱۱ پله دارد که در بالای منبر آیه "۲۵۵ سوره البقره " نوشته شده است.

دور تا دور چهار چوب در کتیبه‌ای به خط ثلث با ذکر تاریخ ساخت آن وجود دارد. کتیبه « لا اله الا الله» در قاب لنگه سمت راست در دیده می‌شود که در ساخت این شاهکار، هنرهای چوبی مانند منبت کاری، گره چینی، مشبک، معرق و... به کار رفته است.

این اثر تاریخی که به شماره ۳۲۷۶ در موزه ملی ایران به ثبت رسیده، به شماره‌ی ۶۶ در نهم خرداد ۱۳۹۴ در فهرست ملّی آثار منقول فرهنگی ـ تاریخی به ثبت رسید.

سکه ۱۳۰۰ ساله با آیاتی از قرآن کریم

سکه‌ی درهم،‌ باقی مانده از سال ۱۲۹ هجری قمری که در منطقه‌ی طرهان استان لرستان به دست آمده و در منطقه «تیمره» نام منطقه‌ای بین سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان ضرب شده است.

در هر دو طرف این سکه تاریخی که به شماره ۳۲۵ در موزه ملی ایران ثبت شده، آیاتی از قرآن حک شده است.

روی سکه «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی» (بخشی از آیه ۲۳ سوره مبارکه شوری) حک شده، همچنین جمله «بسم الله، ضرب هذاالدرهم بالتیمره سنه تسع و عشرین و مئه (محل ضرب تیمره، سال ضرب ۱۲۹) نوشته شده است.

پشت سکه نیز علاوه بر حک شدن آیه‌ی «الله احد الله الصمد لم یلد و لم یولد و لم یکن له کفوا احد» از سوره اخلاص، آیه‌ی ۳۳ سوره توبه «محمد رسول الله ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لوکره المشرکون» نقش بسته شده است.

پیروان ابومسلم خراسانی در مناطق تحت فرمان خویش درهم‌های سیمین و فَلس‌های مسین خاص خود را، حتی تا چند سال پس از روی کار آمد ن عباسیان، ضرب می‌کردند که بر بسیاری از آنها این شـعار عباسـیان به شکل دایره یا چهارگوش نوشته شده است: «قل لا اسئلکم علیه اجراً الا المودة فی القربی » "بگو از شما در برابر این (ابلاغ رسالت خود) به جز محبت در برابر خویشاوندانم مزدی نمی طلبم"(بخشی از آیه ۲۳ سوره مبارکه شوری)

منبع: ایسنا