ناگفته‌هایی درباره «پرچم‌های بزرگ» در ایران
سرنا_بزرگ‌ترین پرچم خاورمیانه تا چند ماه پیش در تهران به اهتزار درآمده بود؛ پرچمی با ۳۵۰ کیلو وزن در ابعاد ۱۰۰۰ متر مربع. تا اینکه افغانستان پرچم کشورش را در ابعاد بزرگ‌ترین پرچم جهان به ایران سفارش داد و برای آن مبلغی حدود ۱۵۰ میلیون تومان پرداخت کرد.
حالا یکی از بزرگ‌ترین پرچم‌های دنیا روی یکی از تپه‌های تهران بالا رفته است؛ پرچمی که در ارتفاع ۲۱۰ متری از زمین قرار دارد و هر چند وقت یک بار برای شست‌وشو و تعمیر پایین آورده می‌شود و دوباره به وسیله یک جرثقیل نصب می‌شود. این پرچم آنقدر سنگین است که اگر زمان وزیدن باد شدید کنار میله آن بایستید به نظر می‌آید یک هلیکوپتر بالای سر شما پرواز می‌کند اما هر کسی نمی‌تواند در کنار این میله قرار بگیرد زیرا این پرچم روی برجی قرار گرفته که بالا رفتن از آن حدود ۴۵ دقیقه زمان می‌برد و ورود به آن برای عموم آزاد نیست!
برج پرچم روی یکی از مرتفع‌ترین تپه‌های اراضی عباس‌آباد تهران ساخته شده است. این برجِ بزرگ‌ترین پرچم جمهوری اسلامی ایران است که نخستین بار در هفته دفاع مقدس در سال ۱۳۹۱ روی آن به اهتزاز درآمد. طول پایه این پرچم ۱۴۷ متر و با احتساب ارتفاع تپه، ۲۱۰ متر از بستر اصلی بوستان است. نیروهای خدماتی این برج به طور مرتب با اداره هواشناسی در ارتباطند و زمانی که شدت باد افزایش پیدا می‌کند، برای آنکه پرچم آسیب کمتری ببیند به صورت نیم‌افراشته در می‌آید. دو پرچم ایران و یک پرچم مناسب ماه محرم و صفر برای این برج دوخته شده که مناسب با ایام متفاوت به اهتزار درمی‌آیند. تولید هر کدام از این پرچم‌ها حدود یک ماه زمان برده است؛ پرچم‌هایی که سنگین هستند و برای جابه‌جایی آنها در کارگاه به فضای زیادی نیاز است و چهار نیرو به صورت دائم باید روی آن کار کنند.
نمایی از سازه برج پرچم
تولید پرچم‌هایی از جنس ساتن در ایران بعد از قهرمانی هادی ساعی در المیپک به ذهن یک تولیدکننده می‌رسد؛ زمانی که این ورزشکار بعد از پیروزی‌اش پرچمی بی‌کیفیت را روی دوشش می‌اندازد. به همین دلیل از سال ۱۳۸۵ تولید پرچم‌های نفیس و از جنس ساتن شروع می‌شود.
دوخت و تولید پرچم‌های نصب‌شده در اراضی عباس‌آباد کار امیر طالبیان - تولیدکننده پرچم - است که دوخت پرچم‌هایی با ابعاد بزرگ و از جنس ساتن را برای نخستین بار از چهار سال پیش شروع کرده است. پیش از این پرچم‌ها از کشورهای دیگر وارد می‌شدند زیرا نوع پارچه‌ای که با آن پرچم را می‌دوختند دوام چندانی نداشت و مجبور بودند هر دو هفته یک بار آن را تعمیر کنند. اما حالا پارچه‌های مربوط به پرچم‌های سه‌بعدی در کارخانه‌های ایرانی بافته می‌شوند و برای تولید آن از الیاف مصنوعی استفاده می‌کنند و هر پرچم حدود ۱۸ ماه عمر می‌کند.
طالبیان درباره تولید این پرچم‌ها می‌گوید: «پرچم‌ها تکه‌دوزی می‌شوند. به همین دلیل نوع دوخت و نخ‌هایی که در آن به کار می‌روند بسیار مهمند. سال گذشته بزرگ‌ترین پرچم مذهبی جهان با ۱۰۰۰ متر مربع را به اراضی عباس‌آباد دادیم و امسال هم بزرگ‌ترین پرچم قابل اهتزاز جهان را به افغانستان فروختیم که ۱۱۵۰ متر مربع و حدود ۱۵۰ میلیون تومان قیمت داشت. حدود ۵۴ شابلون یک ونیم در چهار را عکاسی کردیم و به صورت تکه‌دوزی در کنار هم دوختیم تا توانستیم لوگوی وسط پرچم افغانستان را دربیاوریم. البته نوع پارچه‌ای که برای این کار استفاده شد کیفیت پایین‌تری نسبت به پارچه پرچم‌هایی داشت که برای اراضی عباس‌آباد تهیه شده بود. پرچم کشورهای مختلف را به صورت سنتی و دستی چاپ می‌کنیم. البته ماشین چاپ هم داریم که برای سفارش‌هایی با تیراژ بالا از آن استفاده می‌کنیم. به عبارتی کار ما صنایع دستی محسوب می‌شود اما نتوانستیم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را مجاب کنیم کاری که انجام می‌دهیم صنایع دستی است. حتی کُتل‌های قدیمی هم تولید می‌کنیم که اخیرا با استقبال بسیار خوبی روبه‌رو شده است. همچنین خیمه‌هایی که در هیئت‌ها نصب می‌شوند که به آنها در یزد «پوش» گفته می‌شود هم چاپ می‌کنیم. معمولا در ایران، پرچم را استراحت یا شست‌وشو نمی‌دهند و آن را آنقدر بالا نگه می‌دارند تا بر اثر باد و سایش، فرسوده می‌شود و از بین می‌رود. ما به ارگان‌هایی که زیاد پرچم سفارش می‌دهند، توصیه می‌کنیم پرچم را هر ماه برای شست‌وشو و تعمیرات بیاورند اما کمتر ارگانی این کار را انجام می‌دهد. یکی از سوال‌هایی که معمولا از ما می‌پرسند این است که چرا پرچم پاره می‌شود و ما هم جواب می‌دهیم که چون آن را مرتب بالا نگه می‌دارید. متاسفانه ما آداب نگهداری و احترام به پرچم را بلد نیستیم در حالی که پرچم یک کشور باید هر روز صبح با احترام نظامی به اهتزار دربیاید و غروب پایین آورده شود اما این آداب در کشور ما به جز در برنامه صبحگاه پادگان‌ها انجام نمی‌شود.»
او هم مثل همه مردم از اینکه کارش تحت تاثیر کرونا قرار بگیرد، احساس نگرانی می‌کرده اما با شکل‌گیری شعار «هر خانه، یک حسینیه، یک پرچم» در ماه محرم تولید بسیار خوبی داشته است؛ گرچه بر خلاف سال‌های گذشته، امسال نتوانسته به صورت چمدانی پرچم به عراق صادرکند.
طالبیان درباره تولید پرچم برای عراق می‌گوید: «حدود دو سال پیش قرار بود نخست وزیر عراق از نجف بازدید کند به همین دلیل با ما تماس گرفتند که پرچم نصب‌شده در نجف آسیب دیده و باید به سرعت پرچم دیگری جایگزین آن شود. نیروهای ما از ساعت ۹ شب مشغول به کار شدند تا آن پرچم را که حدود ۱۴۴ متر مربع داشت و ابعاد آن ۹ متر در ۱۶ متر بود، آماده کنند و در نهایت ساعت ۶ صبح پرچم عراق را با اولین پرواز روانه این کشور کردیم و در نجف به اهتزاز درآمد. ما به کشورهای حوزه خلیج فارس، افغانستان، عراق و روسیه هم صادرات داریم. اخیرا سفارش پرچم از کشور آذربایجان هم بیشتر شده چون ظاهرا در حال آماده‌شدن برای جشن پیروزی جنگ با ارمنستان هستند.»
یکی از کشورهای همسایه ما که مردمش علاقه زیادی به پرچم دارند، ترکیه است که هر سال برای برگزاری جشن روز جمهوریت پرچم این کشور از خانه‌ها آویزان می‌شود. به گفته طالبیان، ترکیه مهد چاپ است و در این زمینه قوی‌تر از کشور ما عمل می‌کند.
درفش پیداشده در شهداد کرمان یکی از قدیمی‌ترین درفش‌ها یا پرچم‌های ایران است. در واقع پرچم یا همان بیرق، یک جمعیت و گروه را به نوعی نمایندگی می‌کند. از قدیم گفته‌اند برای آنکه گروهی بتوانند همبستگی و انسجام خود را نشان دهند باید زیر یک «بیرق» بروند. پرچم، بیانگر وحدت و انسجام اجتماعی است و نشانه‌ها و نمادهایی از جمعیت یک کشور را دارد. برای مثال، برخی از کشورها برای آنکه نزدیک دریا هستند، کشش‌ها، آرزوها و روایت‌های دریایی دارند و از رنگ آبی در پرچم خود استفاده می‌کنند. پرچم‌ها علاوه بر اینکه علامتی هستند که افراد همگن، هم‌گروه، هم‌آرمان و هم‌آرزو را دور هم جمع می‌کنند در عین حال افشاکننده حال آنها و آرزوهایشان هم هستند. پرچم‌ها در بسیاری از سازمان‌های سیاسی مثل سازمان ملل یا در میادین ورزشی نماد و نماینده عالی ملت‌ها و جامعه‌اند و کارکردهای نشانی و نمادین دارند. پرچم فعلی ایران هم دو نظام نشانه‌ای یعنی رنگ‌ها و کلام را دارد. در گذشته، نظام فیگوراتیو مثل شیر، خورشید و شمشیر هم داشته که این جنبه بعد از انقلاب حذف شده و به جای آن کلام گذاشته شده است.
منبع: ایسنا
دیدگاه