چالش یک بازیگر زن با ایفای نقش رییس قبیله وحشیان

الهه خادمی ـ بازیگر سریال «مستوران» ـ درباره ویژگی های نقش خود و باورپذیری آن  گفت: بازی در نقش غزال یکی از پرچالش‌ترین نقش‌های من در کارنامه کاری ام است.

مستوران این شب‌ها از شبکه‌ یک پخش می‌شود. این مجموعه به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی و مسعود آب‌پرور، براساس کتاب «مستوران» نوشته‌ی محمد حنیف ساخته شده است. خادمی پیش از این در سریال «۸۷ متر» کیانوش عیاری مقابل دوربین قرار گرفته است. وی در سریال‌های «زیر هشت» سیروس مقدم، «آشپزباشی» محمدرضا هنرمند و «پروانه» جلیل سامان نیز بازی کرده‌ است.

این بازیگر درباره نقش خود در مستوران یادآور شد: از ابتدا برای نقش غزال انتخاب شدم. منتهی من تقریبا سه، چهار ماه آخر فیلم‌برداری به گروه اضافه شدم. به دلیل اینکه سازندگان سریال قرار بود در پایان، سراغ لوکیشن بازی غزال یا همان لوکیشن وحشیان بروند. چهره‌ی من به شخصیت غزال نزدیک بود و من هم تست گریم دادم و اینطور شد که غزالِ سریال «مستوران» شدم. من در زمانی که آقای آب‌پرور به عنوان کارگردان حضور داشت، به گروه اضافه شدم اما سکانس معرفیِ من با آقای حاتمی بود. فیلمنامه را که خواندم خیلی نقش را دوست داشتم. به دلیل اینکه نقش غزال بسیار ویژه‌ و خاص است و البته زمان زیادی هم برای آمادگیِ نقش نداشتم. چون قرار بود خیلی سریع فیلم‌برداری لوکیشن وحشیان و نقش من آغاز شود.

خادمی درباره گریم کاراکتر غزال در سریال مستوران نیز توضیح داد: گریم شخصیت غزال متفاوت از بقیه‌ی بازیگران است و چیزی روی صورتش شبیه به ماه‌گرفتگی است. گریم این شخصیت واقعا سنگین بود. هر روز گریم من یک ساعت زمان می‌برد و علاوه بر این ماه‌گرفتگی، ترکیب الکل ۹۶ درصد و رنگ را روی صورت می‌پاشیدند. به همین علت کار زمان‌بر و خیلی سختی بود و روی پوست سوزش ایجاد می‌کرد. درنهایت هم ماسک روی این ماه‌گرفتگی قرار می‌گرفت و تحمل یک جسم اضافه‌ روی صورت برای اینکه بازی‌ام را تحت تاثیر قرار ندهد، دست و پا گیر نشود و همچنین به بخشی از شخصیت تبدیل شود، سخت بود. من لنز هم داشتم و با توجه به اینکه در فضای باز فیلم‌برداری داشتیم، ما بیشتر روی اسب و در کوه و دشت بودیم که این فضاها پر از گرد و غبار و برای لنز بسیار دردسرساز است. حتی یک‌بار در زمان فیلم‌برداری از شدت دود خیلی زیاد، لنز در چشمم تقریبا خاصیتش را از دست داد، فاسد شد و ما مجبور شدیم یک لنز جدید جایگزین کنیم. به هر حال این مسائل ریسک محسوب می‌شود.

این بازیگر درباره طراحی لباس های بازیگران اظهار کرد: طراحی لباس هم برعهده‌ی خانم زکی‌زاده بود و بسته به شخصیت غزال، لباس طراحی شد. با اینکه آقای رُناسی و خانم زکی‌زاده، تلاش کردند شرایطی فراهم شود که من به عنوان بازیگر بتوانم راحت کارم را انجام دهم اما باز هم کار به این شکل بسیار سنگین بود.  

خادمی درباره ویژگی های گریم خود در سریال مستوران همچنین گفت: ماه گرفتی چشم چپ درواقع یک نشان مربوط غزال است. این نشان را آقای رُناسی طراحی کرد که منحصرا برای غزال باشد. اما از دید مخاطب شاید مثل یک چشم نابینا به نظر برسد. قرار بود که چشم دو رنگ باشد. چون در بعضی از افراد این یک مشکل ژنتیکی است. اما طراحیِ تیرگی که در سمت چپ صورت آمده بیشتر باعث شده که حالت نابینا برای چشم چپ ایجاد شود. البته صحبت‌هایی که با تهیه‌کننده‌ی سریال داشتیم، قرار بر این بود که این حالت نشانی باشد که نشان قبیله‌ی وحشیان است و رئیس قبیله این نشانه را برای خودش طراحی می‌کند. یعنی گاهی می‌بینیم که رئیس قبیله جلوی آینه می‌رود و برای خودش نشان‌ها و علائم مختلفی را در صورتش و در این قسمت از چشمش طراحی می‌کند. اما متاسفانه در فصل اول سریال این مجال فراهم نشد که ما چنین پلان‌هایی را ضبط کنیم و این طراحی کردن را در صورت غزال ببینیم. شاید در فصل دوم این اتفاق بیفتد.  

وی درباره سریال «مستوران» که براساس کتابی با همین نام نوشته‌ی محمد حنیف، ساخته شده است، نیز گفت: فقط با فیلمنامه جلو رفتم. به دلیل اینکه کتاب در پایان فصل اول به دست ما رسید و چاپ شد.  ورودی شخصیت زمانی است که لیث و لطیفه به قبیله‌ی وحشیان می‌روند تا از این طریق برای پیدا کردن پسرشان راهی پیدا کنند. مخاطب در این بخش فقط صدای غزال را می‌شنود که بسیار با ابهت و خوب از آب درآمده است. صدا در استودیو و بعد از پایان سریال ضبط شد. آن قسمت مربوط به همان شش قسمت بود که آقای حاتمی کارگردانی سریال را برعهده داشتند. بعد از اینکه سریال به پایان رسید، همراه با آقای حاتمی و آقای حسین قورچیان صدا را در استودیو ضبط کردیم. اما در فیلمنامه قرار نبود صدا ضبط شود و زمانی که لیث و لطیفه به قبیله‌ی وحشیان می‌آیند، با غزال روبه‌رو می‌شوند و با او صحبت می‌کنند. اما به دلیل اینکه در آن زمان هنوز بازیگر نقش غزال به جمع بازیگران ملحق نشده بود، تصمیم بر این شد که سکانس‌ها گرفته شود و بعد که من به گروه اضافه شدم، صدا را در استودیو ضبط کردیم. به همین علت فیلمنامه تغییر کرد و به شکلی که از تلویزیون پخش شد، درآمد و نتیجه هم خوب شد و محدودیت باعث خلاقیت شد.

بازیگر نقش غزال در مستوران درباره این کاراکتر افزود: طبیعتا نقش غزال، نقش خیلی پرچالشی بود. زمانی که من فیلمنامه را خواندم این نقش خیلی برایم جذاب بود. نقشی که ما کمتر دیده‌ایم یا شاید اصلا ندیده‌ایم. بزرگ‌ترین چالش من در مواجهه با این نقش این بود که این شخصیت را که ما تا به حال شبیهش را ندیده‌ایم، چطور می‌توان معرفی کرد که باورپذیر باشد. نکته‌ی دیگر اینکه چه کنیم که تیپ نشود و کاراکتر باشد و مخاطب، غزال را به این شکلی که هست، بپذیرد. از طرف دیگر هم کلیت کار در کنار بقیه‌ی نقش‌ها و شخصیت‌ها قرار بگیرد و کاراکتر جدا نشود، بلکه با بقیه‌ی نقش‌ها ادغام و در سریال تنیده شود. بخشی از این مسائل هنر کارگردانان است و سکانس معرفی من با آقای حاتمی و بقیه‌ هم هنر آقای آب‌پرور بود. اما من دائما درگیر این چالش با خودم بودم که چه کنم غزال تیپ نشود و از بقیه‌ی نقش‌ها هم جدا نشود. از سوی دیگر ما برای اولین‌بار زنی را می‌بینیم که راهزن و رئیس قبیله است و یک‌سری ویژگی‌های خون‌ریزی و بی‌رحمی دارد، درواقع زمانی که تماشاگر سریال را می‌بیند به غزال حق بدهد از بابت موقعیتی که در آن قرار گرفته است. قصد ما این بود که غزال با اینکه در ظاهر منفی است، واقعا منفی نباشد و به مرور به یک کاراکتر خاکستری تبدیل شود و در جاهایی مخاطب با خود بگوید، این نقش چاره‌ای جز این نداشت. این بخش برایم خیلی مهم بود که این اتفاق برای نقش غزال بیفتد و امیدوارم که تا پایان این ویژگی‌ها را در نقش ببینیم. این نقش چالش‌هایی از لحاظ لباس و گریم و همچنین بازی داشت. امیدوارم برای مخاطب باورپذیر باشد و غزال را بپذیرد.

او گفت: به دلیل اینکه چند سالی با آقای عیاری در سریال «۸۷ متر» کار کرده بودم، این مدل کار و این ویژگی از سوی کارگردان برایم آشنا بود چون آقای عیاری هم دقیقا به این شکل کار می‌کند.

وی درباره کاراکتر خود که به عنوان یک زن قدرتمند شناخته می شود، گفت: ممکن است ما در سریال «مستوران» این زن را یک زن قدرتمند و تا حدودی با ویژگی‌های نقش منفی ببینیم. درواقع ما زنی را می‌بینیم که می‌تواند مدیریت و ریاست یک قبیله را برعهده بگیرد و یک‌سری آدم هستند که این زن را آنقدر قدرتمند می‌بینند که به او بها بدهند و همچنین از او حساب ببرند و احترامش را نگه دارند. این ویژگی‌ای است که می‌تواند یک مدل الگو برای بقیه‌ی زنان باشد و تاحدودی نشان دهنده‌ی رابطه‌ی زنان و مردان است. از این نظر برای من خیلی ارزشمند بود چون نقشی به این شکل تا به حال کمتر داشته‌ایم و مثل آن را ندیده‌ایم. به هرحال کار در فضایی خارج از شهر، چالش‌های خاص خودش را دارد. چون نقش غزال به دلیل اینکه ویژگی‌های جنگ‌جویی دارد و رئیس یک قبیله است که راهزنی می‌کند، تمام لوکیشن‌ها پرچالش بودند.

این بازیگر در پاسخ به اینکه چقدر سریال‌های ما نیازمند وام گرفتن از ادبیات کهن هستند، اظهار کرد: ما خیلی به قصه‌ها نیازمندیم. به دلیل اینکه از بابت قصه‌پردازی و داستان‌سرایی ما ادبیات بسیار غنی‌ای داریم. تا همین حالا هم حیف بوده که کارگردانان و نویسندگان ما کمتر سراغ اسطوره‌ها و قصه‌های کهن ایرانی رفته‌اند. ما از این بابت به قدری غنی هستیم که اگر واقعا بخواهیم به قصه‌های ایرانی بپردازیم، ممکن است که از خیلی از سریال‌ها و فیلم‌های خارجی سبقت بگیریم. منتهی آنقدر سراغش نرفته‌ایم یا سخت بوده یا ‌یک‌سری محدودیت‌ها و معذوریت‌هایی وجود داشته ـ چه از بابت ساخت و چه از بابت فیلمنامه ـ که فکر می‌کردیم اصلا نداریم. به‌خصوص نسل جوان که کمتر به متون کهن ایرانی و افسانه‌های ایرانی آشنایی دارند. ما و نسل‌های قبل‌مان سینه به سینه از مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌هایمان یک‌سری از افسانه‌ها و قصه‌های قدیمی را شنیده‌ایم. طبیعتا جوانان و نوجوانان ۱۶ و ۱۷ ساله‌ی الان اطلاع کافی نسبت به قصه‌های کهن قدیمی ندارند و به شدت وجود چنین آثاری هر چقدر هم که ساخته شود، باز هم کم است. به شرط پرداخت درست، فیلمنامه‌ی خوب و رویکرد جدید. مهم‌ترین نکته رویکرد جدید است که قصه‌های جذاب و تاثیرگذاری ساخته شود که جوانان و نوجوانان ۱۶ یا ۱۷ ساله، علاقه‌مند به دیدن این آثار باشند.

او درباره روایت قصه در سریال های ایرانی یادآور شد: ما ایرانی‌ها عاشق قصه هستیم. همه‌ی ما در کودکی هر شب با قصه گفتن پدر و مادرمان به خواب رفته‌ایم. ما با این سنت قصه‌گویی، از کودکی بزرگ شده‌ایم و این علاقه به قصه‌گویی و قصه شنیدن در ژن ایرانی وجود دارد. استفاده از راوی که در سریال «مستوران» هم وجود دارد، به شرطی که تنیده شود در اثر نمایشی و به اصطلاح بنشیند در سریال یا فیلم، خیلی هم خوب است. راویِ سریال «مستوران» هم، محمدرضا سرشار است که صدایش بسیار خوش نشسته روی سریال و فکر می‌کنم مخاطبان هم از این نوع روایت استقبال کرده‌اند و دوست داشته‌اند. چون چنین روایتی هم برایشان نوستالژیک است مثل «قصه‌ی ظهر جمعه» و هم حال‌وهوای آن سال‌ها را با صدای آقای سرشار برایشان تداعی می‌کند. این مدل قصه‌گویی واقعا تداعی‌کننده‌ی طنین صدای مادربزرگ‌ها است که در کودکی برایمان قصه می‌گفتند و آن حال و هوای شیرین را برای مخاطب یادآوری می‌کند.  

بازیگر نقش غزال در پایان از حضور شخصیت غزال در فصل دوم «مستوران» خبر داد و گفت: حضور غزال در فصل دوم سریال هم ادامه دارد. نقش غزال در فصل دوم پررنگ‌تر از فصل اول و با حال و هوای متفاوت و پختگی بیشتر است. درواقع با ویژگی‌های متفاوت‌تری از فصل اول، غزال را در فصل دوم می‌بینیم. فضای کلی سریال هم متفاوت‌تر از فصل اول است.