زادروز "مارلین دیتریش"/ چطور از آلمان هیتلری گریخت و به یکی از بزرگترین ستارگان تاریخ سینمای آمریکا تبدیل شد
سرنا_"مارلین دیتریش" از نخستین ستارگانی بود که قدرت زنانگی در عرصه بازیگری را شناخت و آن را در قالب‌های گوناگون از معشوقه بی‌وفا تا زن مکار به نمایش گذاشت.
مارلین دیتریش -هنرپیشه نامدار سینما- در ۲۷ دسامبر ۱۹۰۱ با نام ماریا ماگدالنا فون لوش در برلین زاده شد و روز ششم مه ۱۹۹۲ در پاریس درگذشت.
به‌نوشته‌ی یک پزشک، مارلین دیتریش از نخستین ستارگانی بود که قدرت زنانگی در عرصه بازیگری شناخت و آن را در قالب‌های گوناگون از معشوقه بی‌وفا تا زن مکار به نمایش گذاشت.
در فیلم‌های اواخر دهه ۱۹۳۰ در آلمان و سپس در اولین فیلم‌های هالیوودی‌اش با پارامونت زنی نیرومند است که با آگاهی بر ضعف مردان، آنها را به زانو در می‌آورد.
مارلین دیتریش تا پیش از "فرشته آبی" (۱۹۲۹) در چند فیلم ظاهر شده بود، اما با این فیلم بود که به محبوبترین هنرپیشه سینمای آلمان، که در اروپا بهترین بود، مبدل شد. در این فیلم نقش اصلی با امیل یانینگز بود، استاد محترمی که خواننده‌ای بی‌باک به نام "لولا لولا" زندگی او را سیاه می‌کند.
اما سالهای اوج او همزمان شد با قدرت‌گیری ناسیونال سوسیالیسم در آلمان. مارلین دیتریش که به دنبال موفقیت فیلم به هالیوود رفته و به چشم خود شکوه و جلال سینمای بین‌المللی را دیده بود، نه دیگر با زرق و برق سینمای آلمان فریفته می‌شد و نه به آن همه خشونت و جنایتی که پشت آن زرق و برق پنهان شده بود.
یوزف گوبلز، وزیر تبلیغات متعصب و سرسخت رژیم نازی مصمم بود که از سینمای آلمان در برابر رقیب نیرومندی که در هالیوود سر بلند کرده بود، دفاع کند. یکی از راه‌ها جلوگیری از "فرار ستارگان" بود. وزیر هیتلر حالا مارلین دیتریش را می‌خواست.
در سالهای پیش از جنگ ده‌ها پیغام میان وزیر و ستاره ردوبدل شد، اما مارلین دیتریش طفره می‌رفت. این بازی "موش و گربه" در ۱۹۳۷ به مرحله خطرناکی رسید: اعتبار گذرنامه مارلین دیتریش تمام شده بود، اما سفارت آلمان آن را تمدید نمی‌کرد.
مارلین دیتریش شاید بزرگترین نقش زندگی‌اش را همین جا ایفا کرد: به وزیر پیغام داد که اگر واقعا خواهان بازگشت او به وطن است، اول باید گذرنامه او را تمدید کند. این نیرنگ کاری بود: مارلین به سفارت رفت و گذرنامه خود را تمدید کرد. ارتش رایش سوم چندی بعد به فرانسه لشکرکشی کرد و در پاریس رژه رفت، اما پیش از رسیدن آلمان ها، ستاره، با همان گذرنامه، به آمریکا رفته بود. او در ۱۹۳۹ در آستانه جنگ تابعیت امریکایی را پذیرفت و در کارزار ضدنازی نقشی مهم به عهده گرفت.
دیتریش در مراحل پایانی جنگ اصرار داشت همراه اولین سربازانی باشد که به خاک آلمان وارد می‌شوند. این آرزوی خطرناک نیز برآورده شد: زیر پرچم آمریکا از مرز غرب گذشت و از منطقه آخن وارد قلمرو میهن شد و از پا افتادن رایش را به چشم دید.
او بعدها از این ورود فاتحانه خاطراتی خوش نقل کرد؛ برعکس چند سال بعد که وقتی از فرودگاه برلین بیرون آمد، جمعیت پرخاشجو و ناسزاگو با شعاری خصمانه از او استقبال کردند: "خائن به خانه‌ات برگرد!"
مارلین دیتریش از فرمان هموطنانی که او را از خود رانده بودند اطاعت کرد و دیگر پا به آلمان نگذاشت.
در سال ۱۹۷۵، وقتی در استرالیا نمایشی اجرا می‌کرد پایش شکست و دوره بازیگری‌اش تمام شد. او دیگر فقط نقشی کوتاه در فیلم یک ژیگولو در سال ۱۹۷۹ بازی کرد و چند کتاب در دههٔ ۱۹۸۰ نوشت.
دهه آخر عمرش را در آپارتمانش در شماره ۱۲ مونتایژن پاریس بر روی تخت سپری کرد و در آن مدت به‌هیچ وجه در انظار عمومی دیده نشد.
دیتریش در ۶ می۱۹۹۲ بر اثر ابتلا به اختلالات کلیوی در سن ۹۰ سالگی در پاریس در آرامش درگذشت. پیکرش، پوشیده در پرچم آمریکا، به برلین برگردانده شد و در شهر شونبرگ (زادگاهش) در گورستان فرایدینا در نزدیکی خانه‌ای که در آن متولد شده بود به خاک سپرده شد.
در سال ۱۹۹۹ بنیاد فیلم آمریکا AFI، دیتریش را در رتبهٔ نهم لیست بهترین ستاره‌های زن هالیوود در تمام دوران قرار داد.
فیلم فرشته - Angel
سال تولید : ۱۹۳۷ کارگردان : ارنست لوبیچ هنرپیشگان : مارلنه دیتریش، هربرت مارشال، ملوین داگلاس، ادوارد اورت هورتن، ارنست کوسارت، لارا هوپ کروز و ایوان لبدف.
"ماریا" (دیتریش) مدت‌هاست که از همسرش، "سر فردریک بارکر" (مارشال) بی‌توجهی می‌بیند. بنابراین بدون اطلاع او رهسپار پاریس می‌شود تا با دوستی قدیمی، "گراند دوشش آنا دمیتریفنا" (کروز) دیداری تازه کند. به‌زودی نیز با توریستی آمریکائی، "آنتونی هالتن" (داگلاس) آشنا می‌شود و محبت و احترامی می‌بیند که از او دریغ داشته شده است. "ماریا" و "آنتونی" به گشت و گذار در پاریس می‌پردازند، اما پس از چندی که "ماریا" متوجه جدی بودن رابطه‌شان از سوی "آنتونی" می‌شود، فرار را بر قرار ترجیح می‌دهد و به انگلستان، نزد همسرش، باز می‌گردد. با این همه، "فردریک" چندان هم متوجه غیبت "ماریا" نشده است. سرانجام سر و کله "آنتونی" در انگلستان پیدا می‌شود و با ملاقاتی اتفاقی، "فردریک" و "آنتونی" همزمان قدیمی جنگ جهانی اول از کار در می‌آیند…
فیلم هوس - Desire
سال تولید : ۱۹۳۷ کارگردان : فرانک بورزیگی هنرپیشگان : مارلنه دیتریش، گاری کوپر، جان هالیدی، آلن ماوبری، ارنست کوسارت، ویلیام فرالی و آکیم تامیروف.
"تام برادلی" (کوپر)، مهندس جوان آمریکائی به‌دلیل موفقیتی که در کارش در پاریس به دست آورده، جایزه سفر به اسپانیا، به یکی از اتوموبیل‌های آخرین مدل محصول کمپانی خود را به دست می‌آورد. از طرف دیگر "مادلن دو بوپره" (دیتریش) که در جریان یک کلاه‌برداری از جواهرفروشی به‌نام "آریستید دووال" (کوسارت) و دکتر اعصاب سرشناس، "ادوار پاکه" (ماوبری) گردن‌بند الماس گران‌بهائی را به سرقت برده، نیز در حال فرار به طرف مرز اسپانیا است. به‌زودی "مادلن" به "تام" که به‌نظر ساده‌لوح می‌رسد برمی‌خورد و جیب کت او را بهترین جا برای پنهان کردن مال مسروقه می‌بیند…
فیلم شوالیه بدون زره - Knight Without Armor
سال تولید : ۱۹۳۷ کارگردان : ژاک فدر هنرپیشگان : مارلنه دیتریش، رابرت دونات، آیرین و انبرو، هربرت لوماس و آستین ترور.
"اینزلی فادرگیل" (دونات) جاسوس انگلستان در روسیه است. او در جریان تحقیق درباره گروه‌های مخالف حکومت تزار به فردی برمی‌خورد که قصد ترور "ژنرال گره‌گور ولادینوف" (لوماس)، پدر "الکساندرا" (دیتریش)، را دارد. به‌زودی "اینزلی" در ارتباط با طرح این ترور دستگیر می‌شود و چند سالی را، تا انقلاب اکتبر، در زندان به سر می‌‌برد. حالا املاک و اموال کنتس مصادره شده و خود او گرفتار انقلابیون است. "اینزلی" مأمور می‌شود تا کنتس را برای سفر به پتروگراد و حضور در پای میز محاکمه همراهی کند. در اینجا، جاسوس سابق به اشرافی سابق پیشنهاد فرار می‌دهد…
فیلم ملکه سرخ - THE SCARLET EMPRESS
سال تولید : ۱۹۳۴ کارگردان : جوزف فون استرنبرگ، بر مبنای خاطرات کاترین کبیر، تنظیم‌شده توسط مانوئل کومروف هنرپیشگان : مارلنه دیتریش، جان لاج، سام جافی، لوییز درسر، ماریا زیبر و چ. آبری اسمیت
سال ۱۷۴۴ "سوفیا فردریکا" (دیتریش)، دختر یک خانواده اشرافی پروسی، به روسیه می‌رود تا با "پتر" (جافی)، پسر "ملکه الیزابت" (درسر) ازدواج کند. در این سفر طولانی، "کنت الکسی" (لاج) او را همراهی می‌کند و رابطه‌ای عاطفی بینشان شکل می‌گیرد. اما "پتر" یک نیمه کودن سادیست و کاملاً تحت سلطه مادرش است. ملکه از "سوفیا" می‌خواهد که نامش را به "کاترین" می‌گوید که "الکسی" از محبوب‌های خودش است "کاترین" از یکی از افسران گارد باردار می‌شود، اما می‌گوید که بچه متعلق به "پتر" است و آرام ارام موقعیت خود را در دربار مستحکم می‌کند. چندی پس از تولد فرزند "کاترین"، ملکه می‌میرد و "پتر" بر تخت می‌نشیند. او حکومتی بر پایه ترور و وحشت بنا می‌نهد و از طرفی به "کاترین" بی‌توجهی می‌کند. اما به زودی "کاترین" با کمک گارد سلطنتی قیامی برپا می‌دارد، "پتر" کشته می‌شود و خود او به قدرت می‌رسد.
فیلم وحشت صحنه - Stage Fright
سال تولید : ۱۹۵۰ کارگردان : هیچکاک هنرپیشگان : جین وایمن، مارلنه دیتریش، مایکل وایلندینگ، ریچارد تاد، آلاستر سیم، کی والش و پاتریشا هیچکاک.
"جاناتان" (تاد) مرد جوان انگلیسی به دختری جوان و معصوم به‌نام "ایو" (وایمن) اعتراف می‌کند که به اشتباه و به اتهام قتل شوهر محبوبه‌اش "شارلوت" (دیتریش)، پلیس او راتعقیب می‌کند، حال آن که قتل کسی جز خود "شارلوت" نیست. "ایو" با پذیرفتن گفته‌های "جاناتان" او رانزد والدینش پنهان می‌کند و خود در هیئت یک مستخدمه وارد منزل "شارلوت" می‌شود تا مدارکی قابل استناد بیابد. اما در نهایت در می‌یابد که "جاناتان" به او دروغ گفته و قاتل واقعی خود او است. سرانجام "جاناتان" در تلاش برای کشتن "ایو"، خود کشته می‌شود.
فیلم قطار سریع‌السیر شانگ‌های - SHANGHAI EXPRESS
سال تولید : ۱۹۳۲ کارگردان : جوزف فون استرنبرگ هنرپیشگان : مارلنه دیتریش، کلایو بروک، وارنر اولند و آنا می وونگ
در قطار سریع‌السیر شانگ‌های، "شانگ‌های لی لی" (دیتریش) پری‌روی مشهور و رسوا با "سروان دانلد داک هاروی" (بروک) عاشق دل‌خسته قدیمی دوباره ملاقات می‌کند؛ زخم‌های کهنه عشق دوباره سر باز می‌کنند، آشوب‌طلبان مسافران قطار را به گروگان می‌گیرند و رابطه شخصیت‌های مختلف پیچش‌های غیرمنتظره‌ای می‌یابند تا اینکه سرانجام در ایستگاه قطار شانگ‌های، مرد و زن پنهان‌کاری‌ها را کنار می‌گذارند..
فیلم شعله نیو اورلیانز - The Flame Of New Orleans
سال تولید : ۱۹۴۰ کارگردان : رنه‌کلر هنرپیشگان : مارلنه دیتریش، بروس کابوت، رولند یانگ، میشا آئر، اندری دیواین و کلارنس میوز. نوع فیلم : سیاه و سفید، ۷۹ دقیقه.
نیو اورلیانز، سال ۱۸۴۱. "کلر لودو" (دیتریش)، دختری ماجراجو، خود را از اروپا به آمریکا رسانده اس تا شانس خود را باری پولدار شدن در قاره جدید بیازماید. شبی در هیئت یک کنتس به اپرا می‌رود و به‌زودی توجه "شارل ژیرو" (یانگ)، یکی از بانکداران بزرگ شهر را جلب می‌کند. از طرف دیگ، دریانورد آس‌وپاسی به‌نام "روبر لاتور" (کابوت) نیز دل‌باخته "کلر" می‌شود. در حالی که آرام‌آرام همه به هویت واقعی "کلر" (کابوت) نیز دل‌باخته "کلر" می‌شود. در حالی که آرام‌آرام همه به هویت واقعی "کلر" شک می‌کنند، او می‌گوید که دختر عموئی بسیار شبیه به خود دارد…
فیلم شاهد برای تعقیب کیفری - Witness For The Prosecution
سال تولید : ۱۹۵۷ کارگردان : بیلی وایلدر هنرپیشگان : تیرون پاور، مارلنه دیتریش، چارلز لاتن، السا لنچستر، جان ویلیامز، هنری دانیل، ایان وولف، یونا اوکانر و تورین تاچر.
"سرویلفرید روبارتس" (لاتن)، وکیل سرشناس، از یک حمله قلبی جان سالم به‌در برده است و با مراقبت پرستاری، "دوشیزه پلیمسول" (لنچستر)، دوران نقاهت را می‌گذراند. پزشکان او را از ادامه کار در محاکم جنائی منع کرده‌اند، با این همه، "روبارتس" دفاع از مردی به‌نام "لنرد وول" (پاور) را که متهم به قتل بیوه‌زنی (واردن) شده قبول می‌کند. تنها شاهد "وول" برای اثبات نبودنش در لحظه جنایت، همسر آلمانی‌اش، "کریستین" (دیتریش) است. اما برخلاف انتظار "وول"، "کریستین" علیه او وارد صحنه می‌شود…
فیلم بی‌حیثیت - DISHONORED
سال تولید : ۱۹۳۱ کارگردان : جوزف فون‌استرنبرگ هنرپیشگان : مارلنه دیتریش، ویکتور مک‌لاگلن و وارنر اولند
وین، سال ۱۹۱۵ "ماگدا" (دیتریش) خیابان‌گردی است که پس از خودکشی همکارش، تصمیم می‌گیرد ثابت کند نه از مرگ می‌ترسد و نه از زندگی. رئیس پلیس خفیه اتریش، "ماگدا" را می‌آزماید و پس از مدتی او را با نام "ایکس ۲۷" به‌کار جاسوسی می‌گیرد. "ماگدا" با عملیاتش موفق می‌شود اتریش را به پیروزی بر روسیه نزدیک کند. اما در جریان ماجرائی به یکی از افسران ارتش روس (مک‌لاگلن) دل می‌بازد و در هنگام اسارت، او را فراری می‌دهد. سرانجام نیز خودش در دادگاه نظامی محاکمه و به اعدام محکوم می‌شود…
فیلم گوشواره‌های طلائی - Golden Earrings
سال تولید : ۱۹۴۷ کارگردان : میچل لایسن هنرپیشگان : ری میلاند، مارلنه دیتریش، موروین وی، بروس لستر، دنیس هوی، کوئنتین رنولدز و راینهولت شونتسل.
لندن، سالهای پس از جنگ جهانی دوم. "ژنرال رالف دنیستون" (میلاند) که در هتیلی اقامت دارد،: جعبه‌ای محتوی یک جفتگوشوره طلائی دریافت می‌کند. او خود رابا نخستین پروانه به پاریس می‌رساند. همراه ژنرال در این پروانه یک خبرنگار جنگی به نام "کوئنتین رنولدز" (رنولدز) است. به‌زودی، ژنرال ماجرای گوشواره‌های را برای خبرنگار باز می‌گوید: شش سال پیش، هنوز انگلستان به‌طور رسمی وارد جنگ نشده است و "رالف" به‌عنوان یکی از مأموران خفیه انگلیسی مأموریت پیدا کرده تا فرمول یک گاز کشنده را از کاشف آن، پروفسوری آلمانی (شونتسل)، به دست آورد. پس از چندی، "رالف" در خاک آلمان و در فرا از دست گشتاپو با کولی پری‌رو، "لیدیا" (دیتریش)، آشنا می‌شود. آن دو به یکدیگر دل می‌بازند و "لیدیا" به "رالف" کمک می‌کند تا در هیئت یک کولی سرتاسر خاک کشور دشمن را برای رسیدن به هدفش طی کند…
فیلم مزرعه بدنام - Rancho Notorious
سال تولید : ۱۹۵۲ کارگردان : فریتس لانگ هنرپیشگان : مارلنه دیتریش، آرتور کندی، مل فرر، گلوریا هنری، ویلیام فرالی و جک ایلم.
"ورن هاسکل" (کندی)، گاوچرانی است که نامزدش "بت" (هنری) در یک فروشگاه محلی کار می‌کند. یک روز پس ازاین‌که "بت" را ترک می‌کند تا سرکار برود، دو یاغی به فروشگاه دستبرد می‌زنند و "بت" را می‌کشند. "ورن" برای انتقام در پی آنان می‌رود و یکی را پیدا می‌کند که دیگری او را از پشت هدف گلوله قرار داده است. آخرین کلمات مرد روبه‌مرگ، "چاک ـ ا ـ لاک"، او را به مخفیگاه تبهکاران رهنمون می‌شود، مزرعه‌ای به‌همین نام که زن سابقاً خواننده‌ا به‌نام "آلتار کین" (دیتریش) اداره‌اش می‌کند. "ورن" به محبوب "آلتار"، هفت تیرکشی به‌نام "فرنچی فرمانت" (فرر)، کمک می‌کند تا از زندان آزاد شود وبه این ترتیب خودش را وارد دارودسته قانون‌شکن ساکن چاک ـ ا ـ لاک می‌کند. او حالا درصد است دریابد کدام یک از مردان مزرعه بدنام، قاتل نامزد او بوده‌اند….
فیلم ونوس موطلائی - BLONDE VENUS
سال تولید : ۱۹۳۲ کارگردان : جوزف فون استرنبرگ هنرپیشگان : مارلنه دیتریش، کاری گرانت و هربرت مارشال
"هلن فارادی" (دیتریش) برای به‌دست آوردن هزینه درمان شوهرش (مارشال) خواننده کلوبی شبانه می‌شود. اما با مرد ثروتمندی (گرانت) ملاقات می‌کند که زندگی او را بر هم می‌ریزد…
منبع: کافه سینما
دیدگاه