نقش تاریخی فارابی، اوج، حوزه و کانون در اولین اکران ۱۴۰۲ / برای اکران نوروزی هم رقابت دارند؟

شاید در دو، سه سال گذشته کرونا، دلیل خوبی برای عدم استقبال  اکران نوروزی به حساب می آمد، ولی امسال درست در زمانی که کرونا رفته رفته رو به کاهش می‌رفت و همه امیدوار بازگشت مخاطب به سینما بودند, شرایطی فراتر از پاندمی کرونا روی وضعیت سینما سایه افکند. مسائل سیاسی و اجتماعی چند ماه اخیر می تواند سرنوشت متفاوتی را برای اکران نوروزی رقم بزند. در کنار آن، همزمانی تعطیلات نوروزی با ماه مبارک رمضان بسیاری از تهیه کنندگان را برای تقاضای اکران نوروزی دچار تردید کرده است. اما نمی توان گفت این مسائل تنها دلیل قهر مخاطب با سینما شده است. چرا که سال گذشته نیز از بین ۸۰ میلیون جمعیت در ایران تنها یک میلیون نفر به سینما رفتند و این زنگ خطری بود که باید مدیران ما آن را جدی می گرفتند.

ماجرای اکران فیلم‌های جشنواره

در سال‌های گذشته رسم بر این بود که فیلم هایی که در جشنواره با اقبال عمومی روبرو می‌شدند و یا جوایز متعددی را از آن خود می کردند در صدر گزینه های اکران نوروزی قرار می‌گرفتند. ولی امسال با این که کمتر از ۲۰ روز به پایان سال ۱۴۰۱ باقی مانده است, به گفته همایون اسعدیان دبیر شورای نمایش  تا کنون هیچ فیلمی از جشنواره ۴۱ متقاضی اکران نوروز نبوده است؛ به همین دلیل همچنان  فیلم‌های «چپ راست»، «بخارست» و «ملاقات خصوصی» قطعاً در اکران نوروزی باقی می‌مانند و فیلم «خط استوا» هم که قرارداد سه هفته‌ای دارد در صورت حفظ کف فروش، می‌تواند به اکران خود ادامه دهد.

اگر «غریب» بیاید!

این در حالی است که «سینما متروپل» به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر به عنوان بهترین فیلم در جشنواره می توانست گزینه جدی برای اکران نوروزی باشد ولی هنوز نامی از آن  در میان نیست. همچنین سجاد نصراللهی تهیه کننده در «آغوش درخت», دیگر فیلم مورد علاقه مخاطب در جشنواره،  از حضور این فیلم در جشنواره های خارجی  پیش از اکران داخلی خبر داد. ولی در این بین گمانه زنی هایی از احتمال اکران «غریب» محمدحسین لطیفی، «بچه‌زرنگ» ساخته بهنود نکویی، محمدجواد جنتی و هادی محمدیان و «کت چرمی» حسین میرزا محمدی نیز به گوش می‌رسد. هر چند که تهیه‌کننده‌های این دو اثر هیچ واکنشی نسبت به این خبر نشان نداده اند ولی قطعا فیلم «غریب»  که در جشنواره فیلم فجر توانست شش سیمرغ بلورین را از آن خود کند و  مورد استقبال مخاطب نیز قرار بگیرد نقش مهمی در استقبال مخاطب اکران نوروزی خواهد داشت.

آنها که جایشان خالی است

فیلم‌های متعددی از دو سال گذشته در نوبت اکران هستند که می‌توانند گزینه خوبی برای اکران نوروزی باشند. فیلم «برف آخر» امیر حسین عسگری، «نگهبان شب» رضا میر کریمی، «روزی روزگاری آبادان» حمیدرضا آذرنگ،  «روشن» روح الله حجازی, «شیشلیک» محمد حسین مهدویان و «خائن کشی» مسعود کیمیایی از جمله فیلم‌هایی هستند که می‌توانند رونقی به سینمای زخمی ایران بدهند. سینمایی که نیازمند تزریق فیلم‌هایی که است که مخاطب را روبروی پرده نقره‌ای بنشاند.  با همه این موارد باید منتظر ماند و دید از این همه فیلم باقی مانده در قفسه سینما و از این صف طولانی آثار برای اکران کدام فیلم ها آغاز کننده اکران ۱۴۰۲ خواهند بود.

نهادها و تشکل‌ها، این بار رقابتی دارند؟

اگر در جشنواره فیلم فجر، نهادها و تشکل‌های اصطلاحا دولتی، برای قرار گرفتن در فهرست سودای سیمرغ، برای موفقیت در جشنواره و کسب سیمرغ‌های بلورین رقابت شانه‌ به شانه داشتند، اگر در اکران نوروزی سال‌های قبل از کرونا، در به دست آوردن موقعیت اکران، تعداد سالن و جذب مخاطب، به رقابت با یکدیگر می‌پرداختند، آیا امسال و در شرایطی که بخش خصوصی توان لازم را برای ورود به دایره رقابت اکران سینماها در اکران نوروز/رمضان ندارد، برای ورود به این آوردگاه و اثرگذاری برای روشن ماندن چراغ رونق گیشه‌ها رقابتی دارند؟

واقعیت این است که عرضه فیلم در بخش خصوصی با توجه به جمیع جهات بسیار دشوارتر از اکران آثاری است که با بودجه‌های دولتی ساخته شده‌اند. نهادهای وابسته و دولتی یا حاکمیتی، که برخی سالن‌های انبوه سینما در سراسر کشور دارند و قدرت تعامل‌شان با رسانه ملی آنقدر وسیع است که معمولا تیزرهای پیاپی و متعدد برای تبلیغ آثارشان می‌گیرند، می‌توانند بدون در نظر گرفتن امکان جذب مخاطب، فیلم‌های منتخب خود را با بهترین شرایط حمایتی اکران کنند تا چراغ سینما روشن بماند.

اتحاد، بهترین راه برای عبور از شرایط فعلی است. بنیاد سینمایی فارابی با خیل فیلم‌های اکران نشده‌اش در سال‌های اخیر و نیز تشکل‌هایی چون حوزه هنری با سالن‌های متعدد، کانون پرورش فکری، سازمان اوج، روایت فتح و… شاید بتوانند این بار [البته در تعامل و همکاری با یکدیگر] یک نقش تاریخی را در رونق بخشیدن به اکران ایفا کنند.