ملاحظات در روایت سینمایی از سفر حضرت معصومه(س)/ دخل و تصرف نکردیم

مجتبی طباطبایی تهیه‌کننده و کارگردان فیلم سینمایی «اخت الرضا» همزمان با رونمایی محدود این فیلم در هفته کرامت، درباره این تجربه توضیح داد: برنامه‌ریزی ما برای اکران عمومی این فیلم برای مهرماه و همزمان با سالروز ورود حضرت معصومه (س) به شهر مقدس قم است و می‌خواهم رونمایی اصلی و اکران عمومی فیلم هم از همین شهر آغاز شود. داستان فیلم هم درباره سفر حضرت معصومه (س) به شهر قم است و روایت آن از یک دعوت آغاز می‌شود.

وی ادامه داد: داستان فیلم از نگاه سه شخصیت روایت می‌شود و به دلیل ملاحظاتی که در زمینه به تصویر درآوردن حضرت داشتیم سراغ ساختاری در روایت رفتیم که ماجرای در حواشی سفر ایشان روایت شود تا زمانی که حضرت به شهر قم می‌رسند. البته شخصیت اصلی داستان در تمام طول روایت حضرت معصومه (س) هستند و تأثیری که ایشان به‌واسطه حرکت زینب‌وار خود بر روی اطرافیان داشته‌اند در فیلم روایت می‌شود. صرفاً به دلیل ملاحظات تصویری بود که داستان را از نگاه سه کاراکتر مختلف که یکی خادمه حضرت، یکی برادر حضرت و دیگری مأمور دعوت اجباری حضرت است.

این کارگردان درباره دشواری روایت یک داستان تاریخی در اولین تجربه فیلم‌سازی خود در سینما هم گفت: بنده در حوزه ساخت کارهای داستانی و تاریخی، بی‌تجربه نبودم و پیش‌تر در مقام تهیه‌کننده و تولید، تجربیاتی در این عرصه داشتم. همین تجربه‌ها دستمایه‌ای شد تا بتوانیم سراغ این پروژه برویم. البته که سختی‌های عدیده‌ای هم در این مسیر داشتیم. علاوه‌بر دشواری‌های معمول کارهای تاریخی ما مشکل بضاعت مالی هم داشتیم اما برای همه ما مهم نیت اولیه بود که بر مبنای همان نیت هم با یک تیم واقعاً عاشق و دل‌داده کار را کلید زدیم.

طباطبایی درباره کلید خوردن این پروژه در قالب یک تله‌فیلم و بعدها تبدیل آن به یک اثر سینمایی هم گفت: این کار از ابتدا مربوط به صداوسیما نبود که بخواهیم آن را یک فیلم تلویزیونی بدانیم. این فیلم اولین محصول مشترک دو آستان مقدس حرم حضرت معصومه (س) و عتبه مقدس حسینی در کربلا به حساب می‌آید. در ابتدا قرار بود این اثر یک مستند ۴۰ دقیقه‌ای در قالب بازسازی داستانی باشد اما وقتی کار را کلید زدیم، به واسطه همراهی دوستان و پژوهش‌هایی که داشتیم سراغ این برهه خاص داستانی رفتیم و بضاعت داستانی این مقطع ما را مجاب کرد که این اثر را به یک شبه‌درام سینمایی تبدیل کنیم.

وی افزود: «اخت الرضا» در حالت فعلی هم یک وجهه مستند دارد چرا که از ابتدا برای ما مستندات بسیار حائز اهمیت بود. به هیچ وجه به خودمان اجازه ندادیم در این روایت دخل و تصرف داشته باشیم و بخواهیم تخیلات خودمان را وارد داستان کنیم. در عین حال تلاش کردیم همین مسلمات تاریخی را به صورتی دراماتیک روایت کنیم.

یکی از تهیه‌کنندگان «اخت الرضا» درباره لوکیشن‌های تولید این پروژه هم توضیح داد: ما چند لوکیشن اصلی داشتیم که بخش‌های مربوط به داخل شهر آن را در شهرک نورتابان که پیش‌تر پروژه فیلم «محمد (ص)» در آن تولید شده بود ضبط کردیم. پروژه در دو فاز تولید شد و مسئولان بنیاد مستضعفان در هر دو فاز برای بهره‌برداری از فضای شهرک سینمایی نور تابان نهایت مساعدت را با ما داشتند. حتی در تأمین بخشی از لباس‌ها و لوازم صحنه هم کمک‌هایی داشتند. بخش‌های مربوط به فضای نخلستانی فیلم را هم در حوالی بافت یزد تصویربرداری کردیم.

این تهیه‌کننده و کارگردان درباره عدم بهره‌گیری از بازیگران شناخته‌شده در این پروژه هم توضیح داد: ما در این فیلم از حضور سیدجواد طاهری که در آثار تاریخی شناخته‌شده هستند در نقش برادر حضرت معصومه (س) استفاده کردیم. حمید تاج‌دولتی هم که پیش‌تر نقش حمزه را در فیلم مجید مجیدی بازی کرده بود در این فیلم حضور دارد. تلاش‌مان این بود که در این پروژه از نیروهای مستعد و در عین حال مهجور مانده در سینما هم استفاده کنیم. چند چهره جدید بااستعداد را هم در همین کار معرفی کرده‌ایم.