سندی نویافته از نقش فروزانفر در تصحیح و تدوین مقالات شمس
پژوهشگرانِ «خانه دانش و فرهنگ زریاب» می‌گویند با رصد اسناد مرتبط با شمس تبریزی در آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سندی پیدا کرده‌اند که از اقدام فروزانفر برای تصحیح و تدوین مقالات شمس تبریزی حکایت دارد.
در خبری که در این زمینه از سوی «خانه دانش و فرهنگ زریاب» در اختیار ایسنا قرار گرفته آمده است: "شانزدهم اردیبهشت‌ماه سالروز درگذشت محمدحسین بُشرویه‌ای معروف به بدیع‌الزمان فروزانفر است. او ادیب، نویسنده، مترجم، سراینده و پژوهشگر ادبی ایرانی و مدرس برجسته دانشگاه در زمینه زبان و ادبیات فارسی بود.
فروزانفر سال‌ها استادی کرسی ادبیات فارسی در دانشگاه تهران را عهده‌دار بود و از کارمندان فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز محسوب می‌شد. یکی از مهم‌ترین حوزه‌های ادبیات فارسی که او حدود سه دهه از عمر خود را صرف پژوهش در آن حوزه کرد آثار مرتبط با مولوی و شمس تبریزی‌ست.
پیش‌تر حتی استادان بزرگ هم‌دوره فروزانفر تصور می‌کردند او باوجود دسترسی به نسخه‌هایی از مقالات شمس تبریزی به هر دلیلی نسبت به تصحیح آن اقدام خاصی به عمل نیاورده و تنها مستند موجود، مربوط به دست‌نوشته‌ای از رونویسی یکی از نسخ موجود بود. باوجود انگاره‌هایی مانند وقت‌گیر بودن تصحیح غزلیات شمس و سایر آثار مولانا اما این حلقه گم‌شده همچنان در بزنگاه‌های گوناگون رخ می‌نمود. رصد اسناد مرتبط با شمس تبریزی در آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از سوی پژوهشگران «خانه دانش و فرهنگ زریاب» سندی را نشان داد که از اراده استاد فروزانفر برای تصحیح و تدوین مقالات شمس تبریزی حکایت دارد.
این پرونده اسناد که به شماره ۳۹۸۱۸۹۰ در بایگانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی نگهداری می‌شود شامل ۱۵ برگ قرارداد بین وزارت فرهنگ و هنر و بدیع‌الزمان فروزانفر به‌عنوان استاد دانشگاه است که جهت تصحیح و تدوین مقالات مولانا شمس‌الدین تبریزی منعقد شده. بازه زمانی این سند مربوط به سال‌های ۱۳۲۶ تا ۱۳۲۸ بوده و در اداره‌کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر تدوین شده‌است. هم‌اکنون اصل این سند با شناسه ۱۳۵۳۸/۲۶۴ در آرشیو ملی ایران نگهداری می‌شود. یافتن این سند قرارداد تصحیح و تدوین مقالات نشان می‌دهد که فروزانفر ضمن آگاهی دقیق از اهمیت این اثر نسبت به تصحیح و تدوین آن نیز اهتمام داشته‌است. بنابراین پیدا شدن این سند، امیدها را برای یافتن نسخه‌ای از تصحیح استاد فروزانفر همچنان زنده نگه می‌دارد و یا دست‌کم ردپایی برای جست‌وجوی دلیل به فرجام نرسیدن این قرارداد در دسترس پژوهشگران قرار می‌دهد. استاد فروزانفر با نوشتن این جمله که «میان مقالات شمس با مثنوی مولوی ارتباطی قوی موجود است و مولانا بسیاری از امثال و قصص و مطالب مقالات را در مثنوی خود مندرج ساخته‌است» عمق درک خود از تأثیرگذاری این اثر منحصربه‌فرد را نمایان می‌کند.
هرچند امروزه به پشتوانه جهاد علمی محمدعلی موحد، تصحیح منقحی از مقالات در دسترس قرار گرفته که سال‌ها قبل به‌عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزیده شده و شرح آن نیز توسط سایر پژوهشگران به فارسی و سایر زبان‌ها آماده شده‌است، بااین‌حال پیگیری این سند می‌تواند سرنوشت یکی از نقاط تاریک پیشینه تصحیح مقالات شمس تبریزی در ایران و جهان را روشن کند.
سند تصحیح و تدوین مقالات شمس تبریزی هم‌زمان با سالگرد درگذشت فروزانفر به نمایندگی از سوی سازمان مردم‌نهاد «خانه دانش و فرهنگ زریاب» توسط اعضای شورای شهر خوی و تولیت شمس تبریزی به دبیرخانه همایش بزرگداشت استاد فروزانفر اهدا شد."
دیدگاه