جنجال نمایش یک «مادر متفاوت» در تلویزیون

«گزارش آشوب» روایتی مستند از اتفاقات سال ۱۳۶۰ را به تصویر می‌کشد و طی آن برخی تصاویر آرشیوی مربوط به رخداد‌های آن زمان، از جمله تشییع پیکر شهیدان رجایی و باهنر و همین‌طور مصاحبه شهید لاجوردی پس از ترور موسی خیابانی برای نخستین بار در این مستند پخش شد. این مستند به کارگردانی محمدرضا گیوه‌چیان و تهیه‌کنندگی رضا کریمی تولید شده است.

اما پخش این مستند به مناسبت هفته دولت از شبکه سه سیما واکنش‌های متعددی را در شبکه‌های مجازی در پی داشته است. در صحنه‌ای جنجالی، مادری که فرزند خود را به انقلابیون لو داده است، گویی از سرنوشت پسرش یعنی اعدام، آسوده خاطر است.

کاربری در این باره نوشت: رویداد‌ها را باید در متن زمان ومکان خودشان تحلیل کرد. قضاوت در ورای تاریخ با قضاوت دربطن وقایع و روز‌های سیاه ترور و بمب گذاری و اسید پاشی‌های گروهک‌ها تفاوت دارد.

دیگری نوشت: وقتی منافقین مردم رو زنده پوستشون رو میکندن و زن باردار رو میکشتن و سر بچه داخل شکمش شرط میبستن وقتی ۱۷ هزار نفر رو ترور کردن شما کجا بودید؟ این مادر داره از جونش میکنه و بخاطر نجات مردم، منافقین رو حتی اگر بچه ش باشه لو میده

کاربر دیگر نوشت: این وحشتناکترین چیزی بود که این چند وقته دیدم! مگه میشه؟! پسر داره رو‌به روی مادر ضجه میزنه و التماس میکنه و مادر با آرامش میگه «شما بلاخره قصاص میشی»؟ ایدئولوژی چه بلای عمیقی سر عواطف و احساسات انسان‌ها میاره!

مستند «گزارش آشوب» که در دوره‌ی چهاردهم جشنواره «سینما حقیقت» که به صورت آنلاین برگزار شد، حضور داشت به فعالیت‌ها و ترور‌های منافقین و عاملان نفوذ می‌پردازد. گیوه چیان، کارگردان فیلم می‌گوید که درباره‌ی سازمان منافقین فیلم‌های زیادی ساخته شده، اما به خاطر عملکرد عجیب و غریب این گروه ترور، همچنان سوژه‌های بسیاری می‌توان برای فیلم ساختن راجع به آن‌ها به دست آورد.

گیوه چیان در مورد این که آیا توانسته بی طرفانه مستندش را بسازد یا نه می گوید: «به نظرم بی طرفی اساساً برای مستندساز ممکن نیست. به هر حال هر کس عقاید و دیدگاهی دارد که نمی‌ تواند بر خلافش عمل کند اما منصف بودن برای من مهم است و انصاف با بی طرفی در مستندسازی فرق دارد. انصاف به این معنا است که حوادث را بدون تغییر روایت کنیم و به همین دلیل در مستند به بخش‌ هایی که تاریخ هم درباره‌اش سکوت کرده است، اشاره کردیم.»

در این مستند ۴۵ دقیقه‌ای رخداد‌های متوالی و سرنوشت‌ساز ۶ ماهه اول سال ۱۳۶۰ به شکلی اجمالی بیان می‌شود. شاید همین موجز وموثر بودن و پرهیز از اطناب را بتوان نقطه مثبت این مستند دانست شاید اگر مخاطب یا پژوهشگری بخواهداز این مستند به عنوان پرونده‌ای جزئی‌نگر درباره عملکرد سازمان مجاهدین استفاده کند، بهره چندانی از آن نبرد، اما بیننده‌ای که به دنبال دریافت اطلاعاتی فشرده و مفید از روند تحولات ابتدای دهه شصت است، تماشای این مستند برایش مفید خواهد بود.

«گزارش آشوب» همان‌گونه که از اسمش پیداست، روایت و گزارش را محور خود قرار داده و از ارائه تحلیل و واکاوی وقایع پرهیز می‌کند. به همین دلیل است که از قالب گفتگو و یا بررسی آثار پژوهشی در آن خبری نیست. در عوض، وقایع و پیوند آن‌ها با یکدیگر با ریتم مناسب بیان شده است.