گل سر، کلاه لبه‌دار، موی زنانه و مساله‌ای به نام تحریک
گروهی از طلاب قم از ۱۵ نفر از بازیگران زن سینمای ایران به دلیل بدحجابی منجر به تحریک آنان به دادسرای قم شکایت کرده و ضمن مطرح کردن اتهاماتی مانند محروم شدن از لذت انس با خدا درخواست جبران ضرر‌های وارده به خود را نموده‌اند.
دو روز پیش، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه تعدادی از سازمان‌های مردم‌نهاد شهرستان قم، از جمله مجمع فعالان امر‌به‌معروف و نهی‌از‌منکر استان قم، با نام‌بردن از ۱۵ بازیگر زن خواستار برخورد قضائی شده‌اند. در توضیح این خبر آمده: «گروهی از طلاب قم از ۱۵ نفر از بازیگران زن سینمای ایران به دلیل بدحجابی منجر به تحریک آنان به دادسرای قم شکایت کرده و ضمن مطرح کردن اتهاماتی مانند محروم شدن از لذت انس با خدا درخواست جبران ضرر‌های وارده به خود را نموده‌اند.
روزنامه شرق در این باره نوشت: شکایت طلاب تازگی ندارد و در گذشته هم شاهد آن بوده‌ایم؛ برای مثال سال گذشته بود که شماری از طلاب و مدرسان حوزه خواستار بازداشت جهرمی، وزیر وقت ارتباط و فیروزآبادی، دبیر وقت شورای عالی فضای مجازی به اتهام «ولنگاری فضای مجازی» شدند و گفته شد که ۴۰۰ نفر استادان و طلاب حوزه از ۶۵ شهر کشور زیر نامه درخواست بازداشت را امضا کرده بودند و در نامه‌شان آمده بود: عملکرد دشمن‌پسند متولیان فضای مجازی نسبت به عدم راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، از موضوعاتی است که مورد انتقاد رهبر انقلاب قرار گرفته است: «در مسئله فضای مجازی، آنچه از همه مهم‌تراست، مسئله شبکه ملی اطلاعات است. متأسفانه در این زمینه کوتاهی شده، کاری که باید انجام بگیرد، انجام نگرفته؛ این [طور]نمی‌شود».
البته فراتر از شکایت گاهی دیده شده است که طلاب اقداماتی خود‌جوش هم انجام داده‌اند؛ مثلا در ماجرای مذاکرات هسته‌ای در دولت روحانی جمعی از طلاب با به‌دست‌گرفتن پلاکاردی با این شعار که «ای آنکه مذاکره شعارت، استخر فرح در انتظارت» حاشیه‌های بسیاری را درست کردند و برخی این شعار را یک تهدید آشکار و تند علیه حسن روحانی قلمداد کردند.
مطهره شفیعی در ارمان ملی نوشت: نمی‌توان منکر آن شد که بی‌دقتی در حفظ حجاب یکی از مشکلات جامعه است که سبب نارضایتی بخش‌هایی از جامعه شده است، اما برخی اوقات این مخالفت‌ها نسبتی با امر به معروف و نهی از منکر ندارد چرا که ریشه در سیاست دارد. شکایت به دادسرا به‌خاطر آنچه حجاب نامناسب برخی بازیگران زن عنوان شده، رفتاری تلقی نمی‌شود که بتوانن صددرصد با نیت بهبود فضای فرهنگی و اجتماعی صورت گرفته باشد، چرا که نهاد‌های زیادی پیش از مراجعه به دادسرا و اقدام قضائی وجود دارند که می‌توانند به گلایه طلاب رسیدگی کنند.
تشکیل پرونده قضائی برای ۱۵ بازیگر زن به اتهام تصاویری که در اینستاگرامشان منتشر کردند یا پوششی که با آن در جامعه حاضر می‌شوند، یادآور برخی اقدامات دلواپسان است که توهین را چاشنی انتقاد می‌کنند مانند کیهان که استفاده از فتوشاپ از سوی سلبریتی‌های داخلی مثل بهنوش بختیاری برای گذاشتن مو روی سرشان را، حاصل «عقده‌های درونی» او ذکر کرده و نوشته بود: «دستگاه‌های نظارتی و قضائی به سرعت با این دست از قانون‌شکنان و خاطیان امر برخورد جدی داشته باشد»
رفتار متناقض متولیان برخی اوقات زنان مجبور هستند برای ایفای نقش در فیلم یا سریال تلوزیونی یا سینمایی از کلاه گیس استفاده کنند که این موضوع چالش‌های زیادی آفرید. در این مورد هم تفاوت‌هایی میان سازندگان فیلم و سریال وجود دارد یعنی مشکلی برای استفاده بازیگران «روز‌های ابدی» و «گاندو» از کلاه گیس نیست، اما فیلم «کاناپه» به همین دلیل توقیف می‌شود. جالب اینجاست که دلواپسانی که طیفی از آن‌ها شاکی ۱۵ بازیگر زن هستند، از مبلغان استفاه از کلاه گیس بودند مانند رئیس سازمان سینمایی دوره محمود احمدی‌نژاد که سازنده سریال «روز‌های ابدی» بود.
در این سریال نمایش تصویر برخی از زنان بدون حجاب که از کلاه‌گیس برای آن‌ها استفاده شده جالب توجه و جنجالی شد که حسین شمقدری (فرزند کارگردان) در توئیتی نوشت: «بعد از انقلاب، کارگردانان باید زنان را با روسری نشون می‌دادند، حتی در خانه! همون موقع مساله رو با امام مطرح می‌کنند، شنیده شده پیشنهادی میاد که از کلاه‌گیس استفاده کنید. حالا جواد شمقدری (پدرم) در سریال «روز‌های ابدی» از این راهکار استفاده می‌کنند.» بعد از این توئیت اتفاقا بحث‌ها داغ‌تر شد علی الخصوص که در زیر همین توئیت امید رئیس دانا (آهنگساز) نوشت: برای شما آزاده ما همین کاررو توی فیلم کاناپه کردیم ولی فیلم‌مون توقیف شد» عیاری در سال ۱۳۹۵ کاناپه را ساخت و به دلیل اینکه در فضا‌های داخل خانه بازیگران از کلاه گیس استفاده کرده بودند و روسری بر سر نداشتند توقیف شد. مهدی خرم دل (خبرنگار حوزه فرهنگ و هنر) هم نوشت: «دقیقاً همین اقدام را کیانوش عیاری در فیلم «کاناپه» انجام داده و فیلمش توقیف شده است.»
یا مثلاً ابراهیم حاتمی کیا در فیلم چ تک خوانی زن گذاشت و از تلویزیون هم پخش شد؛ چیزی که نزدیک شدن به آن اساساً برای دیگران قابل تصور نیست. به این‌ها می‌گویند: «رانت» در بخشی از سریال «گاندو» که جمعه‌شب پخش شد، یک بازیگر زن که فارسی صحبت می‌کرد، بدون حجاب و با کلاه‌گیس حضور داشت. این اتفاق با انتقاد‌هایی همراه شد که از آن جمله می‌توان به هوشنگ گلمکانی منتقدباسابقه سینما اشاره کرد، او به انتقاد از تبعیض در مدیریت فرهنگی کشور پرداخت و توقیف «کاناپه» کیانوش عیاری را بابت استفاده ازکلاه‌گیس برای بازیگران زن نادرست دانست.در زمان پخش گاندو بود که علی مطهری نماینده سابق مجلس در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: معلوم نیست سریال گاندو چقدر ضرورت دارد که بازیگر خانمی را کاملا بی‌حجاب هرچند با کلاه گیس نشان می‌دهد، امری که باعث توقیف برخی فیلم‌ها شده است.
ظاهراً از نظر آن‌ها برای هدف‌های سیاسی هدف وسیله را توجیه می‌کند. ظاهرا برخی اقدامات فقط برای سازمان سینمایی اوج بدون اشکال است مانند آن بخش ازسریال آقازاده که مادر یعنی لعیا زنگنه نگران به پسرش می‌گفت: «تو پسر منی جیگر گوشه منی، آخه من قربون این صورت نجیبت بشم، نگرانم و...» همزمان با این حرف‌ها مادر صورت پسرش را لمس کرده و بر گونه و سر و صورت او دست می‌کشید و نوازشش می‌کرد و این دیالوگ‌ها را می‌گفت! نگران نباشید هیچ مشکل سانسوری نداشت چراکه لعیا زنگنه دستکش آشپزخانه دستش بود و در واقع تماسی صورت نگرفت!
سیاست‌های وزارت ارشاد
به هر حال سیاست‌های دوگانه سبب دوگانگی رفتاری در ساخت فیلم و سریال شده است که این تفاوت‌ها در انظار عمومی هم قابل مشاهده است. متولی تاکید به بازیگران برای رعایت حجاب در وهله نخست وزارت ارشاد است، اما اینکه این نهاد میان سازندگان فیلم تبعیض آمیز رفتار می‌کند به نحوی که استفاده از کلاه گیس در گاندو آزاد بود، اما کاناپه را تعصیل کرد، موجب شده که طلاب به خودشان اجازه دهند از ۱۵ بازیگر زن شکایت کنند. از سوی دیگر طلاب باید پیش از گشودن صفحات اینستاگرام بازیگران زن به صفحاتی بروند تا از مشکلات معیشتی جامعه آگاه شوند و به ارایه راهکار برای حل آن‌ها بپردازند.
دیدگاه