یکی از فیلم ها که میتوانست تحولی در سینمای ایران ایجاد کند اجبارا و بی میلی کنار گذاشتیم

محمود گبرلو عضو هیات انتخاب چهل و سومین جشنواره فیلم فجر  نوشت:  نوشت: از میان نود و دو فیلم ، باید سی سه فیلم انتخاب می شد ، قالب سینمایی یا ویدیویی هم مهم نبود ، هر فیلمی که دبیرخانه در اختیار هیات انتخاب قرار می داد باید دیده می شد، رعایت قوانین در حوزه اختیارات هیات انتخاب نیست، مثل اینکه فیلم اولی است یا دومی ، یا اینکه فلان فیلمساز و یا تهیه کننده چرا چند فیلم دارد و یا سال تولیدش مربوط به چه سالی است ، همه در کنار هم دیده شدند،
از روزی که اولین جلسه آشنایی و معرفی برگزار شد فیلم دیدن هم شروع شد . معمولا از هشت صبح تا پاسی از شب روی پرده سینمای دفتر جشنواره، فیلم ها را دیدیم، حتی آنها که کامل نرسیده بودند.

ترکیب هیات انتخاب هفت سینماگر یا شیفته سینما با سابقه ای شناخته شده بودند که «فیلم خوب دیدن» و کلا «سینما» برایشان حایز اهمیت بود. هر کدام در کار خودشان مهارت و تخصص لازم را داشتند، البته با همه ضعف ها و قوت هایی که خودشان هم منکر نیستند- طبیعتا افراد دیگری می توانستند باشند، اما قرعه به نام این جمع افتاده بود، تفاوت این جمع این بود که نگاه تخصصی، جایگزین نگاه مضمونی و گاه ایدئولوژیک شده بود، بازتاب های بیرونی هم اینگونه تفسیر میکرد، البته طبیعی است که هر کدام ایدئولوژی خود را دارند و روی انان حساس و مصمم اند اما قرار گذاشتیم با ملاک و معیار از قبل تعیین شده شروع نکنیم..

مبنا بر این شد سروشکل فیلم، درست و جاندار باشد.قصه درست پرداخت شده باشد، نگاه و فرم جدیدی باشد ، روایت محکم و دلنشین داشته باشد، نوآوری و خلاقیت ببینیم ،تماشاگر را درگیر کند، عوامل، چه بازیگر چه فیلمبردار و یا دیگران ،حرفه ای عمل کرده باشند و اینکه در تراز یک جشنواره معتبر باشد. قرار گذاشتیم به سازنده و سایر عوامل یا فلان کارگردان خوش نام یا فیلم اولی و فلان ارگان و سازمان توجه نکنیم ، برایمان مهم بود که فیلمساز چگونه توانسته ایده اش را در قالب یک فیلم خوب و قابل قبول و با نوآوری و خلاقیت به تماشاگر منتقل کند،
بعد از دیدن فیلم، هر یک یادداشت های خود را می نوشتیم، گاهی اظهار نظری میکردیم و یا برای درک بهتر فیلم، نکاتی را که دچار ابهام بودیم از یکدیگر سوال میکردیم اما نظر قطعی خودمان را در دفترچه ای که از همه پنهان بود یادداشت می کردیم،با دیدن برخی فیلمها خسته و گاه عصبانی می شدیم و با دیدن برخی فیلمها لذت می بردیم و خستگی فیلم قبلی از تن مان بیرون می رفت،

بعد از چند روز که فیلم دیدن ها به پایان رسید، چند روز جلسه جمع بندی اولیه و بحث و گفتگو داشتیم تا به جلسه نهایی رسیدیم و تصمیم سخت باید گرفته می شد .گاهی دبیرجشنواره در جلسات جمع بندی حضور داشت آنهم برای ارایه توضیحاتی و رفع ابهاماتی به سوالاتی . مثلا می پرسیدیم آیا تنوع ژانر و یا تنوع موضوع برایتان مهم است؟

می گفتند دلمان میخواهد جشنواره رنگارنگی داشته باشیم و یا برای همه سلیقه ها باشد اما اگر این مساله باعث بی عدالتی و اجحاف به یک فیلمی می شود از این نظر عبور کنید. یکی از عزیزان جشنواره مسئول جمع آرایی جدول نظریه ها بود ، کار بسیار سخت و دلهره آوری بود ،دلمان نمی آمد حاصل زحمت فیلمسازان را غربال کنیم تا به تعداد قانونی (سی و سه) برسیم.

در وهله اول ، فیلم هایی را که سطح مورد نظر را نداشتند و اصلا موافقتی با آن نبودکنار گذاشتیم البته خیلی سخت بود، رسیدیم به فیلم هایی که رای بالایی داشتند یعنی بدون استثنا هفت رای داشتند و اصلا بحثی هم درباره شان نبود، آنها را انتخاب و کنار گذاشتیم. نوبت به فیلم هایی رسید که شش رای داشتند ، فرد مخالف و یا پنج نفر موافق، استدلالهای خود را بیان کردند، سپس دوباره رای گیری میکردیم ، اینبار فیلم های رای بالا را دوباره به بخش مسابقه آوردیم، باقیمانده فیلمها را دوباره مخالف و موافق استدلالهای خود را بیان کردند، کار اینبار سخت تر شده بود ،باید به گونه ای استدلال می آوردیم که دیگران اقناع شوند.

پس از بحث و گفتگو دوباره رای گیری کردیم برخی فیلم ها که به رای بالایی نرسیدند بنا بر قوانین رای گیری، هر فیلمی که نصف به اضافه یک (جهار رای) و به بالا را آورد انتخاب و به بخش مسابقه اضافه کردیم. دو سه فیلم ،هم سطح رای آوردند که دوباره بحث و استدلال آوردیم و دوباره بین آن چند فیلم ، رای گیری کردیم تا در نهایت به سی و سه فیلم رسیدیم، و آخرین فیلمی را که به یک رای نسبی رسیده بود برای رزرو گذاشتیم تا احیانا فیلمی از لحاظ فنی نرسید جایگزین شود. .

در این میان برخی فیلمها را دیدیم و ظاهرا مورد پسند برخی اکثریت اعضا هم واقع شده بود مثل پیر پسر ، رکسانا و بی سروصدا.در میانه راه اعلام کردند منع قانونی دارند و اشتباها برای دیدن در اختیار هیات انتخاب قرار گرفت ، خیلی دلمون سوخت چون یکی از این فیلم ها میتوانست تحولی در سینمای ایران ایجاد کند اجبارا و بی میلی از جدول انتخاب ها کنار گذاشتیم.

هیات انتخاب پیشنهاد کرد ، برخی فیلمهایی که خارج از مسابقه قرار گرفتند و با بخاطر منع قانونی انتخاب نشدند مثل پیر پسر و یا برخی فیلم های که طی سالهای گذشته از حساسیت هایی برخوردار بودند و نمایش عمومی نداشتند مثل قاتل وحشی، با موافقت سازندگاش در بخش ویژه ای به نمایش گذاشته شود.

اما در پایان : ما فیلم هایی ساخته شده و برای جشنواره ثبت نام کرده بودند و دبیرخانه در اختیارمان گذاشت دیدیم و حتما فیلم های دیگری هستند که ما ندیدیم . هیات انتخاب بر اساس توان ، مهارت و درایت خود انتخاب کرد. تحلیل ام این است اگر دیگران هم بودند ،انتخاب شان، اکثر این فیلم ها ی بخش مسابقه بود چون اینجا دیگر بستگی به سلیقه و نگاه افراد دارد. و دیگر اینکه واقعا پذیرش عضویت در هیات انتخاب کار دشوار و پر هیجان و پر استرسی است، انشاالله که توانسته باشیم به انصاف نزدیک شده باشیم.