نقاشی یکی از اعضای خاندان کمال‌الملک در موزه بزرگترین نقاش عصر ویکتوریا بریتانیا

خانه موزه لیتون که زمانی خانه و استودیوی لرد فردریک لیتون هنرمند بزرگ انگلیسی قرن 19 میلادی بود؛ در حال مرمت است تا در سال 2021 بازگشایی شود. این خانه عصر ویکتوریایی در لندن که فضای داخلی چشمگیری از هنر اسلامی دارد با طراحی یک هنرمند ایرانی با فضای هنر معاصر ایران همراه می‌شود.

در محله کنزینگتون و چلسی واقع در منطقه اعیان‌نشین و سلطنتی لندن، خانه موزه لیتون قرار دارد که با آثار هنری و معماری اسلامی تزئین شده است. در حال حاضر دکوراسیون سنتی این خانه بر اساس هنر خاورمیانه است و این موزه در پروژه بازسازی خود در حال افزودن آثار هنری معاصر از خاورمیانه است. بازسازی عمده این خانه موزه با مبلغ 7.8 میلیون پوند از سال 2008 آغاز شده و قرار است امسال در سال 2021 به اتمام برسد. در این مجموعه یک نقاشی دیواری توسط هنرمند ایرانی، شهرزاد غفاری به ارتفاع 11 متر اجرا شده که قرار است دیوارهای پله مارپیچ جدید این موزه را تزئین کند.

این اثر با عنوان "یکنواختی" از ضربه قلم‌های فیروزه‌ای و خوشنویسی ایرانی تشکیل شده که زمینه آن از طرح‌های سنتی کاشی‌های خاورمیانه تالار عرب، خانه موزه‌ لیتون الهام گرفته شده است. شکل دایره‌ای این اثر، ساختار مارپیچی راه‌پله جدید این موزه را همراهی و زینت می‌دهد. واژه‌های خوشنویسی این نقاشی دیواری نیز از اشعار مولوی الهام گرفته شده تا تلفیقی از فرهنگ شرق و غرب را به شکلی انتزاعی به نمایش بگذارد. این نقاشی که الگوی دی‌ان‌ای موجودات زنده را منعکس می‌کند با به کارگیری خط فارسی به شکل مارپیچ و دوتایی به سمت آسمان اوج می‌گیرد.

شهرزاد غفاری درباره این اثر خود توضیح می‌دهد: "این نقاشی محفلی از شرق و غرب و از قدیم و جدید است. یک روحیه محافظ جمعی از هویت که در حال تکامل و در نهایت ابراز عشق است. من از خانواده‌ای هنری هستم که در طول 150 سال اخیر همیشه بین سنت و مدرنیسم و گفتمان‌های جنجالی آن حضور داشته‌اند."

وی درباره اینکه چرا برای این نقاشی دیواری از هنر معاصر نقاشی‌خط استفاده کرده است گفت: "من به هنر معاصر اعتماد کردم زیرا آثار هنری معاصر که در ادامه سنت‌های قدیمی قرار دارد در این موزه جدید فوق‌العاده هیجان‌انگیز می‌شود."

شهرزاد غفاری متولد 1351 عضوی از خانواده بزرگ هنرمندان غفاری است که میرزا ابوالحسن‌خان غفاری کاشانی (صنیع‌الملک)، ابوتراب غفاری و محمد غفاری (کمال‌الملک) از بزرگان این خانواده هستند. او از 12 سالگی علاقه خود به نقاشی و هنر را نشان داده و از همان زمان وارد عرصه هنر خانوادگی‌شان که قدمتی 150 ساله دارد، شد. او نقاشی را نزد مصطفی دشتی فراگرفته و تحصیلاتش را در رشته طراحی گرافیک در دانشگاه آزاد به پایان رسانده است.

این هنرمند که ساکن پاریس است تاکنون نمایشگاه‌های بسیاری در ایران، اروپا و آمریکا و منطقه خاورمیانه برپا کرده و آثار او توسط مجموعه‌دارانی از آمریکا و اروپا نگهداری می‌شود. آثار شهرزاد غفاری در نمایشگاه‌های انفرادی در گالری گلستان و حنا و نمایشگاه‌های گروهی همچون هفت نگاه به نمایش درآمده است. آثار این هنرمند بیشتر متکی به نگاه انتزاعی او به هنر معاصر با بهره‌گیری از خط ایرانی است. او همواره در پی تجلی اشعار مولوی در آثارش است.

خانه موزه لیتون نیز خانه و استودیوی پیشین لرد فردریک لیتون هنرمند عصر ویکتوریایی است. لیتون نقاش، مجسمه‌ساز و از سیاست‌مدار قرن نوزدهم بریتانیا بود. این هنرمند که در 65 سالگی درگذشت موضوع بیشتر آثارش تاریخی و از کتاب مقدس و آثار عصر کلاسیک به سبک دانشگاهی اروپا است. نقاشی‌های او در طول حیات این هنرمند بسیار محبوب و گران بودند و برای دهه‌های زیادی تا اوایل قرن بیستم از محبوبیت خاصی بین علاقمندان به هنر برخوردار بود. او سال‌ها در آکادمی سلطنتی انگلیس عضو و ریاست آن را هم برعهده داشت. وی برنده جوایزی همچون جایزه بزرگ رم نیز شده ‌است.

اما خانه موزه لیتون، ساختمانی پر از هنر و اشیایی از خاورمیانه است و بازسازی این موزه نیز با همین رویکرد انجام شده است. ویژگی‌های معماری اسلامی مانند گنبد و حوض‌خانه داخلی نیز در بازسازی این موزه به این مجموعه اضافه شده است. پروژه بازسازی این موزه فقط شامل فضای داخلی و گسترش آن است تا فضای بیشتری برای گنجینه مجموعه و بایگانی موزه فراهم کند. یک گالری جدید، یک کافه جدید و دسترسی بیشتر بازدیدکنندگان به آثار هنری مجموعه در این پروژه بازسازی لحاظ شده است. بودجه این پروژه توسط خانه دوستان لیتون، صندوق میراث ملی و بخش سلطنتی منطقه کنزینگتون و چلسی تأمین شده است و امسال افتتاح خواهد شد ولی هنوز زمان دقیق این مراسم به خاطر بحران کرونا در انگلیس به صورت رسمی اعلام نشده است.

منبع: ایران آرت