افشای راز «استنلی کوبریک»

به گزارش سرنا به نقل از گاردین، فیلم «دکتر ژیواگو» ساخته «دیوید لین» در سال ۱۹۶۵ بر اساس رمان عاشقانه نوشته «بوریس پاسترناک»، یکی از برترین فیلم های بریتانیایی تاریخ سینماست که در آن ستاره هایی جون «جولی کریستی»، «عمر شریف» و «الک گینس» بازی کرده اند اما پیش از ساخت این فیلم در اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی «استنلی کوبریک» با ارسال نامه‌ای به نویسنده رمان «دکتر ژیواگو» درخواست ساخت فیلمی با همکاری «کرک داگلاس» داشته که البته در نهایت این پروژه عملی نمی شود.

«جیمز فنویک» مورخ بریتانیایی سینما اخیرا اعلام کرده که بر اساس اسنادی که پیش از این جایی منتشر نشده، «استنلی کوبریک» شخصا با ارسال نامه‌ای به «بوریس پاسترناک» نویسنده نامدار روسی درخواست دریافت حق اقتباس از رمان «دکتر ژیواگو» را داشته و «کرک داگلاس» نیز امیدوار بوده این فیلم در شوروی سابق مقابل دوربین برود.

«کوبریک» و «کرک داگلاس» که در دو شاهکار سینمایی «راه های افتخار» یکی از قدرتمندترین فیلم های ضد جنگ سینما و «اسپارتاکوس» به ترتیب در سال های ۱۹۵۷ و ۱۹۶۰ همکاری داشتند می توانستند با ساخت فیلم «دکتر ژیواگو» اثر ماندگار دیگری در تاریخ سینما از خود به یادگار بگذارند.

«پاسترناک» نگارش رمان «دکتر ژیواگو» را در سال ۱۹۵۵ به پایان رساند و این کتاب به سبب محتوای انتقادی اش در تمامی اتحادیه جماهیر شوروی ممنوع شد. دست نوشته این رمان به صورت قاچاق به غرب رسید و در سال ۱۹۵۷ توسط یک ناشر ایتالیایی که حق انتشار آن را از «پاسترناک» خریداری کرده بود، به چاپ رسید.

این رمان یکی از عوامل مهم کسب جایزه نوبل ادبیات برای این نویسنده روس در سال ۱۹۵۸ بود.

«جیمز فنویک» که موفق به کشف اسنادی در آرشیو «استنلی کوبریک» در دانشگاه هنر لندن شده قرار است به زودی شرح کامل کشفیات خود را در قالب دو کتاب جدید منتشر کند. این مورخ سینما اعلام کرده در ابتدا «پاسترناک» از علاقه «کوبریک» به اقتباس از یک اثر ادبی شگفت شده چرا که این فیلمساز آمریکایی در آن دوره زمانی بیشتر فیلم های جنایی می ساخت.

در میان همین اسناد متنی از «کوبریک» نیز یافت شده که در آن توضیح می دهد: «لحظه دقیق دستیابی به یک موفقیت مطلق برای یک کارگردان زمانی است که او اجازه اقتباس از یک اثر ادبی کلاسیک فوق العاده و ۶۰۰ صفحه ای را دریافت می کند اما ساخت این فیلم به دلیل پیچیدگی های داستان و همچنین فرم و محتوای دشوار آن غیرممکن است».

«استنلی کوبریک» از معدود فیلم‌سازان کمال‌گرا در تاریخ سینما محسوب می‌شود و برخی منتقدان او را در کنار «اورسن ولز»، از نوابغ دنیای سینما می‌دانند.

«کوبریک» اولین فیلم بلند داستانی‌اش را در سال ۱۹۵۳ با نام «هراس و هوس» ساخت که با وجود تمجید منتقدین، در گیشه چندان موفقیتی نداشت. وی دو سال بعد فیلم «بوسه قاتل» را ساخت که جایزه بهترین کارگردان سال را از جشنواره «لوکارنو» برای او به ‌همراه آورد تا این‌که در سال ۱۹۵۶ اولین فیلم حرفه‌ای او با حضور بازیگران و عوامل حرفه‌ای در «قتل» رقم خورد.

پس از فیلم پرهزینه و تاریخی «اسپارتاکوس» در سال ۱۹۶۰، «کوبریک»‌ فیلم «لولیتا» را براساس کتاب معروف «ولادیمیر ناباکوف» ساخت که در همان سال نامزد شیرطلای جشنواره ونیز شد. در سال ۱۹۶۴ بود که «کوبریک» فیلم «دکتر استرنج لاو» را به سینما آورد و چهار سال بعد او یکی از بهترین فیلم‌هایش را به‌روی پرده سینما فرستاد؛ «ادیسه فضایی؛۲۰۰۱» براساس رمانی از «آرتور.سی کلارک»، نویسنده‌ی نام‌دار آمریکایی. این فیلم که دیدگاه «کوبریک» درباره دنیای صنعتی و عصر ماشینی را به‌تصویر می‌کشید، نامزد اسکار بهترین کارگردانی بود و توانست جایزه بهترین جلوه‌های ویژه را از اسکار بگیرد.

«کوبریک» در سال ۱۹۷۱ فیلم به ‌یادماندنی «پرتقال کوکی» را براساس کتابی از «آنتونی بورخس» ساخت و فیلم بعدش اش نیز «بری لیندون» براساس کتابی از «ویلیام تاکری» بود و این فیلم نیز اگرچه مانند بسیاری از آثار «کوبریک» نامزد اسکار بهترین کارگردانی، بهترین فیلم و بهترین فیلم‌نامه بود، اما توانست جایزه بافتا بهترین کارگردانی را برای او به‌همراه آورد.

وی برای ساخت فیلم بعدی‌اش پنج سال علاقه‌مندان سینما را به انتظار نشاند تا در سال ۱۹۸۰ فیلم ترسناک «درخشش» را براساس رمانی از «استفن کینگ» بسازد. این فیلم با بازی درخشان «جک نیکلسون» از ترسناک‌ترین فیلم تاریخ سینما محسوب می‌شود. هفت سال بعد فیلم تحسین‌برانگیز «غلاف تمام فلزی» به کارگردانی «استنلی کوبریک» درباره جنگ ویتنام به‌تصویر کشیده شد. آخرین فیلم این نابغه سینما در سال ۱۹۹۹ و با فاصله ۱۲ سال بعد از فیلم قبلی ساخته شد؛ «چشمان کاملا بسته» با بازی «تام کروز» و «نیکول کیدمن» که از جشنواره ونیز موفق به کسب جایزه شد. این کارگردان پرآوازه تاریخ سینما در سال ۱۹۹۷ شیر طلای افتخاری ونیز را به ‌پاس یک عمر دستاورد سینمایی دریافت کرد.

منبع: ایسنا