توجه ویژه یک جشنواره آنلاین به تعزیه در دوران کرونا

به گزارش سرنا، مهدی دریایی که به‌عنوان کارگردان با «مجلس‌نامه شهادت امیرکبیر» از اراک در بخش تعزیه‌ی نخستین دوره‌ی جشنواره‌ی «هنر زنده است» حضور دارد، درباره‌ی اثر خود گفت: مجلس‌نامه‌ «شهادت امیرکبیر» یک تعزیه سیاسی‌ - اجتماعی است. این تعزیه توطئه‌ی انگلستان و درباریان قاجار را که فریب این توطئه را می‌خورند روایت می‌کند که در نهایت منجر به عزل امیرکبیر و درنهایت قتل او می‌شود. این مجلس را در بخش تعزیه‌ی اساطیری می‌توان در نظر گرفت و شاهد روایتی از واقعه‌ زدن رگ دست امیرکبیر هم هستیم.

وی ادامه داد: این اثر با کلام منظوم و به شیوه‌ی تعزیه آماده‌ی اجرا شده است. موسیقی ما هم تعزیه است. درواقع یک تعزیه‌ی جدید و مدرن را شاهد هستیم که البته در قالب شیوه اجرایی تعزیه قرار گرفته است. در این کار، تعزیه را هم به‌صورت میدانی اجرا کرده‌ایم وهم آن را برای اجرا در سالن تئاتر آماده کرده‌ایم و برهمین اساس نسخه‌ای را که در سالن نمایش اجرا شد به جشنواره «هنر زنده است» ارائه کردیم.

دریایی با بیان اینکه با اجرای تعزیه در سالن تغییراتی را بر اثر اعمال می‌کند، گفت: در این شیوه‌ی اجرا، مخاطبان در یک سوی صحنه می‌نشینند و تعزیه‌خوان‌ها باید میزانسن‌ها را رعایت کنند. ما از سال 1390 روی اجرای تعزیه در سالن کار می‌کنیم و الان حس می‌کنم ارتباط مخاطب با اثر در اجرای صحنه‌ای بیشتر از میدانی است چون مخاطب از یک زاویه تعزیه را می‌بیند و ارتباط ما هم با او بیشتر می‌شود.

کارگردان «مجلس‌نامه شهادت امیرکبیر» ضمن اعلام این نکته که به‌خاطر شرایط کرونا به ناچار اجراها به‌صورت ضبط‌ شده در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد، گفت: دیگر آن ارتباطی که همواره در زمان اجرای تعزیه میان مخاطب و اجراگران وجود داشت را شاهد نیستیم. البته این نوع اجرا مزیت‌های خاص خود را هم دارد. مخاطبان در سراسر کشور می‌توانند آن‌ها را ببینند. امسال در اراک به‌صورت مجازی تعزیه کار کردیم، در برخی از شب‌ها ده‌هزار نفر از طریق اینستاگرام همراه گروه ما شده بودند درحالی‌که حتی در اجرای تعزیه‌های میدانی ظرفیتی بیشتر از هزار نفر نداشتیم. این نشان می‌دهد که نه تنها مخاطبانی که خارج از شهر محل اجرا زندگی می‌کنند از اجراها استقبال می‌کنند بلکه حتی مخاطبانی که در همان شهر هستند هم از این طریق راحت‌تر می‌توانند اجراها را ببینند و همراه نمایش‌ها می‌شوند.

این پژوهشگر در ادامه به اهمیت تعزیه در میان مردم اشاره و بیان کرد: تعزیه بار آموزشی بالایی دارد واز پتانسیل‌های این هنر استفاده نشده است. تصور می‌کنم اجرای آنلاین تعزیه می‌تواند به‌شدت راه‌گشا باشد، چون تعزیه سرشار از نکات آموزشی است. همچنین تعزیه‌خوان روی بُعد اعتقادی مخاطب کار می‌کند اما در کنار این بحث اعتقادی، ما 17 عنصر آموزشی فرعی را هم شاهد هستیم که یکی از آن‌ها آموزش مفاهیم دینی به مخاطب است. از دید من هیچ دانشگاهی نمی‌تواند به‌خوبیِ تعزیه به مخاطب آموزش دهد چون مخاطب با تعزیه ارتباط خوبی برقرار می‌کند.

مهدی دریایی در پایان گفت: جشنواره «هنر زنده است» در این دوران کرونا واقعا به داد هنر تعزیه رسید. خوشحالم که این جشنواره تمام شاخه‌های هنری را مد نظر قرار داد و هنر تعزیه و همچنین به نمایش‌های آیینی را هم در نظر گرفت. این وجه از نمایش در ایران از حمایت برخوردار نیست و این برخورد مسئولان برگزاری جشنواره شایان تقدیر است.

منبع: ایسنا