دستفروشان کتاب، قاچاقچی نیستند
ناشر برگزیده سال گفت: «قاچاق کتاب، اصطلاح درستی نیست، بلکه تکثیر غیرقانونی کتاب به عنوان اصطلاحی صحیح شامل همه چیز می‌شود و ابهامات حول این موضوع را هم برطرف می‌کند.»
عباس حسینی‌نیک، ناشر برگزیده سال، مدیر انتشارات مجد و مدیر مسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی با برنامه گفت‌وگوی فرهنگی در رابطه با قاچاق کتاب مصاحبه کرد.
مدیر انتشارات مجد بر این باور است که قاچاق کتاب اصطلاح درستی نیست، بلکه تکثیر غیرقانونی کتاب به عنوان اصطلاحی صحیح شامل همه چیز می‌شود و ابهامات حول این موضوع را هم برطرف می‌کند.
وی افزود: «وقتی اصطلاح تکثیر غیر قانونی کتاب را به کار می‌بریم یعنی فقط شامل قانون وزارت ارشاد و شورای عالی انقلاب فرهنگی و کتاب‌های مجوز دار نمی‌شود بلکه کپی رایت و حقوق نشر و ترجمه را هم در بر می‌گیرد.»
حسینی‌نیک گفت: «ما در نظام حقوق داخلی کشورمان از سال ۱۳۴۸ تاکنون قانون کپی رایت داخلی را داریم که خوشبختانه این قانون همچنان زنده است و در مقابل بسیاری از تخلفات نیز کارایی دارد اما شاید به خوبی تبیین و تفسیر نشده است. ما تا همین سه چهار سال قبل هم کتابی بابت حقوق نشر نداشتیم و کسی نبود که اینها را تبیین کند اما هم اکنون حقوق مالکیت فکری و آفرینش‌های ادبی هنری در ایران موضوعی کاملاً به رسمیت شناخته شده است.»
وی پدیده تکثیر غیرقانونی کتاب را از دو جهت عمده قابل بررسی و اهمیت دانست و گفت: «نخست جنبه ملی و عمومی این پدیده است یعنی موضوع کپی رایت و نقض حقوق پدیدآورندگان و مترجمان و ناشران به ویژه در بخش دانشگاهی و جهت دوم هم شامل جنبه حاکمیتی قضیه می‌شود یعنی کتاب‌هایی که مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد را ندارند و به روش‌های دیگری تکثیر می‌شوند. گاهی خود نویسندگان کتاب به دلیل اینکه کتابشان مجوز نمی‌گیرد فایل PDF آن را در فضای مجازی منتشر می‌کنند و گاهی هم ناشران این تخلف را انجام می‌دهند.»
مدیر مسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی با تصریح بر اینکه در برخورد با قاچاق کتاب به اصل موضوع و علت آن توجهی نمی‌شود افزود: «متأسفانه ما فقط شاهد برخورد با دستفروشان این حوزه هستیم درحالیکه هنوز دو پرده پشت این دستفروشان فعالیت می‌کنند و ناپیدا هم هستند.»
حسینی‌نیک در بخش دیگری از این برنامه مطرح کرد: «حقوق مالکیت ادبی و هنری از جمله حقوقی است که رعایت آن شرایطی دارد مثلاً حق آثار فکری بعد از پنجاه سال از فوت پدیدآورنده آزاد می‌شود.»
وی در رابطه با اینکه نظام‌های مالکیت فکری دارای صلاحیت سرزمینی‌اند، این‌گونه توضیح داد: «حقوق مادی آثار ادبی و هنری در صورتی حمایت می‌شوند که برای نخستین بار داخل ایران منتشر شده باشند در نتیجه از کسی که کتابش را در کشور دیگری منتشر کند، حمایت نخواهد شد و دلیلش هم اهمیت خارج نشدن اندیشه‌ها از داخل کشور است.» مدیر انتشارات مجد، بحث آموزش را از جمله عوامل جلوگیری از تخلف می‌داند و گفت: «متأسفانه کپی رایت داخلی و نظام‌مندی در حقوق مالکیت فکری ما تبیین نشده است، یعنی مردم آموزش ندیده‌اند که بخواهند این مسئله را رعایت کنند. باید به جامعه آموزش داد که اگر فایل اثر نویسنده‌ای در فضای مجازی منتشر شود، نه تنها کار فرهنگی صورت نگرفته بلکه نویسنده‌ای را که از این فعالیت ارتزاق می‌کرده است، از حق تألیف محروم کرده‌ایم.»
حسینی‌نیک بر این باور است که پیشرفت علمی روز دنیا نتیجه انحصاری است که مالکیت فکری ایجاد کرده و دولت‌ها و مردم بابت آن پول داده‌اند و در چنین شرایطی است که خلق اثر برای محققان هم به صرفه خواهد بود.
منبع: مهر
دیدگاه