کرونا آیین‌های مرگ را تغییر داده است
سرنا_آیین‌های مرگ در نتیجه ویروس کرونا یا با تغییر مواجه شده‌اند و یا اشکال جدیدی از آن ظهور کرده است.
به گزارش سرنا، پژوهشکده مردمشناسی در نشست «پویایی و تغییر آیین‌ها در عصر کرونا» به بررسی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کرونا بر حوزه‌های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع فرهنگی خلاق و هنرهای سنتی پرداخت و به تغییراتِ برخی آیین‌ها و بازگشت برخی سنت‌ها در این دوره اشاره کرد.
با این وجود، حسین میرزایی ـ استاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: آیین‌های ایرانی چون بسیار کهن و ریشه‌دار هستند توان تاب‌آوری و انعطاف بالا داشته و در تمام تاریخ، خود را با بحران‌ها سازگار کرده‌اند و در این دوره نیز شاهد سازگاری آیین‌ها با بیماری کووید۱۹ به‌ویژه با استفاده از فضای مجازی بوده‌ایم.
اما رضا تسلیمی طهرانی ـ عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات ـ که پژوهشی در زمینه آیین‌های مرگ در دوره کرونا داشته، معتقد است: آیین‌های مرگ از دو منظر تعویق آیین و ظهور اشکال جدید قابل بحث است.
او تعویق آیین مرگ را در مراسم تطهیر، تدفین، ترحیم و یادآوری، متمرکز دانست و از مشکلات روحی بازماندگان چون «سوگواری معیوب» سخن گفت و نقش کاهش بروکراسی مرگ را به مجازی شدن آیین‌های مرگ ربط داد.
ژیلا مشیری ـ مدیر گروه اسطوره و آیین پژوهشکده مردمشناسی ـ نیز به بیان چند نمونه از روایت‌های اتنوگرافیک مرگ به روش مردم‌نگاری برخط پرداخت و پس از آن، بحران آیین‌های مرگ را فراتر از بحران متوفایان بر اثر ویروس کرونا که مساله آلودگی پدیده مرگ و گورستان در عصر اپیدمی است، دانست.
نتایج تحقیقات پژوهشکده مردمشناسی نشان می‌دهد هرچند که آیین‌های مرگ با تغییراتی روبرو شده است، اما آیین‌های دیگر، سازگاری و تاب‌آوری داشته‌اند. ژانت بلیک، حقوق‌دان و دانشیار دانشگاه شهید بهشتی از اهمیت تاب‌آوری در دوره کرونا از طریق بازگشت به صورت‌های اصیل سنت‌ها سخن گفت و افزود: تمام جوامع در طول تاریخ از طریق میراث ناملموس، توان مقاومت خود را در برابر بحران‌های مختلف بالا برده‌اند.
نویسنده کتاب حقوق میراث فرهنگی بین‌المللی برای مثال به تجربه پخت نان در خانه اشاره کرد و افزود: در حالی که دیگر در روستاهای ما نان نمی‌پزند، یک نشان از بازگشت به تجربه‌های قدیمی و صورت‌های میراث ناملموس و زنده را با تکرار تجربه نان‌پزی در خانه در دوران کرونا شاهدیم.
منبع: ایسنا
دیدگاه