خسارت و زیان ناشی از موج‌های خبری ابتلای چهره‌های سرشناس به کرونا
سرنا_نحوه پوشش اخبار ابتلای هنرمندان و افراد سرشناس به کرونا از طریق تلویزیون، توسط سه کارشناس عرصه پزشکی، رسانه و جامعه‌شناسی و از سه دیدگاه متفاوت، مورد بررسی قرار گرفت و به نظر می‌آید، این رسانه، آن‌طور که شایسته بوده، از پس ماجرا برنیامده است.
علی انصاریان و مهرداد میناوند، نام‌های آشنایی که هم ورزشی‌ها آنها را خوب می‌شناسند و هم اهالی هنر. آخرین حضورشان در کنار یکدیگر، در برنامه «شوتبال» بود که کسی گمان نمی‌برد آخرین دیدار با آنها باشد.
درگذشت علی انصاریان و مهرداد میناوند، داغ سنگینی را بر دل اهالی هنر، ورزش و مردم گذاشت. از زمان خبر ابتلای میناوند و انصاریان به ویروس کرونا، رسانه‌های مکتوب، مجازی و شبکه‌های مختلف تلویزیون، هر لحظه در پی پوشش اخبار آنها بودند و این روند تا جایی پیش رفت که باعث ایجاد تنش، گسترش شایعات و حتی ورود به حریم شخصی آنها شد. در رابطه با این موضوع، با طاهره سوری، متخصص بیماری‌های عفونی و معاون درمان بیمارستان رازی، علیرضا دهقان‌نیری، دانشیار ارتباطات دانشگاه تهران و عضو سابق کمیته ملی ارتباطات کمیسیون ملی یونسکو و مصطفی جلالی فخر، متخصص بیماری‌های داخلی، فعال رسانه‌ای و منتقد گفت‌وگو کردیم که در ادامه بخش‌هایی از آن را می‌خوانید.
تلویزیون در پوشش اخبار موفق نبود
از زمان خبر ابتلای میناوند و انصاریان به ویروس کرونا، رسانه‌های مکتوب، مجازی و شبکه‌های مختلف تلویزیون، هر لحظه در پی پوشش اخبار آنها بودند و این روند تا جایی پیش رفت که باعث ایجاد تنش، گسترش شایعات و حتی ورود به حریم شخصی آنها شد در این میان یکی از رسانه‌ها که در اختیار عموم بود و عامه مردم به تماشای آن می‌پرداختند، تلویزیون بود، رسانه‌ای که به نظر می‌رسد در پوشش خبری ابتلای علی انصاریان و مهرداد میناوند موفق عمل نکرده با پوشش لحظه‌ای اخبار، اثراتی را برای جامعه باقی گذاشته است.
دکتر علیرضا دهقان‌نیری، دانشیار ارتباطات دانشگاه تهرانیکی از آن پوشش‌های خبری، صحبت‌های محمد حسین میثاقی، درباره پزشک معالج انصاریان و میناوند بود که باعث شد مصطفی جلالی فخر درباره عملکر تلویزیون و صحبت‌های میثاقی بگوید: «یکی از نمونه‌های بسیار زشت پوشش خبری، حرف‌هایی بود که آقای میثاقی درباره دکتر هاشمیان زدند، فکر کنید یک مجری تلویزیونی، که من نمی‌دانم سطح سواد ایشان چه قدر است و تا حالا کتاب پزشکی ورق زده است یا خیر که به خودش اجازه داده تا درباره عملکرد آقای دکتر هاشمیان که فوق تخصص آی سی یو دارد و به اندازه سن و سال آقای میثاقی در مجلات معتبر دنیا مقاله نوشته اظهار نظر کند، من حتی فکر نمی‌کنم اگر به او کتاب پزشکی هم بدهند بتواند عکس‌هایش را درک کند. چنین آدمی فکر کرده که اگر مدعی مرگ آقای انصاریان شود، مردمی که از فوت ایشان متاثر هستند، از او حمایت می‌کنند. سوال من این است که چرا تلویزیون به چنین آدم بی ادبی آنتن می‌دهد که او هم مدعی شود و آقای هاشمیان را مورد خطاب قرار دهد.»
زیان‌های خبررسانی هیجانی
دهقان نیری نیز درباره اثرات زیان بار پوشش خبری لحظه به لحظه و هیجانی توضیح می‌دهد: «تهیه گزارش‌های عمقی، کار بسیار مفید و خوبی است، اما اگر هیجانی باشد، یعنی اگر رسانه با انتشار خبر فوت یک هنرمند یا یک ورزشکار یا هر موضوعی که به آنها مرتبط می‌شود، سعی داشته باشد که بیشتر خودش را نشان دهد و مخاطب را جذب کند، نه تنها کار حرفه‌ای انجام نداده، بلکه عملکردش نیز غیر انسانی بوده است. متاسفانه در اتفاقات اخیر با این مسئله رو به‌رو شدیم.»
او در ادامه درباره تاثیر رویکردهای سیاسی روی عملکرد رسانه‌ها می‌گوید: «البته همیشه این‌گونه نیست که بخواهیم بگوییم اهداف رسانه، مخصوصا صدا و سیما، مغرضانه است. ولی گاه رویکردهای سیاسی پا به عرصه می‌‍گذارند و اهداف رسانه‌ها را سوگیرانه می‌کنند که باعث می‌شود برخی از آنها، از هدف اصلی خود یعنی ایجاد توازن در پوشش خبری دور شوند.»
طاهره سوری هم درباره نوع اطلاع رسانی و عدم تزریق ترس و اضطراب به جامعه، تاکید می‌کند: «در این بحران، رسانه باید نشان دهد که همدل با مردم است و سلامتی آنها برایش اهمیت دارد، البته خوشبختانه تا کنون این اتفاق از جانب رسانه‌ها افتاده است و مردم هم نسبت به موارد بهداشتی پیشگیرانه آگاهی دارند. اما اگر رسانه‌ای مانند تلویزون بخواهد اطلاعات غلط و یا نگران کننده به مخاطبان بدهد یعنی باعث ایجاد ترس و اضطراب در جامعه شده است.»
دکتر طاهره سوری، متخصص بیماری‌های عفونینحوه مواجهه با بیماری افراد مشهور، یک شمشیر دولبه است
از زمان شیوع کرونا تا امروز که یک‌سال و چند روز از آن می‌گذارد، جامعه هنری، هنرمندان زیادی را از دست داده است، از پرویز پورحسینی و اکبر عالمی گرفته تا مهرداد میناوند و علی انصاریان، هنرمندانی که به شیوه‌های مختلف خاطرات زیادی را برای ما رقم زدند و در خاطر ما ثبت شدند. زمانی که این هنرمندان به کرونا مبتلا شدند، بخش زیادی از اخبار به سمت آنها و بیماریشان معطوف شد و بعضا در این مسیر خواسته و یا نا خواسته رسانه‌هایی که وظیفه اطلاع رسانی را برعهده داشتند، وارد حریم خصوص آنها شدند.
دهقان‌نیری: اگر صدا و سیما، رسانه‌ای ملی است، نباید سوار بر موج خبری شود و در عوض ارائه اطلاعات جامع، راهگشا و مفید، به نشر اخبار ضد و نقیض و شایعه‌پراکنی روی آورد
طاهره سوری، درباره نحوه مواجهه رسانه‌ها با بیماری افراد سرشناسی که در بیمارستان بستری هستند می‌گوید: «نحوه انتقال خبر و برخورد با این موضوع، مانند یک شمشیر دو لبه است، چون هم می‌تواند جنبه آگاهی رسانی و اطلاع رسانی داشته باشد و هم منبع‌های غیر رسمی می‌توانند از این موضوع سوء‌استفاده کنند. ممکن است اطلاع‌رسانی لحظه به لحظه و هیجانی از یک بیمار، باعث ایجاد استرس و اضطراب در همه افراد جامعه شود، در حال حاضر چون به تازگی دو تن از ورزشکاران کشور فوت کرده‌اند، افرادی به بیمارستان مراجعه می‌کنند که هیچ بیماری یا علائمی از آن را ندارند یا مثلا یک حساسیت ساده دارند، اما از این موضوع ترسیده‌اند.»
دهقان نیری هم درباره ابتلای هنرمندان به کرونا و نحوه مواجهه رسانه با این موضوع اعتقاد دارد: «در آغاز شیوع کرونا هم دیدیم که برخی از مقامات سیاسی به این بیماری مبتلا شدند و اخبار مرتبط با آنها نیز در رسانه‌ها منتشر شد. همان زمان هم لحظه به لحظه آماری از وضعیت بیماری سیاستمداران سرشناس ارائه می‌شد که اصلا کار صحیحی نبود. حتی در برخی موارد از این پوشش خبرِ لحظه‌ای، سوء استفاده شد، چرا که بعضا به حریم خصوصی افراد تجاوز می‌شد.در کل، پوشش بیش از اندازه و پرداختن زیاد به این موضوعات، بازتاب‌های منفی خودش را دارد. به‌طور مثال در پوشش اخبار آقایان میناوند و انصاریان، رسانه‌ها، مخصوصا تلویزیون به‌طور کامل حریم خصوصی این افراد را زیر پا گذاشتند. دلیلش هم این بود که مطبوعات، سایت‌ها، تلویزیون و شبکه‌های مجازی، دنبال بهره‌برداری از شهرت این دو چهره ورزشی و رسانه‌ای بود.»
دکتر مصطفی جلالی‌فخر، پزشک، منتقد و فعال رسانهایجلالی فخر نیز معتقد است در پوشش خبری بیماری افراد مشهور، همواره کنجکاوی وجود دارد و همین موضوع شرایط را سخت می‌کند، او در این‌باره می‌گوید: «زمانی که مشاهیر بیمار می‌شوند، آن کنجکاوی در افراد ایجاد می‌شود که شرایط آنها چگونه است؟ و انتطار دارند که در جریان شرایط بالینی و بیماری و سرانجام وضعیت او قرار بگیرند. هم مردم و هم رسانه‌ها دوست دارند در جریان قرار بگیرند. رسانه‌ها چون قصد دارند به کنجکاوی مخاطب پاسخ دهند پیگیر این ماجرا هستند. اگر کادر به این پرسش‌ها پاسخ ندهند، یکسری انتظارات و اتهاماتی ایجاد می‌شود که چرا پزشک ارتباطش با رسانه را قطع کرده است؟ مگر مشغول انجام چه کاری هستند؟ و به همین صورت انواع و اقسام شایعات ایجاد می‌شود.»
منبع: خبرآنلاین
دیدگاه