اطلاع‌رسانی درباره قتل بابک خرمدین، نقض آشکار اصل محرمانه بودن تحقیقات

تمام اینها کافی برای بُهت و تأثر عمیق جامعه و کنجکاوی برای پی بردن به انگیزه ارتکاب این جنایت است. این تراژدی عجیب باید از ابعاد گوناگون مورد بررسی و تحلیل صاحبنظران قرار گرفته و نتیجه آن در اختیار مقامات مسؤول در سیاستگذاری جنایی کشور قرار گیرد. اما تا آن زمان، دادسرا نقش مهمی در کشف حقیقت و شناسایی سایر متهمان یا سایر جرائم متهمان فعلی از یکسو و جلوگیری از انتشار اخبار نادرست از سوی دیگر دارد. در این مرحله از فرایند کیفری، اصل محرمانه بودن تحقیقات مقدماتی حاکم است که از اساس برای گستردن چتر اصل برائت بر سر متهم و جلوگیری از اطلاع همدستان احتمالی او و پیشگیری از فرار آنها پیش‌بینی شده است. واقعه اخیر نشان داد که اصل محرمانه بودن تحقیقات، اگر رعایت شود، می‌تواند حمایت خود را از آبرو و حیثیت بزه‌دیده نیز به عمل آورد؛ یعنی کسی که در این قضیه در اثر جرم، عنوان مقتول یافته و نمی‌تواند از خود دفاع کند. او که گفته می‌شود با اقدام متهمان به قتل رسیده، از سوی همانها متهم به رفتارهایی با آنان و با دانشجویان خود می‌شود که معمولاً سرزنش افکار عمومی را به دنبال دارد. متأسفانه پس از قضیه قتل همسر شهردار سابق تهران که در آن با تعجب شاهد دستمالی کردن سلاحی توسط خبرنگار سیما بودیم که گفته می‌شد تنها چند ساعت پیش از آن در قتل مذکور مورد استفاده قرار گرفته، این بار جزئیاتی بعضاً مهم از پرونده تحقیقات مقدماتی منتشر می شود. سرپرست دادسرای جنایی تهران فرد با تجربه‌ای است که می‌توانست شخصاً با اطلاع رسانی محدود و غیر مضر به روند تحقیقات، هم به افکار عمومیِ به شدت جریحه‌دار شده در اثر این قتل مخوف موقتاً پاسخ دهد و هم از لطمه به حیثیت دیگران به ویژه دانشجویان آن مرحوم جلوگیری نماید. ولی پاسخ این سوال که آیا افراد دیگری نیز در طراحی یا تسهیل جنایت فعلی یا رهایی از تعقیب جرائم قبلی نقش داشته‌اند و توانسته‌اند از نقض آشکار اصل محرمانه بودن تحقیقات سود ببرند، دشوار است.

*علی خالقی استاد حقوق کیفری دانشگاه تهران