گورهای گمشده چهرههای مشهور
مقبره چهرههای برجسته تاریخ اطلاعات ارزشمندی را در اختیار تاریخدانها میگذارد. با وجود اکتشافهای ارزشمند کاوشگران، جستوجوهای باستانشناسان برای کشف مقبره گمشدۀ برخی از مشهورترین شخصیتهای تاریخ ادامه دارد.
بسیاری از اکتشافات باستانشناسی از گورهای باستانی به دست میآیند، اما این گورها اغلب به افراد مشهور تاریخ تعلق ندارند. هرچند این اکتشافات نیز میتواند اطلاعاتی را ارائه دهد. همچنین تحقیقات امروزی که با بررسی بقایای انسانها انجام میشود، میتواند جزئیاتی را درباره جنسیت، قومیت، ارتباطات خانوادگی و رژیم غذایی افراد آشکار کند.
البته برخی از این گورهای بسیار مشهور، اگر زمانی کشف شود، میتواند برخی از مهمترین ابهامات تاریخی را برطرف کند. در ادامه با برخی از مشهورترین مقبرهها و گورهایی که تاکنون کشف نشدهاند، آشنا میشوید:
۱. اسکندر مقدونی
اسکندر مقدونی تقریبا در صدر اغلب فهرستهای «مقبرههای گمشده» قرار دارد. در سال ۳۲۶ پیش از میلاد این پادشاه جوان مقدونی بخش اعظمی از جهان باستان، از یونان و مصر گرفته تا افغانستان و هند امروزی را فتح کرده بود. او زمانی که در «بابل» بیمار شد نیز قصد داشت مناطق بیشتری را تصرف کند. اسکندر که احتمالا به مالاریا یا «حصبه» مبتلا شده بود (البته برخی معتقدند که اسکندر مسموم شد) در سال ۳۲۳ پیش از میلاد درگذشت.
جسد «اسکندر» را در عسل نگهداری و آن را به مصر منتقل کردند. «اسکندر» در ابتدا در «ممفیس» دفن شد و سپس در دو مقبره در «اسکندریه» دفن شد. با این حال، «اسکندریه»، در قرن چهارم و پنجم میلادی تا حد زیادی ویران شد و باستانشناسان اکنون از محل دفن جسد «اسکندر مقدونی» مطلع نیستند.
۲. چنگیز خان
«چنگیز خان»، فرمانروای مغولی بود که تا قبل از مرگ در سال ۱۲۲۷ میلادی و در سن ۶۷سالگی، امپراتوری را از اوکراین امروزی تا چین تأسیس کرد. علت درگذشت او به ابتلا به بیماری و جراحات ناشی از شکار یا جنگ نسبت داده شده است. «مارکو پولو» علت درگذشت «چنگیز خان» را عفونت زخم ناشی از اصابت تیر گزارش کرد. «پولو» همچنین مدعی شد که بیش از ۲۰ هزار نفری که از محل مقبره «چنگیز خان» مطلع بودند، کشته شدند تا محل آن مخفی باقی بماند. باستانشناسان اکنون فکر میکنند که مقبره او جایی در منطقه «اوردوس» قرار دارد.
۳. کلئوپاترا و مارک آنتونی
«کلئوپاترای هفتم فیلوپاتور» آخرین ملکه مصر و معشوقه «مارک آنتونی»، ژنرال رومی و دوست نزدیکِ «ژولیوس سزار» بود. پس از ترور «سزار»، «آنتونی» با وارث «سزار»، یعنی «آگوستوس» متحد شد، اما سپس علیه او شورش کرد و ظاهراً میخواست مصر و سرزمینهای شرقی روم را برای خود و وارثانش نگه دارد.
اما «آنتونی» و «کلئوپاترا» در سال ۳۱ پیش از میلاد «نبرد آکتیوم» را به نیروهای «آگوستوس» باختند و «کلئوپاترا» با از دست دادن پادشاهی خود روبهرو شد، به همین دلیل او در سال ۳۰ قبل از میلاد خود را در اسکندریه کشت که بنا بر گزارشهای دیگر پس از گزیده شدن عمدی توسط یک مار کشنده اتفاق افتاد. در این میان گفته میشود که «آنتونی» نیز پس از شنیدن خبر مرگ «کلئوپاترا» با شمشیر خود را کشت. گمان میرود که آنها در کنار هم دفن شده باشند، اما موقعیت مکانی آن مشخص نیست.
۴. آتیلا
«آتیلا» رهبر «هونها» بود که قومی کوچنشین بودند که در قرن پنجم میلادی به اروپای شرقی و مرکزی حمله کردند و امپراتوری قدرتمند هونی را تشکیل دادند. «آتیلا» یکی از مخوفترین دشمنان امپراتوری روم شرقی و غربی بود، اما بنا بر گزارشها، او در شب عروسی خود در سال ۴۵۳ میلادی در سن ۴۷ سالگی درگذشت. گمان میرود «آتیلا» با ثروتی قابل توجه در جایی واقع در مجارستان دفن شده باشد، اما گفته میشود خدمتکارانی که او را دفن کردند کشته شدند تا مکان مقبره مخفی بماند.
۵. خوفو
مصریان باستان را بیشتر برای ساخت مقبرههای باشکوه میشناسیم. مقبره یکی از قدیمیترین پادشاهان مصر به رغم بسیاری از مقبرههای پادشاهان دیگر مصر، در طول زمان نابود نشده است و اکنون به عنوان یکی از مشهورترین آثار تاریخی جهان شناخته میشود. «هرم بزرگ جیزه» در قاهره واقع شده است. با این حال تالاری که جسد «خوفو» در آن قرار داده شده است، هرگز پیدا نشد. «خوفو» از فاصله ۲۲۵۱ پیش از میلاد تا ۲۵۲۸ پیش از میلاد حکومت کرد. البته اسکنهای اخیر از این مقبره، تونل مخفی را داخل هرم آشکار کرده است.
۶. آمنهوتپ یکم
آمنهوتپ یکم، یکی از فرعونهای مصر باستان بود که از ۱۵۲۵ پیش از میلاد تا ۱۵۰۴ پیش از میلاد حکومت کرد. مومیایی او در قرن نوزدهم در مخفیگاهی در نزدیکی شهر «اقصر» کشف شد. مومیایی او در این مخفیگاه قرار داده شده بود تا از گزند سارقان مقبره در امان بماند. مقبره سلطنتی «آمنهوتپ یکم» هیچگاه پیدا نشد. «آمنهوتپ یکم» فرعون قدرتمندی بود که معبدهای بسیاری را در مصر بازسازی و تلاش کرد کنترل مصر بر سرزمینهای خارجی را گسترش دهد. او برای نسلهای بعدی مصر باستان، شخصیت تاریخی محبوبی بود.
۷. تحوتموس دوم
«تحوتموس دوم» فرعونی بود که از حوالی ۱۴۹۲ پیش از میلاد تا ۱۴۷۹ پیش از میلاد حکومت کرد. مومیایی او نیز در همان مخفیگاهی پیدا شد که مومیایی «آمنهوتپ یکم» قرار داشت. مقبره «تحوتموس دوم» نیز هرگز پیدا نشد. «تحوتموس دوم» البته به عنوان همسر ملکه «حتشپسوت» که بعدها به یکی از نخستین فرعونهای زن تبدیل شد نیز شناخته میشود.
۸. نفرتیتی
«نفرتیتی» در مصر باستان به عنوان ملکه مصر شهرت پیدا کرده بود و شهرت او پس از اینکه در سال ۱۹۱۲ میلادی سردیس چوبی او در ویرانه یک کارگاه مصری کشف شد در دنیای امروزی بیشتر هم شد. «نفرتیتی» از ۱۳۷۰ پیش از میلاد تا ۱۳۳۰ پیش از میلاد زندگی کرد و همسر فرعون «آخناتون» بود. «نفرتیتی» با اینکه فرعون نبود به دلیل نقش تاثیرگذارش به عنوان همسر و ملکه در طول تاریخ از یاد نرفت. تاریخدانان بر اساس شواهد بهجایمانده دریافتند «نفرتیتی» طرفدار اصلی اقدامات مذهبی و فرهنگی «آخناتون» بود. مومیایی و مقبره «نفرتیتی» هنوز پیدا نشده است.
۹. آخناتون
مقبره سلطنتی فرعون «آخناتون» هرگز پیدا نشد، با این حال برخی از مصرشناسان مدعی هستند که مومیایی او در اوایل قرن بیستم پیدا شده است. «آخناتون» شخصیت جنجالی بود که با نام «آمنهوتپ چهارم» متولد شد. مذهب مصر را از چندخداپرستی به کشور پرستنده «آتون» به معنای قرص آفتاب تغییر داد و نام خود را «آخناتون» گذاشت. اصلاحات مذهبی «آخناتون» دوام چندانی نداشت و مدت کمی پس از به پایان رسیدن حکومتش، از بین رفت. پسر او یعنی «توتعنخآمون» با رسیدن به تاج و تخت پرستش خدایان قبلی مصر را از سر گرفت.
۱۰. عنخاسنآمون
«عنخاسنآمون» که از حدود ۱۳۴۸ پیش از میلاد تا ۱۳۲۲ پیش از میلاد زندگی کرد، همسر «توتعنخآمون» بود. ممکن است که مقبره او در «دره پادشاهان» در نزدیکی مقبره «توتعنخآمون» قرار داشته باشد، اما باستانشناسان هنوز این مقبره را کشف نکردهاند. انتظار میرود مقبره «عنخاسنآمون» به عنوان همسر و دختر فرعونهای مصر بسیار مجلل باشد.
۱۱. رامسس هشتم
آخرین مورد از مقبرههای گمشده مصری این فهرست به «رامسس هشتم» تعلق دارد که دوران حکومتش کمتر از یک سال طول کشید. جزئیات زندگی «رامسس هشتم» بسیار اندک است و سن به سلطنت رسیدن او یا علت درگذشتش مشخص نیست. با این حال مشخص است که این دوره، برای سلطنت مصر بسیار پرتلاطم بود، بنابراین شاید «رامسس هشتم» درگیر مسائل جانشینی شده بود. او پسر فرعون قدرتمند «رامسس سوم» بود و پس از «رامسس هفتم» به تخت نشست. «رامسس هشتم» تنها فرعون از این دودمان است که مقبرهاش هنوز کشف نشده است.
۱۲. بودیکا
«بودیکا» ملکه قبیله بریتانیایی «ایسنی» بود که در شرق انگلستان زندگی میکرد. در سال ۶۰ میلادی بود که او شورش خونینی را علیه حاکمان رومی بریتانیا که در سال ۴۳ پس از میلاد به بریتانیا حمله کرده بودند، رهبری کرد. این شورش با مرگ همسر «بودیکا»، یعنی پادشاه «ایسنی» جرقه خورد. رومیها ادعا کردند که تنها وارثان پادشاهی «ایسنی» هستند، اما بودیکا معتقد بود که دخترانش حداقل نیمی از آن را باید به ارث ببرند. رومیها به جای مذاکره، دستور ضرب و شتم «بودیکا» را صادر کردند و پس از آن «بودیکا» شورش خود را آغاز کرد. چندین قبیله بریتانیایی دیگر در این مسیر به او ملحق شدند و با اینکه این شورش در نهایت توسط رومیها سرکوب شد، اما شخصیت «بودیکا» در قرنهای بعدی به قهرمان ملی انگلستانی تبدیل شد. او پس از نبرد پایانی با رومیها در سال ۶۱ میلادی و احتمالا به دلیل نوشیدن زهر برای امتناع از اسیر شدن جان باخت. شایعاتی درباره موقعیت مکانی مقبره او وجود دارد، اما محل دقیق آن مشخص نیست.
۱۳. آلفرد کبیر
«آلفرد وسکس» که با نام «آلفرد کبیر» هم شناخته میشود، نخستین پادشاه آنگلوساکسون بود. او در سال ۸۴۹ میلاد متولد شد و در ابتدا بر قلمرو «آنگلوساکسون وسکس» حکومت میکرد و بیشتر عمر خود را صرف مبارزه با تهاجمات وایکینگها کرد. او در سال ۸۹۹ میلادی در سن ۵۰ یا ۵۱ سالگی درگذشت. با اینکه در ابتدا او در وینچستر دفن شد، اما جسد او چند سال بعد نبش قبر شد و چندینبار در مکانهای مختلف دفن شد.
۱۴. هارولد دوم انگلستان
پادشاه «هارولد دوم» که با نام «هارولد گادوینسن» نیز شناخته میشود، بیشتر برای شکست خوردن از «ویلیام نرماندی» در نبرد سال ۱۰۶۶ میلادی شهرت دارد. «هارولد» در آن زمان پادشاه انگلستان بود، اما «ویلیام» هم مدعی تاج و تخت شده بود. «هارولد» در «فرشینه بایو» درحالی به تصویر کشیده شده است که پس از اصابت تیری به چشمش کشته میشود، اما شاهدان این نبرد گفته بودند که او توسط سوارهنظام «نرمن» کشته شد. «ویلیام» اکنون در «کان» واقع در فرانسه دفن شده است، اما محل دفن «هارولد» هرگز پیدا نشد.
۱۵. ریچارد سوم انگلستان
با اینکه جسد «ریچارد سوم» در سال ۲۰۱۲ زیر پارکینگی واقع در «لستر» کشف شد، محل دفن او برای مدت بسیار طولانی گمشده بود. «ریچارد» در سال ۱۴۸۵ میلادی، یعنی دو سال بعد از تاجگذاری در «نبرد بازورث فیلد» کشته شد. مرگ او پایانی بر آشفتگی «جنگهای رز» بود و به صعود سلسله تودور منجر شد که جایگزین سلسله یورک شد.
پس از مرگش در «بازورث فیلد»، او را با عجله در همان نزدیکی دفن کردند و به این ترتیب «ریچارد سوم» تنها پادشاه انگلیسی شد که مراسم خاکسپاری رسمی و مقبره نداشت.
دیدگاه