چرا فیلم سینمایی «اخت‌الرضا» در سکوت خبری کلید خورد؟

سید مجتبی طباطبایی کارگردان فیلم سینمایی «اخت الرضا» در شامگاه ۲۸ مهر ماه، در برنامه تلویزیونی «نقد سینما» حاضر شد و درباره این اثر به گفت‌وگو پرداخت.

در «میز نقد سینمای ایران» برنامه «نقد سینما»، محمد صابری روزنامه‌نگار سینمایی میزبان سیدمجتبی طباطبایی کارگردان فیلم سینمایی «اخت الرضا» بود.

در ابتدای این بخش از برنامه امیررضا مافی درباره ساخت این فیلم توضیح مختصری داد و گفت: یکی از فیلم‌هایی که در سکوت خبری و با در کنار هم قرار گرفتن عتبات و با همکاری سازمان سینمایی سوره ساخته شد و به یک موضوع مغفول در سینمای ایران می‌پرداخت، فیلم «اخت الرضا» بود.

سپس سید مجتبی طباطبایی درباره فیلم خود اظهار کرد: این اثر سینمایی یا بهتر بگوییم داکیو درام یا همان مستند داستانی، سومین تجربه تاریخی من در حوزه تاریخ اسلام بود، در آثار قبلی در جایگاه تولید یا تهیه‌کننده قرار گرفته بودم و در مورد فیلم «سلمان فارسی» یک همکاری خوب با عتبه عباسی (ع) داشتیم که بعد از بازتابی که در کشور عراق و کشورهای خلیج فارس از دیدن این فیلم رخ داد برای تجربه بعدی از ما برای بازسازی یک مستند ۳۰-۴۰ دقیقه‌ای، در عتبه حسینی و استان مقدس حضرت معصومه (س) دعوت به عمل آمد. یکی از چالش‌های ما این بود که خیلی نمی‌توانستیم نزدیک شخصیت معصوم و در این فیلم حضرت معصومه (س) شویم و این کار خیلی ملاحظات داشت، برای همین سعی کردیم فیلم را در سکوت کامل خبری پیش ببریم تا کمتر حساسیت‌ها برانگیخته شود. وقتی تصویربرداری فاز یک پروژه انجام شد این دل و جرات را پیدا کردیم که آن را تبدیل کنیم به یک داکیودرام سینمایی.

محمد صابری در واکنش به صحبت‌های طباطبایی ضمن اشاره به ارزشمندی پژوهش این اثر به عنوان یک مستند سینمایی، جنبه دراماتیک آن را برای خلق قهرمان ستود و گفت: با توجه به اینکه قهرمان در این جنس از روایت‌ها از جنس قهرمان غایب است اما شما به درستی و هوشمندانه از قهرمان اصلی روایت فاصله گرفته‌اید.

طباطبایی در ادامه درباره اینکه چگونه و چقدر نگاه مستندگونه به این اثر داشته است، عنوان کرد: من چون از تئاتر و نمایش شروع کردم و خاستگاه تئاتر هم آیین بوده است پس در گام اول می‌خواستیم در این اثر یک کار آیینی انجام دهیم؛ یک کار مبتنی‌بر ایدئولوژی با نگاه به شخصیتی مقدس. به همین منظور خیلی ملاحظات جدی وجود داشت. یعنی یا من باید به سمت صرف مستندات تاریخی می‌رفتم که در آن قالب، یک مستند قابل دفاع خوب اما فاقد جذابیت‌های بصری و دراماتیک ارائه می‌دادم و یا سمت داستان و درام می‌رفتم که در این صورت باید تخیل خودم را دخیل می‌کردم. در مورد این گونه آثار مرتبط با معصومین، ملاحظاتی هست که دو بال دارد، یکی بال محتوا و یکی بال تکنیک، آن بال محتوا خیلی پیچیده است و خیلی مراقبت‌ها نیاز دارد، برای همین در تخیل هنرمندانه، من دستم بسته بود اما با این وجود موقعیت‌هایی را وارد قصه کردم که لطمه‌ای به آن مستندات تاریخی نزند، من حرفی را متقن نزدم بلکه سعی کرده‌ام یک سری مستنداتی بیاورم که قابل دفاع باشد.

مافی در ادامه گفت‌وگو به ذکر چند نکته درباره فیلم «اخت الرضا» پرداخت و گفت: اینکه آقای طباطبایی می‌گویند مستند سینمایی، می‌خواهند تاکید کنند که اثر من مستند است. کاری که آقای طباطبایی کرده‌اند و بسیار تحسین برانگیز است این است که در قم با بازیگران و عوامل محلی قم و با بودجه‌ای بسیار محدود در قبال یک اثر تاریخی، یک درام سینمایی ساخته اند که مطمئناً سالیان طولانی در تلویزیون به مناسبت‌های مختلف پخش خواهد شد، فلذا یک اثر درخشانی خلق شده است و اینکه عتبه مقدسه آمدند پای این کار خیلی اتفاق بزرگی است.

طباطبایی در نهایت از هادی مقدم دوست برای کمک به این اثر در راستای داستانی شدن آن، یاد و از او قدردانی کرد.

فیلم سینمایی «اخت الرضا» از ۲۲ مهر ماه در سینماهای سراسر کشور در حال اکران است و پخش آن را موسسه فرهنگی تبلیغاتی بهمن سبز برعهده دارد.