داستان مالک دینار به روایت عطار نیشابوری/صوتی

مالک دینار از بزرگان عارفان و از شاگردان حسن بصری بود. وی در آغاز زندگی، مردی دنیاطلب و خوش‌سیما بود. در دمشق به امید رسیدن به تولیت مسجد جامع، یک سال ریاکارانه عبادت کرد، اما توبۀ حقیقی‌اش زمانی آغاز شد که شبی در میان لهو و لعب صدایی غیبی شنید: «ای مالک، چرا توبه نمی‌کنی؟» این ندا، او را به راه راست کشاند.

 از آن پس زندگی زاهدانه‌ای را در پیش گرفت. تولیت مسجد را نپذیرفت و در عبادت خالصانه غرق شد. نقل است که از مال دنیا دست شست، و حتی درخواست ازدواج دختر توانگری را با این پاسخ رد کرد: «دنیا را سه طلاقه کرده‌ام.»

مالک عبادت را از ته دل می‌خواست و از ریا می‌گریخت. از خواب غفلت بیم داشت، و می‌گفت: «نان خدا می‌خورم و فرمان شیطان می‌برم!» او اخلاص را بهترین عمل می‌دانست، و در گفت‌وگو با خداوند را بر گفت‌وگو با خلق ترجیح می‌داد.

در پایان عمر، به یکی وصیت کرد: «در هر حالی به رضای خدا راضی باش، تا رستگار شوی.» و در رؤیایی که پس از مرگش دیده شد، خداوند به سبب حسن‌ظن مالک، همه گناهانش را بخشیده بود.