عمارت روزنامه نگاران، در پیچ تاریخی تهران/ حالا که خانه داریم، روزنامه نداریم

 اینجا خانه من است... ظاهراً. اگر همین -که گفتم- باشد، شاید بتوانم کمی خستگی در کنم. من که خسته‌ام. خسته به اندازه‌ای که آرمیدن را، دیرگاهی است به یاد نمی‌آورم. من دیرگاهی است نیارمیده‌ام.  

این حرف، حرف عجیبی نیست. من وه یکصد و هشتاد و هشت سال است دارم دنیا را رصد می‌کنم... خرابی‌اش را و خوبی‌اش را... می‌نویسم، نشر می‌دهم، سپس همراه با همه اهالی، آن را می‌خوانم، امروز دلم هوای خودم را کرده است. هوای خود روزنامه‌نگارم را... حتی فراتر از آن، خود خود خودم را؛ بی هیچ پیرایه و آرایه‌ای. یعنی این خانه می‌تواند؟

روزنامه نگاران و خبرنگاران، آنقدر درگیر خبررسانی و رصد حوزه‌های متعدد هستند که زمانی برای حال خود و رسیدگی به خودشان، پیشرفتشان، توسعه‌شان و... ندارند و ما دقیقاً بر همین اساس خانه‌ای برای اهل خانواده رسانه بنیان نهادیم.» این را مهدی عرفاتی، سرپرست خانه روزنامه نگاران شهر می گوید که همین، انگیزه ای برای تدارک این خانه شده است.

خانه روزنامه‌نگاران شهر، پیش از هر چیزی، با زیبایی و خوش‌سلیقگی طراحانش، حال خوبی به آدمی هدیه می‌کند. ۱۰ متر آن طرف‌تر از این خانه، دکه روزنامه‌فروشی قرار دارد که هیچ روزنامه‌ای برای فروش ندارد. می‌پرسم من دیر آمده‌ام یا کلا روزنامه نمی‌فروشید؟  

پسر جوان می‌گوید: «اصلاً مدتهاست دیگه از روزنامه خبری نیست. همین چند مجله جدوله فقط...»

تا روزنامه داشتیم، خانه نداشتیم و حالا....

 

در دوران گذر از روزنامه‌های سنتی و مدرن، به عصری کاملاً جدید و با انواع انسان رسانه‌ها و تحولات، شاید این خانه واقعاً ضرورت باشد.  برای جبران خیلی چیزها... اگر که بشود.

از پرس و جوهایم به اینجا می رسم که انگار ایده اولیه در شکل‌گیری چنین خانه ای، در همین شهرداری منطقه هفت بوده که به دل بچه های روابط عمومی مرکز هم نشسته است. نتیجه اش هم افتتاحیه خانه، در  هشتمین روز بهمن ماه ۱۴۰۳ است.  

این ساختمان خودش پیام دارد، اصلاً خودش محتواست. عمارتی که من یک روز قبل از افتتاحش دارم این گزارش را می‌نویسم و در روز افتتاحیه منتشرش خواهم کرد، دو سه سال پیش، متروکه‌ای و دخمه‌ای بوده است که با پیشنهاد منطقه و تأیید شهردار تهران، مرمت و بازسازی می‌شود. این عمارت حالا دیوارهایش حرف دارد، نقش روزنامه‌نگاران قدیمی، تحریریه کاغذ اخبار، امیر کبیر، و قدیمی‌های جراید. و این، همه طرح‌های روی دیوار نیست. اینجا می‌توانی خبرنگار وقایع اتفاقیه را گوشی به دست و یا پشت رایانه مدرن ببینی و انگار روزنامه‌نگاری را می‌کشد به سوی امروز مدرن و دیجیتال و فردای نامعلوم. پایان باز دارد این خانه. اتاق در آستان پله ورودی، تاقچه‌ای دارد به وسعت نام همه رسانه‌های رسمی و فعلی کشور. می‌توانی خود را لابلای این همه نام و عنوان پیدا کنی. اما از دیروزی ها، نامی نیست. احتمالا در بخش های آرشیو و قدیمی بشود نام آنها را هم دید.

مهدی عرفاتی مثل همه همکارانش و حتی کارگرانی که آخرین مقدمات آماده‌سازی مراسم افتتاحیه را فراهم می‌کنند، روز پرکاری داشته‌است. چند مصاحبه در یک روز داشته و به همین دلیل من وقتش را زیاد نمی‌گیرم. می‌گوید که راه‌اندازی چنین خانه‌ای اتفاقاً با دغدغه و چالشی که درباره روزنامه‌نگاران داشتم، منطبق بود و به همین دلیل وقتی آقای مطهرخانی، رئیس مرکز اطلاع رسانی شهرداری، پیشنهاد سرپرستی این مجموعه را داد، بی‌درنگ پذیرفتم.

 

او می‌گوید: « تاکنون خانه‌ای برای روزنامه‌نگاران وجود نداشته است، در حالی که سایر قشرها مانند موسیقی و سینما دارای چنین مکان‌هایی هستند. رسانه‌ای‌ها به مکانی نیاز دارند که هویت رسانه‌ای آن‌ها را نمایان کند و فضایی برای دورهمی و گفتمان فراهم آورد.»

عرفاتی می‌گوید: «خانه یک هویتی دارد و همه اعضای خانواده جدا از اختلاف‌نظرها، اما نهایتا در خانه جمع می‌شوند و با مهربانی با هم رفتار می‌کنند و محل آرامش و گفتمان است. خانه روزنامه‌نگاران محلی‌ است که اهالی رسانه به نیازهای خودشان که شامل دورهمی، پر کردن اوقات فراغت و... است، می‌پردازند.»

 

می‌پرسم یعنی اگر حتی فردا یک روزنامه‌نگار بازداشت شد، خانه روزنامه‌نگاران شهر، پی‌گیر موضوع خواهد بود؟ پاسخ می‌دهد: «شما اگر یک عضو خانواده‌تان، حتی اگر مجرم هم باشد، تلاش می کنید  که مسأله‌اش را حل کنید. ما هم قرارمان همین است.»

 

راستش فقط حرف‌های امیدوارکننده عرفاتی نیست که خوش‌بینی‌ام را به این عمارت برمی‌انگیزد. همین که بر تارک عمارت و در تابلویی که با شکل و مصالح و نوشتاری قدیمی، اسامی هنرمندان و نقاشان و خوشنویسان و سایر عوامل و نهادهای مرتبط ذکر شده، اما نامی از شخص شهردار نیست، نشانه خوبی است. احتمال می‌دهم این کار را کرده است تا نگاهی سیاسی و جریانی به خانه روزنامه‌نگاران شهر نباشد، در حالی که می‌توانست اسمش باشد و عجیب هم ننماید.