پیشروی ترکیه برای مصادره خوشنویسی ایرانی!
سرنا_مسئولان ترکیه که در بردن پرونده‌های ثبت به یونسکو و سندزدن داشته‌های همسایگان به نام خودشان ید طولایی دارند، این‌بار به بهانه ثبت «خوشنویسی اسلامی» در میراث ناملموس جهانی، می‌خواهند بخشی دیگر از ذخایر ارزشمند فرهنگی ما را مصادره کنند.
حدود یک‌ماه قبل بود که در میان سکوت خبری بیشتر رسانه‌های داخلی، باز هم شاهد دست‌درازی آشکار ترکیه به میراث فرهنگی ایرانیان بودیم؛ مسئولان این کشور که در بردن پرونده‌های ثبت به یونسکو و سندزدن داشته‌های همسایگان به نام خودشان یدطولایی دارند، این‌بار به بهانه ثبت «خوشنویسی اسلامی» در میراث ناملموس جهانی، می‌خواهند بخشی دیگر از ذخایر ارزشمند فرهنگی ما را مصادره کنند.
طی این یک‌ماه، بسیاری از استادان نامدار هنر خوشنویسی ایران، همچون غلامحسین امیرخانی، خواستار اقدام فوری و جدی برای جلوگیری از این دزدی‌های آشکار شده‌اند. حالا خبر رسیده که سازمان میراث فرهنگی ایران، به این اقدام ترکیه اعتراض کرده است؛ به گزارش هنرآنلاین، محمدحسن طالبیان، معاون وزارت میراث‌فرهنگی و گردشگری گفته‌است: «همان‌طور که پیشتر اعلام شده بود، برای سال ٢٠٢٠ پرونده‌ای با عنوان خوشنویسی از سوی ترکیه مطرح نبود، اما بنا بر اطلاع واصله اخیر، ترکیه پرونده‌ای را با عنوان «خوشنویسی اسلامی» برای سال ٢٠٢١ به یونسکو ارائه داده که این امر مورد اعتراض ایران قرار گرفته است.»
طبق اظهارات طالبیان، «عنوان پرونده پیشنهادی ترکیه برای خوشنویسی، دارای صفت «اسلامی» است که این موضوع، مورد اعتراض رسمی ایران قرار گرفته است؛ چراکه صفت اسلامی نمی‌تواند محدود به ترکیه باشد، فارغ از آن‌که منشأ خوشنویسی اسلامی را باید در ایران جست.»
پیشگیری بهتر از درمان است
این‌که مقامات مسئول درباره چنین اقداماتی، واکنش نشان دهند و اعتراض کنند، امری است صواب و قابل‌تقدیر؛ اما در ادامه سخنان معاون وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، به نکته‌ای اشاره می‌شود که برای شنونده ایرانی آزاردهنده است؛ او در صحبت‌هایش تصریح می‌کند: «ثبت خوشنویسی از سوی کشورهای مختلف قبلا نیز صورت گرفته است؛ مثلا چین خوشنویسی چینی را در سال ٢٠٠٩ ثبت کرده و کشورهای عربی نیز برای سال ٢٠٢١، پرونده‌ای را با عنوان خوشنویسی عربی برای یونسکو ارسال کرده‌اند. چراکه طبق مفاد کنوانسیون مذکور ، ثبت یک عنصر فرهنگی انحصار و مالکیت ایجاد نمی‌کند.» شگفتا از این آگاهی و دریغا بر این غفلت!
وقتی چین یا دیگر کشورها، از چند دهه قبل به دنبال ثبت مفاخر و هنرهای ملی خود هستند، چرا ما باید در این کار، این قدر کُند عمل کنیم و به دیگران مجال چنین جسارت‌هایی را بدهیم؟ نه ما و نه هیچ کشوری در دنیا، کارخانه تولید دائمی مفاخری مانند فارابی و ابن‌سینا ندارد که بخواهد خاصه خرجی کند و آن را به مدعیان دروغین و تازه از گرد راه رسیده بسپارد. چرا باید برای پاسداری از میراث فرهنگی‌مان، همیشه مترصد اقدامات دیگران باشیم و هنگامی که برای غارتمان خیز برداشتند، وامصیبتا سر بدهیم؟ اصلا آیا در موضوع حفاظت از میراث فرهنگی در برابر مصادره اجانب، توجه به پیشگیری محلی از اعراب دارد؟ چرا باید اول در آنکارا سر و صدایی بشود تا بعد، ما در تهران فریاد اعتراض سر دهیم؟ همه می‌دانیم که پیشگیری، همیشه بهتر و کم‌هزینه‌تر از درمان است.
آیا نمی‌شود نهادهای مسئول در این امر، به طور پیوسته، پیگیرانه و منظم، مسئله ثبت میراث و مفاخر ملی ایرانیان را پیگیری کنند تا هر از گاهی شاهد این هجمه‌ها به گنجینه نیاکانمان نباشیم؟ به‌نظر می‌رسد که در تقابل با رفتارهای نامتعارف ترکیه و کشورهایی که مانند آن فکر می‌کنند، بیش از آن‌که به اعتراضات به‌موقع نیاز داشته باشیم، محتاج اقدامات پیشگیرانه‌ایم. این‌که بنشینیم و شاهد مصادره مفاخرمان باشیم و بعد داد و بیداد راه‌بیندازیم و در پی حقمان برویم، هنر نیست؛ هنر این است که مالِ خودمان را بچسبیم و همسایه را دزد نکنیم!
منبع: خراسان
دیدگاه