روی الواح هخامنشی درباره دستمزد زنان و مردان چه نوشته است؟
در گِل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید آمده است که زنان نه تنها دستمزدی کمتر از مردان نداشته‌اند که برای هر زن که فرزندی به دنیا می آورد مواجب ویژه‌ای درنظر گرفته می‌شد.
عبدالمجید ارفعی ـ پژوهشگر و متخصص زبان‌های باستانی و از آخرین مترجمان بازمانده خط میخی ایلامی در ایران ـ که روی گل‌نبشته‌های بارو و خزانه تخت جمشید مطالعه و پژوهش دارد، گفت: در گِل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید، اگر داریوش و خاندان پادشاه و سران حکومت در ایالت پارس را درنظر نگیریم، شاید کمتر از انگشتان یک دست باشد که مردی بیشتر از زنی که عنوان رییس دارد و یا حتی بدون عنوان است، دستمزد بیشتر گرفته باشد.
این متخصص زبان‌های باستانی همچنین درباره مواجب ویژه مادران که در گل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید به آن‌ها اشاره شده است، توضیح داد: گل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید به بیش از ۳۰ موضوع تقسیم‌بندی شده است، که یکی از این موارد به مادرانی اختصاص دارد که به تازگی فرزندی به دنیا آورده‌اند. در ۹۰ مورد به پرداخت دستمزد ویژه به این زنان اشاره شده که شامل حدود ۶۹۹ پسر و ۶۲۰ دختر است.
ارفعی بیان کرد: به نظر می‌آید این مواجب تشویقی برای زنان فرزندآور بود. در این الواح از ۳۴ زن نام برده شده که مشخص است کدام یک پسر و کدام یک دختر زائیده است. یکی از این زنان در متن دیگری از تخت جمشید، رییس گروهی است که بهره‌ای از یک گوسفند نیز برده بود.
همچنین در گزارش های دیگری که از اطلاعات خوانده شده گل نبشته های باروی تخت جمشید وجود دارد، نام تعدادی از بانوان برجسته در دوران داریوش اول مانند ایرتَشدونَه، اودوسَه، و ایردَبَمَه و دربارهای جداگانه متعلق به آن‌ها در این الواح منعکس شده است. بر اساس اطلاعات استخراج شده از این متون، مقادیر فراوانی از غلات و حیوانات اهلی و سایر مایحتاج به دربار و تمامی املاک و خدم و حشم زیر مجموعۀ این بانوان قدرتمند اختصاص داده می‌شد.
بر طبق این اسناد، زنان از این ظرفیت و توانایی برخوردار بودند که رهبر یک گروه کاری باشند یا در گروه‌های کاری مرکب از زنان و مردان، زنان می‌توانستند سهمیه‌ای بیش از مردان دریافت کنند. این نکتۀ جالب توجه در الواح احتمالاً از این مسأله حکایت دارد که برخی از وظایف افراد فعال در برنامه‌های عمرانی در مناطق زیرمجموعۀ ادارۀ تخت جمشید حیطه تخصصی زنان بوده است. در واقع زنان در برخی از امور تخصصی می‌توانستند استقلال عمل داشته باشند و حتی به جایگاه مشخصی دست یابند.
عبدالمجید ارفعی که نخستین ترجمه فارسی فرمان کوروش بزرگ (منشور کورش) را از روی مولاژی از اصل منشور، همراه با نسخه‌برداری جدید انجام داده است، درباره خوانش الواح هخامنشی روایت کرده که «در سال ۱۹۶۷ به عنوان دانشجو زیر نظر استادم "ریچارد هَلِک " کار خوانش، مطالعه و بررسی از جنبه‌های گوناگون مانند حقوق کارگرها، راه‌ها و نام‌های الواح را آغاز کردم و حدود هشت سال زیر دست استادم کارآموزی کردم تا توانستم دکترای خود را در این زمینه بگیرم. زمانی که به ایران آمدم نیز با تعداد زیادی کتیبه‌ی نخوانده روبه رو شدم که کار مطالعه‌ی آن‌ها نیز آغاز شد.»
دیدگاه