لطمه غیرقابل انکار طرح صیانت به مخاطبان

مهدی محبعلی، مدیر روابط عمومی فیدیبو درخصوص موضع این مجموعه نسبت به طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» با توجه به برخی اظهارنظرها مبنی بر فواید اجرایی شدن این طرح برای کسب‌وکارهای داخلی اظهار کرد: مثل همه کسب‌وکارهایی که به اینترنت وابسته هستند و شرایط کاری را برای مخاطبان‌شان بر بستر اینترنت آزاد می‌بینند، ما هم معتقدیم که چنین طرحی نه تنها نمی‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند، بلکه باعث می‌شود استفاده درست و بهینه از اینترنت کاهش پیدا کند.  

او افزود: با توجه به این‌که ما به مخاطبان‌مان محصول فرهنگی ارائه می‌دهیم و این مخاطبان نیازمند آن هستند که بتوانند در مورد کتاب بنویسند، بخوانند و جست‌وجو کنند و نظرات مختلف درباره کتاب‌ها را دربیاورند، محدود کردن فضا، اتفاقی ناگوار برای ما است و طبیعتا با آن موافق نیستیم.

او سپس با اشاره به اهمیت شبکه‌های اجتماعی توضیح داد: یکی از دلایل اصلی این مخالفت این است که سوشال مدیا یا شبکه‌های اجتماعی گسترده‌ای که وجود دارد، یکی از مسیرهای معرفی کتاب و دریافت اطلاعات کامل از کتاب و یکی از کانال‌هایی است که مخاطب می‌تواند از طریق آن اطلاعات بیشتر به دست بیاورد و به مطالعه و کتابخوانی ترغیب شود. بر این اساس من فکر می‌کنم که این طرح می‌تواند یک لطمه بزرگ به کاربران فیدیبو بزند و ما هم معتقدیم که باید در این طرح بازنگری شود.

محبعلی با بیان این‌که کتاب خوراک فرهنگی یک جامعه است، گفت: وقتی نحوه مطالعه یا دسترسی به نسخه‌های مختلف کتاب یا ارتباط با نویسندگان از بین می‌رود، طبیعتا میل و انگیزه مخاطبان کتاب هم برای مطالعه کاهش پیدا می‌کند. بنابراین با توجه به این‌که جزئیات این طرح به طور شفاف اعلام نشده، اگر بتوانیم شبکه‌های اجتماعی داخلی را در امتداد حضور شبکه‌های اجتماعی دیگر پیش ببریم، باعث می‌شود که مخاطب بتواند فرصت بیشتری را برای مطالعه انتخاب کند.

او در عین حال بیان کرد: لطمه‌ای که طرح صیانت می‌زند، لطمه غیرقابل انکاری است و کسب‌وکارهای اینترنتی هم دچار مشکل می‌شوند. طبیعتا مخاطبان ما هم دچار مشکل می‌شوند و حتی ممکن است یک بی‌اعتمادی و تصویر بد از ما پیش مخاطبان‌مان به وجود بیاید، در صورتی که ما اعتقاد داریم این فضاها باید باز باشد و نسخه‌های کتاب‌های خارجی در اختیار مخاطبان قرار بگیرد و بتوانند آن‌ها را بخوانند و  از طریق دریچه سوشال مدیا درباره آن ارتباط بگیرند. 

مدیر روابط عمومی فیدیبو همچنین درخصوص این دیدگاه که فضای رقابتی‌ای که با محدودسازی پلتفرم‌ها و کسب‌وکارهای خارجی برای کسب‌وکارهای داخلی به وجود بیاید می‌تواند فضای مناسبی باشد نیز توضیح داد: وقتی محصول ارزشمندی داشته باشید که بتواند نیاز مخاطب را برطرف کند، طبیعتا ارزش‌افزوده‌ای دارید، ارزش‌افزوده به تنهایی نمی‌تواند با داخلی بودن آن باشد. ارزش‌افزوده باید در خود محصول نهفته شده باشد، صرفا این‌که یک محصول ایرانی داریم، به معنای برتر بودن نیست. محصول ما باید ارزش‌افزوده‌های تکنیکی داشته باشد که این طبیعتا با توجه به شرایطی که داریم، فعلا امکان‌پذیر نیست و اگر هم باشد، باید مخاطب را برای انتخاب آزاد گذاشت. اما وقتی مخاطب را محدود کنید، از آن استفاده نمی‌کند. 

مهدی محبعلی ادامه داد: ما تجربه‌های مشخصی از پیام‌رسان‌های ایرانی که با محدود کردن رقبای خارجی‌شان به نتیجه نرسیدند، داریم؛ پس بهتر است در این زمینه هم این روش را در پیش بگیریم و برای مخاطب، انتخاب ایجاد کنیم تا در عین حال بتوانیم برای ایجاد محصولات دیگر که از نظر تکنیکی و فنی هم‌قواره باشند، در سال‌های بعد تلاش کنیم. این‌که یک محصول صرفا امکانات شبکه‌های اجتماعی را داشته باشد، به این معنی نیست که محصول موفقی است، بلکه باید در کارکرد، پشتیبانی و حجم ارتباطی که نیاز دارد هم تامل کنیم.

او که مخاطب کتاب را نیازمند آشنایی با کتاب و نویسنده‌ها از دریچه‌های مختلف می‌داند، اظهار کرد: می‌توان جنبه‌های مثبت شبکه‌های اجتماعی خارجی را در ایران دید که خیلی‌ها را کتابخوان کرده و باعث شده که خیلی‌ها با کتاب عجین شوند و در مورد کتاب نقد بخوانند. صفحه‌های معرفی کتاب بسیار پرمخاطب است و این فرصت در اختیار جوانان و نوجوانان هست که از این طریق با ادبیات ارزشمند نویسنده‌ها آشنا شوند.

مدیر روابط عمومی فیدیبو در پایان از واکنش مخاطبان در دوره‌های محدودیت اینترنت در ایران به دچار مشکل شدن‌ آن‌ها اشاره و بیان کرد: چون محصول ما الکترونیک است در چنین شرایطی مشکلات زیادی برایش به وجود می‌آید و این ما را اذیت می‌کند. و طبیعتا اکثریت مردم هم با این طرح مخالف‌اند و ما معتقدیم می‌شود راه‌حل بهتری پیدا کرد تا بشود با مخاطب در ارتباط بود. اطلاع‌رسانی در مورد کتاب، بخش لاینفک ادبیات و فروش کتاب است و اگر این لایه مسدود شود، امکان آشنایی مخاطب با محصول و ارتباطش محدود می‌شود و این محدودیت به کل کسب‌وکارهای بازار نشر ضربه می‌زند و بازار نشر را دچار مشکل می‌کند. پس نیاز است جنبه‌های خوب سوشال مدیا را در همین کسب‌وکارها و اطلاع‌رسانی فرهنگی بدانیم و از نمایندگان نیز درخواست داریم تا این مسائل را درنظر بگیرند.  

پیش‌تر چهار شاعر، عبدالجبار کاکایی، اسماعیل امینی، کریم رجب‌زاده و رضا اسماعیلی، سینا دادخواه، نویسنده و نیز مدیر «آژانس کتاب» در گفت‌وگوهایی و انجمن نویسندگان کودک و نوجوان هم در بیانیه‌ای نسبت به اجرای این طرح انتقاد کرده بودند.