مجری ششم پازل «هفت» کیست؟

برنامه سینمایی «هفت»، سال ۸۹ و در دوران مدیریت علی‌اصغر پورمحمدی برای نخستین بار در شبکه سه تولید شد. در آن زمان با توجه به موفقیت برنامه «نود» با اجرای عادل فردوسی‌پور در حوزه ورزش، مدیران وقت تلویزیون چنین می‌پنداشتند که باید برنامه‌های چالشی مشابه این برنامه را در حوزه‌های دیگر تسری دهند؛ چنانچه به نود فرهنگی، نود اقتصادی و نود اجتماعی هم فکر می‌کردند.

 

برنامه سینمایی «هفت» در آن زمان

با چنین نگاهی شکل گرفت. پورمحمدی که حامی برنامه «نود» بود، در نهایت رأی به ساخت «هفت» سینمایی داد و پس از اینکه این برنامه در کوران تغییر مجریان در خرداد ماه ۹۱ تعلیق شد، پورمحمدی هم مهر ماه همان سال از تلویزیون رفت و مجید زین‌العابدین که تا همین چند روز قبل، مدیرعامل رودکی بود در آن زمان جانشینش شد.

ساخت «هفت» را برای نخستین بار به فریدون جیرانی سپردند؛ کارگردانی که قبل از اجرای این برنامه، تجربه اجرا در برنامه‌های «دو قدم مانده به صبح» و «سی سال، سی مجموعه» را در کارنامه داشت. مسعود فراستی هم که در این سال‌ها کم برای تلویزیون حاشیه درست نکرده است، از همان زمان مهره ثابت نقدهای «هفت» بود و اتفاقا با شروع برنامه در کنار اجرای متفاوت جیرانی، توانستند هم توجه علاقمندان سینما را به خود جلب کنند و هم صدای برخی سازندگان فیلم‌ها، رسانه‌ها و مسوولان سینمایی را درآورند. در نهایت چنانچه پیشتر اشاره شد، حاشیه‌ها و فشار بر مدیران وقت صداوسیما به تعلیق «هفت» در خرداد ماه سال ۹۱ منجر شد تا پرونده «هفت» برای جیرانی بسته شود و محمود گبرلو بر صندلی اجرا بنشیند.

 

اما گبرلو (شایسته) که حالا چندسالی است اجرای نشست‌های جشنواره فیلم فجر را عهده‌دار است، در آن زمان هم با همان رویه محافظه‌کاری معروفش و بسیار متفاوت از شیوه جنجالی جیرانی، نتوانست رضایتمندی بینندگان را تامین کند و از طرفی «هفت» با آن مدل ابتدایی که قرار بود «نود» جدید تلویزیون در حوزه فرهنگ و هنر باشد، فاصله گرفت. پس در فاصله‌ای کمتر از یک سال، فراستی با انتقاد از رویه‌ای که گبرلو در «هفت» پیش گرفته بود، از این برنامه خداحافظی و در گفت‌وگویی صریح با ایسنا تصریح کرد: «در جشنواره فیلم فجر، مجری برنامه «هفت» اعلام کرد که قرار است نقد نرم برویم. من هم گفتم بفرمایید بروید، من نیستم.»

 

او همچنین در بخشی از صحبت‌هایش خطاب به محمود گبرلو به کنایه گفته بود: «او یاد گرفته است چگونه جلوی دوربین بنشیند و لنز دوربین‌ها را به طرف خودش بچرخاند. امیدوارم اعتماد به نفسش بیشتر شود!»

 

در آن زمان علیرضا حائری که مدیریت اجرایی سری اول برنامه‌ سینمایی «هفت» را عهده‌دار بود، درباره‌ی رفتن مسعود فراستی از این برنامه اظهارنظر جالبی را مطرح کرده بود. او به ایسنا گفته بود: «فراستی در «هفت» نقش قهرمان منفی را بازی می‌کرد که تقابل را به اوج می‌رساند؛ نه اینکه با او چنین قرار گذاشته باشند و ملزم به این نقش باشد ولی عملا چنین درآمد و اینگونه انتخاب شد.»

با این همه، شیوه محافظه‌کاری یا به تعبیری بی‌طرفی گبرلو هم پایانی برای حاشیه‌ها و ثبات مجری «هفت» نبود. با تغییر مدیران صداوسیما و تصمیم بر به حداقل رساندن برنامه‌های زنده، «هفت» هم دستخوش تغییرات اساسی شد و مهمتر از همه، از ساختار برنامه‌ای زنده بیرون آمد. اینچنین بود که سردبیری و اجرای برنامه را به بهروز افخمی سپردند؛ او در آن زمان در توضیح اینکه چرا «هفت» زنده نماند؟ چنین اظهار کرده بود: «برنامه زنده همان برنامه بی‌طرف، گزارشگر و جنجالی است و اینها هیچکدام کار من نیست. من مجری به آن معنا نیستم که بخواهم برنامه زنده را اداره کنم و دنبال این بگردم که طوری از مخاطب سوال کنم که هُل شود.»

 

با آمدن افخمی، مسعود فراستی هم بازگشت و مانند قبل مسئول بخش نقد برنامه «هفت» شد. او پس از بازگشت گفته بود که متر و معیارش همان معیارهای قبلی است. البته با توجه به تولیدی شدن این برنامه، تاکید می‌کند که با کسی شوخی ندارد!

 

بر این اساس شیوه اجرای متفاوت افخمی و حضور دوباره فراستی، «هفت» را از آن فضای خنثی قبلی درآورد تا اینکه در نیمه اول سال ۹۵، زمزمه تغییر در این برنامه سینمایی بار دیگر به گوش برسد و دور سوم برنامه «هفت»، تنها پس از حدود ۱۰ ماه تولید پایان یابد. بهروز افخمی هم که به گفته خودش در این برنامه دنبال شر می‌گشت و می‌توانست رکورددار ناراضی‌تراشی در تلویزیون به حساب آید، صندلی این برنامه را به همراه یار جنجالی‌اش مسعود فراستی ترک گفت.

 

سری چهارم «هفت» اما عمری کوتاه‌تر داشت و حاشیه بسیار. مدیران وقت شبکه سه تصمیم گرفتند ویژه برنامه‌ای را در سال ۹۶ برای سی و ششمین جشنواره فیلم فجر روی آنتن بفرستند و در اقدامی متفاوت پس از کش‌وقوس‌های فراوان برای انتخاب مجری مناسب، از یک فرد غیرمتخصص در حوزه سینما یعنی رضا رشیدپور به عنوان مجری دعوت کردند.

در نخستین برنامه که بار دیگر به روال سابق زنده روی آنتن رفت، رشیدپور از مجریان پیشین «هفت» یاد کرد؛ از فریدون جیرانی که ««هفت» ‌را پرقدرت آغاز کرد و بنیان این برنامه را بسیار مستحکم گذاشت». همچنین محمود گبرلو و «دور بودن از حاشیه‌های آزاردهنده»اش و البته بهروز افخمی و مسعود فراستی و «چالش‌هایی که باعث شدند سینما در افکار عمومی به پدیده بسیار قابل لمس و جذاب‌تر از همیشه تبدیل شود».

 

رشیدپور همچنین این مساله را بیان کرد که گویا مهران مدیری قرار بوده اجرای سری چهارم «هفت» را بر عهده بگیرد اما در نهایت قسمت نشد که در این برنامه مقابل دوربین شبکه سه سیما بنشیند.

 

اما دیری نپایید که «هفت» با اجرای رشیدپور، درگیر انتقادهای بسیاری شد. چنانچه رشیدپور دو روز پس از تعارف‌های معمول برنامه اول، انتقادها را چنین پاسخ داد: «بعضی می‌گویند مجری بی‌سواد است؛ اینکه کاملا مشخص است من هیچ‌وقت ادعای باسوادی نداشتم. بنابراین هشت روز را با یک مجری بی‌سواد سر کنید.» و گویی با این جمله تکلیف مخاطبان هم مشخص شد و اینچنین سری چهارم «هفت» در کوتاه‌ترین زمان ممکن با رشیدپور به پایان رسید.

یک سال بعد باز هم در ایام جشنواره فیلم فجر، تلویزیون تصمیم به ساخت «هفت» گرفت و این بار هم به روش مرسوم گذشته؛ یعنی استفاده از یک کارگردان سینما در مقام مجریِ یک برنامه تخصصی سینمایی. بر این اساس ۱۰ بهمن ۱۳۹۷، هم‌زمان با ایام سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر سری پنجم «هفت» با اجرای محمدحسین لطیفی از شبکه سه سیما پخش شد. در این دوره از برنامه برخلاف سری قبلی، مسعود فراستی، به برنامه بازگشت و میز نقد با حضور او به عنوان مجری ـ کارشناس روی آنتن رفت با این تفاوت که برنامه در هر قسمت میزبان منتقدان مهمان هم بود که موضوعات مختلف را هدایت می‌کردند. هفت با لطیفی و اجرای لطیفش دوران نسبتا با ثباتی را طی کرد. آخرین قسمت این سری، ۲۳ اسفند ۹۹ به روی آنتن رفت و تا (۶ آذر ۱۴۰۰) قسمت جدیدی از برنامه پخش نشد. اما سرانجام در همین تاریخ قسمت جدید به روی آنتن رفت و در چهلمین جشنواره فیلم فجر هم این برنامه ادامه داشت.

 

اما حالا در شرایطی که بسیاری از اهالی و علاقمندان سینما، انتظار می‌کشیدند که ببینند در جشنواره فجر چهل و یکم آیا «هفت» به لحاظ گروه سازنده و مجری با تحولی رو به رو خواهد شد یا خیر، معاون سیما در خبری درباره‌ این برنامه، همه را متعجب کرد. «هفت» قرار است بعد از ۱۰ سال از شبکه سه سیما کوچ کند و به شبکه نمایش برود. محسن برمهانی، معاون سیما می‌گوید از ابتدا خاستگاه اصلی «هفت» شبکه نمایش بوده است و در سال‌های بعد هم در همین شبکه روی آنتن خواهد رفت اما از آنجا که «هفت» مثل برخی دیگر از برنامه‌های بِرند تلویزیون در شبکه سه تولید شده بود، حال اینکه چقدر می‌تواند مخاطبش را در شبکه‌ای دیگر نگه دارد، پرسشی است که گذشت زمان، پاسخگوی آن خواهد بود.

 

ضمن اینکه با اعلام نشدن نام مجری جدید «هفت» در این پازل شش‌نفره، حالا باید دید آیا بهتر است تلویزیون بار دیگر مانند سه مجری قبل، از یکی از کارگردانان سینما برای اداره «هفت» استفاده کند و یا به تجاربش در حوزه همکاری با یک روزنامه‌نگار و یا مجری چهره اما غیرمتخصص در امر سینما رجعت کند؛ پرسشی که پاسخ به آن شاید از لابه‌لای همین متن و مرور تجربه‌های گذشته پیدا شود.