تیتراژ یک سریال ایرانی، چرا به زبان انگلیسی؟!

 در دو قسمت ابتدایی سریال «بازنده»، نام و عوامل فیلم صرفا انگلیسی آمده بود و در تیتراژ اسامی به صورت فارسی و انگلیسی نوشته شده بودند. بعد از اعتراض دبیر شورای هماهنگی پاس‌داشت زبان فارسی، تیتراژ سریال تغییر کرد و نوشته‌هایش فارسی و انگلیسی شد.

امین حسین‌پور ، کارگردان سریال «بازنده» در مینی‌سریال قبلی‌اش با نام « درمان‌گر » هم تیتراژ ابتدایی‌اش را کاملا انگلیسی طراحی کرده بود. زمان شروع هر قسمت به جای عنوان «درمانگر»، « THE THERAPIST » روی صفحه نقش می‌بست و اسامی بازیگران هم به انگلیسی روی صفحه می‌آمد. درعوض تیتراژ پایانی فقط ایرانی بود.

مسأله این است که چرا وقتی قصه و تمام عوامل ساخت این سریال و مخاطبان آن ایرانی و فارسی زبان هستند چه دلیل منطقی وجود دارد برای اینکه تیتراژ سریال به زبان انگلیسی باشد.

حامد بارئی  طبری طراح تیتراژ فیلم  «مصادره»، «شنای پروانه» و سریال‌های «سال‌های دور از خانه»، «یاغی»، «زخم کاری»  در این باره معتقد است:

    «یک اثر فارسی با فونت انگلیسی بین‌المللی نمی‌شود!» به گفته او : «با توجه به موضوعی که اتفاق افتاد، به نظر می‌رسد قانون شده است، ولی در وهله‌ی اول ـ چه قانون بشود یا نه ـ خود طراحان تیتراژ باید حساسیت‌شان نسبت به این مسئله بیشتر شود. نوشتار فارسی دارای طرح‌های گرافیکی غنی است و اگر شما نتوانید از آن استفاده درست کنید طبیعتا پناه به فونت انگلیسی می‌برید و فونت انگلیسی هم چون ساختار تازه‌ای دارد روی هر محتوایی بگذارید شکل خوبی پیدا می‌کند. اما به نظرم هنر این است که محتوایی که در داخل تولید می‌شود را با استفاده از زبان فارسی و نوشتار فارسی به بهترین شکل طراحی کنید و به دست مخاطب برسانید.»

واقعیت این است که تمام عناصر یک فیلم یا سریال از قابلیت دراماتیک برای انتقال معنا برخوردارند و در کنار هم هویت اثر را برمی سازند. تیتراژ و پوستر و طراحی گرافیکی آن یکی از مهمترین مولفه هایی است که هویت بصری یک اثر را تعیین می کنند.

ممکن است تیتراژ انگلیسی به زبان امروزهای قابی لاکچری خلق کند اما به آن اعتبار بیشتری نمی بخشد یا مثلا به آن اعتبار بین اللملی نمی دهد. اتفاقا  فارسی فارغ از هویت زبانی، از قابلیت گرافیکی و بصری و زبایی شناختی برخوردار است که می توان از ظرفیت آن برای جذابیت بیشتر اثر استفاده کرد. به جای تیتراژ انگلیسی باید به خلاقیت های گرافیکی و بصری در تیتراژ با استفاده از حروف و الفبای فارسی توجه کرد. همان دغدغه ای که عباس کیارستمی داشت و در طراحی تیتراژ از آن بهره می برد.