از کوزه منقش به آیات تا محراب گچ‌بری سلجوقی
موزه ملی ایران از سه اثر اسلامی گنجینه خود، کوزه سفالی منقش به آیاتی از سه سوره بقره، سجده و روم، محراب سنگی میمه با خصوصیات کامل گچ‌بری‌شده یک اثر تاریخی و نسخه بیاض دعای الصباح رونمایی کرد.
کوزه سفالی نخودی‌رنگ با کتیبه‌هایی از آیات قرآن، بدون لعاب با یک دسته، دهانه مشبک شبیه صافی، با گردنی ساده و بدون نقش در سده‌های پنجم و ششم قمری (دوره سلجوقی) ساخته شده که در نیشابور کشف شده و اکنون به شماره ۸۴۹۲ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
کتیبه‌های آیات قرآن کریم که به خط نسخ و به شیوه داغدار روی ظرف نقش بسته شده‌اند در یک سمت بدنه ظرف با آیات ۲۵۷ و۲۵۶، ۲۵۵ سوره بقره (آیهَ الکرسی) مزین شده و در سمت دیگر ظرف کتیبه‌ها در چهار سطر نوشته شده‌اند که در سه سطر نخست آن آیات ۲۷ و ۲۸ سوره سجده و در سطر چهارم آن آیه ۴۸ سوره روم دیده می‌شود.
محراب سنگی میمه نمونه خصوصیات کامل یک محراب گچ‌بری‌شده
محراب مسجد میمه از نمونه‌های منحصر به فرد محراب‌های سنگی ایران در قرن پنجم هجری قمری (دوره سلجوقی) است که از سنگ مرمر سفیدرنگ مستطیلی شکل ساخته شده و تمام خصوصیات یک محراب گچ‌بری در آن رعایت شده است.
دو طاق‌نما روی هم با چهار ستون و سرستون‌های گلدانی‌شکل و یک حاشیه کتیبه‌دار و نقش قندیلی در این محراب وجود دارد. کتیبه‌های محراب مسجد میمه به خط کوفی بر زمینه نقوش اسلیمی و آیاتی از سوره‌های آل عمران و بنی اسرائیل و بخشی از آیه‌الکرسی هستند.
کتیبه پیشانی محراب، امضای سازنده «ابراهیم بن محمد بن علی» و تکرار نام آن در کتیبه زیر قندیل «هذا المحراب عمل العبد المذنب ابراهیم بن محمد بن علی ...» را دارد.
این اثر به شماره ۳۲۸۶ در موزه ملی ایران ثبت شده است.
نسخه خطی دعای صباح با سطرهای طلااندازی‌شده
نسخه «بیاض دعای الصباح» به خط نسخ الوان (رنگ‌های، زرد، قرمز، سفید) بر کاغذ لاجورد، ۱۶ صفحه ۹ سطر در هر صفحه، جداول زرین، قرمز، لاجورد و سفید نوشته شده و سرلوح مزین دارد. بین سطرها طلااندازی شده و رقم «ابن احمد الشاملو رضا قلی سنه ۱۲۶۶» را نیز دارد.
جلد این اثر تاریخی متعلق به قرن سیزدهم هجری (دوره قاجار) که به شماره ۳۵۹۷ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود، در بیرون تیماج قرمز و اندرون سجاف مشکی ساده است.
منبع: ایسنا
دیدگاه