ماجرای عکسی که پوتین باید چند بار مرورش کند

همزمان با حمله گسترده پوتین به اوکراین انتشار تصویری از یک دیپلمات با لباس سامورایی در شبکه‌های اجتماعی موجی از واکنش‌های کاربران در اکثر نقاط جهان را به دنبال داشت.

بسیاری تصور کردند که این مرد سامورایی پوش، سفیر ژاپن در اوکراین است که خب، تصویری حماسی از منش سامورایی ژاپنی تداعی شد. اما کمی بعد‌ مشخص شد که این مرد در کسوت جنگجوی سامورایی، سفیر اوکراین در ژاپن آقای سرگئی کورسونسکی است!

مهدی یزدانی خرم، روزنامه‌نگار با در یادداشتی به تحلیل انتشار عکسی از آقای سفیر با لباس سامورایی اینگونه واکنش نشان داد:

 * سفیرِ اوکراین در ژاپن در اقدامی نمادین زره سامورایی‌ها را پوشید و‌ شمشیر بلندِ سنتی را به کمر بست و توییت کرد «یک سامورایی از کشوری که در آن بوده محافظت می‌کند» (عده‌ای می‌گویند این سفیر ژاپن در کیف است و عده‌ای برعکس)... حالا که نوشتن درباره‌ی روس‌ها با سانسور شدید مواجه می‌شود بد ندیدم توضیح بدهم این دیپلمات با حرکت‌اش ناخواسته به تکه‌ی مهم تاریخی‌ اشاره کرده.

* رخدادی که اکثر مورخان آن را یکی از دلایل اصلی سقوطِ خاندانِ رومانوف‌ها و به قدرت‌رسیدنِ سرخ‌های بولشویک می‌دانند. جنگ بین ژاپن و تزار روس در سال‌های ۱۹۰۴ و ۱۹۰۵. ژاپن که با اصلاحاتِ «مِیجی» به یک کشور قدرتمندِ از انزوا بیرون‌آمده تبدیل شده‌بود از اواخرِ قرنِ نوزده در بخش‌هایی از منچوری و سواحلِ بایکال با روسیه اختلاف داشت.

* بسیاری معتقدند مشکلات شدید اقتصادی و تلاش برای برانگیختنِ روحیه‌ی ملی در آن دوره‌ی بحرانی باعث شد روسیه گمان کند می‌تواند در جنگی کوتاه و با توسل به نیروی دریایی قدرتمندش هم بندرِ پورت‌ آرتور را برای همیشه از آن خود کند، هم مشکلات عدیده‌ی داخلی‌اش را در سایه‌ی این جنگ به فراموشی بسپارد.

* نبرد دریایی‌ و بعد زمینی‌ای که به یک فاجعه برای روس‌ها تبدیل شد. ژاپن یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های تاریخ سرزمینِ روسیه را به آن‌ها وارد کرد. با وجود برتری همه‌جانبه‌ی ارتش تزار تقریبن و در کم‌تر از دو سال نیروی دریایی سلطنتی نابود شد. تلفات بسیار بالا بود و روس‌ها نه‌تنها بندر مذکور که بسیاری جزایر خود را نیز از دست دادند.

* در داخل این شکست باعث بیش‌تر‌شدنِ اعتراض‌های مردم و روشن‌فکران شد. ژاپن حتا بخش‌های مهمی از «ساخالین» را هم به تصرف درآورد و در نهایت قرارداد نیوهمپشایر یا پورتموث به صلحِ بین دو کشور و شکست مطلقِ ارتش تزار صحه گذاشت... اقدامِ دیپلمات اشاره دارد به آن نبردهای مشهور که قرار بود برای تزار محبوبیت کسب کند اما باعث تزلزل بیش‌تر و درنهایت سقوط‌اش شد.

* حال این‌که نبرد در اوکراین چه برای جهان رقم خواهدزد امری‌ست پیچیده و نفس‌گیر اما رفتارِ این دیپلمات علاوه بر وجهِ نمادین اشاره‌ای‌ست به یک خاطره‌ی بسیار تلخ برای روس‌ها. جهان در این دو سال در کورانِ حوادثی قرار گرفته که منشاء‌اش از سمت چین و روسیه بوده عمدتن و غم‌انگیزترین اتفاق خون‌هایی‌ست که مانندِ همیشه‌ی تاریخ ریخته خواهند‌شد.

* خون‌هایی که اصلن قرار نبوده به این شکل از رگ‌ها خارج شوند. اما فارغ از هر عُرف و رفتار دیپلماتیک و هیجان‌آور این عکس نشان می‌دهد که جهان همیشه به نمادهایی که «می‌ایستند» نیاز دارد. ایستادن مقابلِ تاریخ با تاریخ...