روایت محمد دلاوری از سفری سخت و خطرناک به دل اسرائیلی‌ها

محمد دلاوری ـ مجری تلویزیون و روزنامه‌نگار ـ خاطراتی از مستند «متولد اورشلیم» ـ اثری متفاوت با موضوع رژیم صهیونیستی که چند سالی هم از ساختش می‌گذرد ـ را روایت کرد. حسین شمقدری، کارگردانی مستند «متولد اورشلیم» را عهده دار بوده است. 

این مجری تلویزیون که راوی مستند «متولد اورشلیم» بوده است، درباره‌ی حال و هوای ساخت این مستند و جذابیت‌های آن توضیح می‌دهد: این مستند از این جهت برای من جذاب بود که قرار شد ما به اروپا برویم و با افرادی که در فلسطین اشغالی بزرگ شده اند و حالا به اروپا مهاجرت کرده اند و علاوه بر آن به جریان صهیونیسم‌ تعلق قلبی دارند، گفت و گو کنیم. برای ما هیجان انگیز بود که اولین بار کسانی را ببینم و با آنها گفت وگو کنیم که تعلق و ارتباط کاملی با صهیونیست‌ها دارند و ماجرا را از زبان آنها بشنویم.

صهیونیست ها همه جا گروه های بسته تشکیل می دهند 

دلاوری درباره دشواری‌های ساخت «مستند اورشلیم» که در شهرهای مختلف اروپایی ساخته شده است، اینگونه توضیح می‌دهد: شهر آنتورپ بلژیک یکی از اصلی‌ترین مراکز زندگی یهودی‌ها در اروپاست. آنجا مرکز تولید الماس جهان است و هر جا که الماس و ثروت باشد، عموما یهودی‌ها در آنجا هستند. به نوعی که اگر شما صبح شنبه روزی در آنتورپ راه بروی، فکر می کنی در اورشلیم راه می روی به این دلیل که همه اغلب یهودی هستند و شرایط در آنجا بسیار امنیتی است. فضا، فضایی بسته و خاص است. انجام هماهنگی‌های فیلم بسیار کار سختی بود، آنها به سختی حاضر به مصاحبه می شدند، دوستانم در موسسه آرمان مدیا آقای شمقدری و مددی با تلاش بسیار این هماهنگی ها را انجام دادند. خیلی مشکل بود که بتوانیم اعتماد آنها را جلب کنیم و وارد گروهشان شویم. صهیونیست‌ها و یهودی‌ها به طور کلی در دنیا افراد بسته‌ای هستند و اجازه ورود افراد به خودشان را نمی‌دهند و همیشه در یک ترس و واهمه‌ای زندگی می‌کنند.

 فضای وحشت و بی‌اعتمادی حاکم بر صهیونیست‌ها و دردسرهای ورود به جشنی ممنوعه

دلاوری در ارتباط با دشواری‌های ساخت مستند «متولد اورشلیم» می‌گوید: اصولا زمانی که با صهیونیست‌ها مواجهه می‌شوید، تلاش می‌کنند کمتر ارتباط بگیرند. فضای حاکم بر آنها فضایی همراه با ترس و بی‌اعتمادی است و ورود به مجموعه آنها خیلی کار سختی بود اما این اتفاق افتاد و با بعضی از آنها گفت‌وگو کردیم و اتفاق جالب این بود که ما توانستیم به یکی از جشن‌هایشان به نام جشن «پوریم» ورود کنیم. این جشن سالانه برگزار می‌شود و اصطلاحا می‌گویند در آن جشن هیچ گناهی برای آنها نوشته نمی‌شود و آداب خاصی دارد.

این مجری ـ روزنامه‌نگار در ادامه از ماجرای ورود به این جشن ممنوعه که برایش دردسر می‌شود، می‌گوید و توضیح می‌دهد: ما خیلی تصادفی وارد آن جشن شدیم که از قضا پلیس هم آمد و چندساعتی بازداشت شدیم و شروع به بازرسی و بررسی کردند. کمی جست وجو کردند و با مرکزی به تبادل اطلاعات پرداختند. بعد که متوجه شدند من مدتی در آنجا زندگی کردم، کمی اعتمادشان برگشت و احساس کردند آدم های خطرناکی نیستیم. در نهایت مشکل برطرف شد اما نکته این بود که در این مراسم فقط باید خودشان حضور داشته باشند و اصلا اجازه ورود به افراد دیگری را نمی‌دهند، حتی در مراسم عادی.

دلاوی در همین ارتباط اینگونه یادآوری می‌کند: اصولا یهودی‌های شاخه‌ی صهیونیسم معتقدند که برگزیدگان خداوند هستند و به همین دلیل است که ارتباط با دیگران یا ازدواج با دیگران، بین معتقدان خیلی تندشان برقرار نمی‌شود و یکی از ریشه‌های اینکه خیلی ساده جنایت می‌کنند، به همین دلیل است که خودشان را برگزیده خداوند می‌دانند.

هدف این بود که صهیونیسم را از زبان صهیونیست ها بشنویم

دلاوری جدا از جذابیت ساخت چنین مستندی درباره‌ی اهداف ساخت آن نیز  می‌گوید: هدف این بود که صهیونیسم را از زبان صهیونیست‌ها بشنویم. ما معمولا صهیونیسم را از زبان منتقدان و مخالفانش شنیدیم و هیچگاه مستقیم با آنها گفت‌وگو نکرده بودیم که ببینیم خودشان درباره خودشان چه می‌گویند و این نکته برای من خیلی مهم و هیجان‌انگیز بود که ببینم وقتی با خودشان گفت‌وگو می‌کنم چطور خودشان را توصیف و بیان می‌کنند. آیا نسبت به اتفاقاتی که در فلسطین می افتد خودشان حس دیگری دارند؟ برایم مهم بود که اینها را از زبان خودشان بشنوم که تحت تاثیر صد درصد مخالفانشان قرار نگیرم. فضایی باشد که وقتی آدم از زبان خودشان می‌شنود، بیشتر به حقیقت نزدیک می‌شود.

فکر می‌کردند ما به سرزمین‌های اشغالی سفر کردیم

دلاوری درباره‌ی واکنش‌ها و حساسیت‌ها نسبت به ساخت «متولد اورشلیم» نیز می‌گوید: عموم بازخوردها پس از پخش مستند خوب بود و اغلب برای همه جالب بود که اقدام جدیدی اتفاق افتاده است. گروهی هم انتقاد داشتند مبنی بر اینکه چرا ما نسبت به صهیونیست‌ها خیلی مماشات به خرج دادیم و باید با تندی برخورد می‌کردیم؛ چرا که آنها لایق این همه مماشات نبودند. اما این نگاه برای ما ممکن نبود و همین که توانستیم وارد گفت‌وگو شویم و آنها حرف بزنند تا همین جا هم اتفاق متفاوتی بود.

دلمان می‌خواست برای «متولد اورشلیم ۲» به سرزمین‌های اشغالی سفر کنیم

او درباره سپس درباره دشواری ساخت «متولد اورشلیم» و اینکه آیا این مستند ادامه خواهد داشت؟ اظهار می‌کند: این مستند و ساخت چنین مستندهایی پیچیدگی‌هایی دارد؛ هر چند مستند ایده‌آل ما نبود و دلمان می‌خواست که برای ساخت قسمت دوم، به سرزمین‌های اشغالی سفر کنیم. از قضا بعد از پخش مستند «متولد اورشلیم» فردی اسرائیلی تماس گرفت و خودش را کارمند یکی از شبکه‌های تلویزیونی آنجا معرفی کرد و گفت که حاضر است اگر ما آنجا برویم، از نزدیک آنجا را به ما نشان دهد؛ البته نه آن فرد قابل اعتماد بود و نه وعده‌ای که داده بود و نه امکان سفر با قوانینی که وجود داشت فراهم بود و در نهایت محقق نشد.

دلاوری پیشنهاد می‌دهد افرادی که «مستند اورشلیم» را ندیده‌اند آن را به شکل قانونی تماشا کنند و در این زمینه توضیح می‌دهد: تماشای قانونی به ما کمک می‌کند برای ساخت فیلم‌های بعدی برنامه‌ریزی کنیم.

دلاوری همچنین می گوید: کسانی که این گفت و گو را می خوانند ممکن است برای ساخت «متولد اورشلیم ۲» بتوانند ما را کمک کنند که اگر چنین باشد، ما استقبال می‌کنیم.

او همچنین درخواست دارد که امکان سفر به فلسطین اشغالی برای روزنامه نگاران فراهم شود.

 «بی‌واسطه» با دلاوری ادامه دارد

محمد دلاوری در پایان از همکاری‌های اخیر خود با تلویزیون نیز می گوید. او این روزها در حال ضبط قسمت‌های جدید برنامه «بی‌واسطه» برای تلویزیون است.

***

در مستند «متولد اورشلیم»  که به صورت  اینترنتی منتشر شده است،  با پنج شخصیت یهودی به صورت رودررو گفت و گو می شود و نظر آنان در مورد مسائل مختلفی از جمله اسرائیل، یهودیت، ماجرای هلوکاست، جشن پوریم و ... پرسیده می شود ... اولین نفر، یک استاد دانشگاه در رشته زبان‌شناسی فارسی و ساکن اسرائیل است که صحبت‌ها با او به زبان فارسی و از طریق اسکایپ، صورت می‌گیرد. نفر دوم، یک خانم یهودی است که برای اداره یک کنیسه، از اسرائیل به آلمان اعزام شده‌ است. نفر سوم، یک فعال اجتماعی است. چهارمی یک خواننده زن و در نهایت، نفر پنجم یکی از اعضای ارتش اسرائیل است که در جنگ ۳۳ روزه نیز شرکت داشته و اکنون ساکن هلند است.

علت نامگذاری این مستند به این دلیل بوده که تعدادی از اسرائیلی‌هایی که در این فیلم با آنان مصاحبه شده است، متولد اورشلیم هستند.