سینمای ۲۰۲۳ هم نتوانست به دوران پیش از کرونا بازگردد

سینمای پرزرق‌وبرق ۲۰۲۳ با وجود تمامی ناملایمات خود به پایان رسید تا شاخص‌ها، علیرغم رشدی محسوس، هم‌چنان نتوانند به آمار پیش از کرونا نزدیک شوند.

سینمای ۲۰۲۳ درحالی کار خود را با گیشه ۳۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلاری به پایان رساند که این گیشه، ۲۹ درصد رشد را نسبت به سال ۲۰۲۲ شاهد بود اما حتی این گیشه نیز نتوانست رقم ۴۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری سینمای ۲۰۱۹ را به‌عنوان آخرین سال نرمال پیش از کرونا پوشش دهد بنابراین به این نتیجه می‌رسیم که سینمای جهان همچنان نتوانسته به دوران پیش از کرونا بازگردد و به ۲۶ درصد فروش بیشتر نیاز دارد تا بتواند به گیشه پیش از کرونای خود برسد.

چند بنگاه تحلیلی نیز رصدهایی داشته‌اند از سینمای ۲۰۲۴ و تخمین زده‌اند که سینمای ۲۰۲۴ حتی نمی‌تواند گیشه خود را در همین مرز ۳۳ میلیارد دلار سال ۲۰۲۳ نگه‌دارد به همین دلیل، از هم‌اکنون نگرانی‌هایی بابت گیشه سینمایی جهان به وجود آمده علی‌الخصوص آن‌که سال ۲۰۲۴، هیچ‌گاه به اندازه سینمای ۲۰۲۳، از فیلم‌های شاخص و کارگردانان صاحب‌نام برخوردار نیست و همین عامل، بر شدت نگرانی‌ها افزوده است.

در سال ۲۰۲۳، فیلم‌های مهمی چون قاتلان ماه گل مارتین اسکورسیزی، اوپنهایمر کریستوفر نولان، بلوط پیر کن لوچ، قاتل دیوید فینچر، جان ویک ۴ چاد استاهلسکی، ناپلئون ریدلی اسکات، ماموریت غیرممکن ۷ کریستوفر مک‌کوری، کاخ رومن پولانسکی، مدافعان کهکشان ۳ جیمز گان، آناتومی یک سقوط ژوستین تریه، منطقه موردعلاقه جاناتان گلیزر، بیچارگان یورگوس لانتیموس و باربی گرتا گرویگ، تنها بخشی از فهرست بلندبالای این فیلم‌ها هستند که توانستند به‌نوبه خود، تنور سینمای سال گذشته را حسابی گرم کنند. حال آن‌که قطعا تعداد فیلم‌های کنجکاوی‌برانگیز ۲۰۲۴، هیچ‌گاه به اندازه سال گذشته نخواهد بود.

البته که ۲ اتفاق مهم در سال ۲۰۲۳، توانست تاثیراتی را بر روی گیشه جهانی سینماها بگذارد: نخست، اعتصاب صنوف فیلمنامه‌نویس و بازیگران بود و دومی، دوقطبی مهمی که در تابستان سال گذشته میان دو فیلم اوپنهایمر و باربی رخ داد.

اعتصاب گسترده فیلمنامه‌نویسان و بازیگران، نه‌تنها بر روی گیشه آمریکای شمالی تاثیر گذاشت بلکه تاثیرات سوئی نیز بر گیشه و جشنواره‌های کوچک و بزرگ جهانی به همراه داشت که اجازه نداد تا فیلم‌های ۲۰۲۳ بتوانند به شکلی نرمال و ذاتی، ارزرش واقعی خود را در گیشه بسنجند. همچنین سبب شد تا برخی فیلم‌ها، اکران خود را به تعویق انداخته و در سال ۲۰۲۳ به روی پرده نروند.

دوقطبی اوپنهایمر و باربی نیز خیلی زود، مرزها را درنوردید و به شهرتی جهانی رسید تاجایی‌که در همان زمان، کمتر انسانی در شبکه‌های اجتماعی بود که از وجود این دوقطبی مطلع نشده باشد. البته که این دوقطبی کمک بزرگی به گیشه جهانی کرد و سبب شد تا این دو فیلم، مجموعا ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار فروش را تجربه کنند که بیش از ۷ درصد فروش کل سال را شامل می‌شود.

البته که نیمه پر لیوان، می‌تواند رضایت سینمادوستان از کیفیت محتوایی آثار حوزه‌هایی چون انیمیشن، وحشت و اکشن باشد. در ۲۰۲۳، فیلم‌های زیادی در این گونه‌ها اکران شد که اقبال بالای مخاطبان از این آثار و نقدهایی که راجع به آنها نوشته شده، نشان‌دهنده رضایت آنها از محتوای این آثار بوده است.

در ۲۰۲۳، چند سینماگر مهم از دست رفتند که ازجمله آنها می‌توان به ویلیام فردکین، آلن آرکین، ران سیفس جونز، آنگوس کلود، متیو پری، جینا لولوبریجیدا، آندره بروگر، رایان اونیل و مایکل گمبون اشاره کرد.

درمجموع، سینمای ۲۰۲۳، اگرچه رشد خوبی را در گیشه پساکرونایی تجربه کرد و توانست مخاطبان زیادی را به سینماها بکشاند و تولیدات باکیفیتی را به نمایش بگذارد و نشان دهد که نظام استودیویی، عزم راسخی در مسیر بازگشت به دوران پیش از کرونا دارد، اما نگاه تبعیض‌آمیز و مصرف‌گرا، هم‌چنان مساله نخست سینماگران به حساب می‌آید که پس از سال‌ها هم‌چنان به ساحل آرامش و ثباتی نرسیده است.

این مهم که تاثیراتی بر جامعه سینمارو و فعالان سینمایی گذاشته، برای امسال نیز تداوم خواهد داشت که این مهم با توجه به کاهش فیلم‌های پرمخاطب برای امسال، می‌تواند مکانیسم بازگشت به دوران پیش از کرونا را به تعویق انداخته و نگرانی‌هایی را برای استودیوهای بین‌المللی به همراه بیاورد.

به همین منظور، سینمای ۲۰۲۴ می‌تواند آبستن اتفاقاتی باشد که حاشیه‌هایی را برای گیشه جهانی به همراه آورده و آن را از ارزش ذاتی و اصلی خود به عقب براند.