برادرزاده ناصرالدین‌شاه اجاره‌نشین بود!

نشست جشن انتشار مجموعه خاطرات روزانه عماد السلطنه (حسینقلی میرزا سالور) به همت نشر تاریخ ایران و با همکاری گروه تاریخ خانه اندیشمندان علوم انسانی در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. مریم سالور دبیری این نشست را برعهده داشت.

منصوره اتحادیه، نویسنده و تاریخ‌نگار با تشکر از خانواده سالور برای همکاری در نشر این کتاب گفت: خاطرات از منابع اصلی و با اهمیت تاریخ هستند. خاطرات یک مکالمه درونی است تا نویسنده احساسات و ذهنیتاش را بیان کند. افرادی که خاطره می‌نویسند، انگیزه و اهداف مختلفی دارند. عمادالسلطنه وقایع روزمره را شرح می‌دهد.

وی با برشمردن برخی ویژگی‌های این شاهزاده قاجار افزود: عمادالسلطنه از ۱۲ سالگی خاطره‌نویسی را شروع کرد. خاطرات او چشم‌انداز بسیار وسیعی است که مطالب را گاهی با طنز و حتی با خشم ادا کرده است. او علاقه‌ای مفرط به آموختن و نوشتن داشت و به مناسبت‌های مختلف از اشعار استفاده می‌کرد. او نسبت به آینده کشورش سخت نگران بود. وی با وقایع جهان آشنا بود و بیشترین توجه او به جامعه بود نه دولت.

نقش پررنگ شعر در خاطرات شاهزاده 

شقایق فتحعلی‌زاده، دانش آموخته تاریخ در ادامه بیان کرد: از خانواده سالور که اسناد و کتابچه‌ها را در اختیار ما گذاشتند، سپاسگزاری می‌کنم. کار عماد السلطنه بسیار جامعه‌محور است و در مورد تمام اتفاقات دوره قاجار صحبت کرده است. تاریخ محورش این است که برای ما هویت‌سازی کند. ما در این مجموعه تلاش کردیم که کار را عمومی‌تر کنیم. کلماتی که ممکن بود خوانش را دچار مشکل کند، اصلاح کردیم.

وی افزود: در مورد کلمات خاص مثل کلماتی که وارداتی بودند، در پاورقی توضیح داده ایم و خود کلمه را در متن آورده‌ایم. اشعار بخش مهمی از کتاب عمادالسلطنه را در بر می‌گیرد و ما تصمیم گرفتیم اشعار را به همان صورت نگه داریم. در کل، ما سعی کردیم که امانت‌دار خوبی برای عمادالسلطنه باشیم.

در ادامه الناز نجفی، دانش‌آموخته معماری هم در بخش دیگری از این برنامه گفت: من عنوان سخنرانی‌ام را «سپیدی بین سطرها» گذاشته‌ام. عمادالسلطنه یک‌سری رویدادها را در خاطراتش نوشته است ولی وقتی این خاطرات را می‌خوانیم، بهتر است به چیزهایی که نویسنده قصد نکرده آن‌ها را بگوید هم توجه کنیم. مثلاً در جایی می‌گوید ساختن خانه‌ها را از اندرونی شروع می‌کردند. جالب این است که این آدم برادرزاده ناصرالدین شاه بوده اما در تهران خانه نداشته و خانه اجاره کرده است.

وی افزود: قلم عمادالسلطنه خیلی قلم ذوق‌ورزانه‌ای است و او به چیزهایی توجه می‌کند که به قلمش ذوق می‌دهد.

ترجمه و ادبیات نزد عمادالسلطنه

رقیه آقابالازاده، دیگر پژوهشگر دانش‌آموخته تاریخ درباره این خاطرات گفت: نگارش مقدمه بر نسخ خطی و خاطره‌نویسی از اهمیت زیادی برخوردار است و خواننده را راهنمایی می‌کند که بداند در متن کتاب به چه مواردی اشاره شده و نویسنده در چه دوره‌ای بوده و چه تحولاتی صورت گرفته است. خاطرات عمادالسلطنه یکی از مهم‌ترین خاطراتی است که در دوره خودش نوشته شده و وقایع سیاسی بسیاری در دوره او رخ داده است.

وی افزود: تحول جامعه را در برگ‌برگ خاطرات عمادالسلطنه می‌توانیم ببینیم. مقدمه اول این مجموعه، در رابطه با همدان است. مقدمه جلد دوم به شکار نزد شاهزادگان مربوط می‌شود. عمادالسلطنه مطالعه را هیچ‌وقت فراموش نکرده و علاقه زیادی به زبان فرانسه و شعر داشته است. مقدمه جلد سوم را به ترجمه و ادبیات نزد عمادالسلطنه اختصاص دادیم.