نمی‌خواهیم فقط نمایشنامه‌خوانی کنیم

وحید اخوان که از ۲۸ آذر به مدت ۱۰ شب به اجراخوانی «اتللو» در مجموعه تئاترشهر می‌پردازد، درباره انتخاب این نمایشنامه  گفت: سال‌ها پیش از شاگردان استاد حمید سمندریان بودم. ایشان علاقه خاصی به متون کلاسیک داشتند و بزرگ‌ترین نویسندگان تاریخ را شکسپیر و چخوف می‌دانستند. در همان دوران هنرجویی این متون را خواندم. اما از همان زمان می‌دانستم که اجرای این نمایشنامه‌ها بسیار سخت است چون تک تک واژگان متن باید به درستی ادا و مفاهیم جملات به خوبی منتقل شود.

 

اخوان اضافه کرد: نمایشنامه‌های شکسپیر یا چخوف فقط متون نمایشی نیستند بلکه متون ادبی هم هستند. بنابراین اشخاصی باید آنها را کار کنند که هم به ادبیات مسلط باشند و هم بازیگران کارکشته‌ای باشند. ضمن اینکه این اجراها نیازمند تمرینی طولانی و جدی است و همت می‌خواهد.

 

او که بعد از پایان دوره آموزشگاه گروه تئاتر کلاسیک را راه‌اندازی کرده، ادامه داد: این اجراخوانی دهمین کار گروه ما است. پیش از این بیشتر از چخوف کار کرده‌ایم و کارهایی هم از گوگول، پوشکین، اشمیت و دو نمایشنامه از آقای نصیریان و حالا تصمیم گرفتیم سراغ سخت‌ترین نویسنده برویم که همان شکسپیر است.

 

اخوان با برشمردن ویژگی‌های آثار شکسپیر در این باره توضیح داد: از آنجاکه شکسپیر شاعر توانایی بوده، متونش شعرگونه است. به همین دلیل بسیاری از مترجمان متون او را به صورت شعر ترجمه می‌کنند. ضمن اینکه تک‌جملاتِ بسیار زیبایی دارد. بنابراین اجرای آثارش هم زیباتر و هم دشوارتر می‌شوند.

 

اخوان، دیگر ویژگی آثار شکسپیر را در شخصیت‌پردازی‌های او دانست و افزود: آنچنان زیبا و درست شخصیت‌پردازی می کند که باید ساعت‌ها وقت بگذاریم تا به کنه شخصیت‌هایش پی ببریم و همین باعث تنوع اجراهای او می‌شود چون هر کارگردانی، برداشت خود را دارد. از سوی دیگر اینکه داستان‌های او به راحتی قابل آداپتاسیون هستند ولی من چون خیلی با آداپته کردن موافق نیستم، اصل اثر را کار می‌کنم.

 

او ادامه داد: شکسپیر نبوغ خاصی داشته و خودش بازیگر بوده و به ادبیات دیگر کشورهای اروپایی اشراف داشته است. ضمنا دیگر ویژگی آثار او، موجز بودن و دراماتیک بودن آنهاست.

 

اخوان با تاکید بر اینکه هر اثری کهنه شود، کلاسیک نیست، خاطرنشان کرد: اثری کلاسیک است که با گذشت زمان، قابلیت نمایشی خود را در قالب اصلی از دست ندهد. بنابراین آثار شکسپیر به حدی اندیشمندانه و زیبا و درست نوشته شده که بعد از این همه سال قابل اجراست.

 

اخوان درباره انتخاب بازیگران پیشکسوت دوبله برای این اجراخوانی توضیح داد: همان طور که گفتم، اجرای نمایشنامه‌های شکسپیر مشکل است و کسی می‌تواند این متون را اجرا کند که ادبیات آن را بداند و ظرایف متن را بشناسد تا بتواند آن را به مخاطب منتقل کند. به این معنا که اول باید دانش داشت و بعد قدرت اجرا. در حوزه صدا، دوستانی که در کار دوبلاژ هستند، اگر توانایی‌شان بیشتر از تئاتری‌ها نباشد، کمتر نیست. چون کار ما بر اساس صداست، از سه استاد برجسته دوبله، منوچهر والی‌زاده، ناصر ممدوح و شراره حضرتی دعوت کردیم برای این اجراخوانی همراه ما باشند. هرچند هر سه این عزیزان سابقه تئاتری دارند و فقط دوبلور نیستند.

 

او در پاسخ به اینکه قصدی برای اجرای این نمایش دارد، توضیح داد: برنامه ما ۱۰شب اجراخوانی است. اجرای این نمایشنامه نیازمند حمایت مالی است زیرا اجرای آثار شکسپیر به صحنه بزرگ، لباس، دکور و موسیقی و زمان و ... نیاز دارد. اگر چنین شرایطی باشد، خیلی هم دوستدار اجرا هستیم.

 

اخوان درباره تغییرات احتمالی متن در این اجرخوانی گفت: متن اصلی را کوتاه و برای اجراخوانی تنظیم کرده‌ایم. البته صحنه‌خوان نداریم و راوی اضافه کرده‌ایم و کار را به صورت روایت، اجرا می‌کنیم که نوعی نقالی کلاسیک است و نه نقالی ایرانی. در ضمن به میزان مختصری، گریم، طراحی لباس، نور، میزانسن و ... داریم که فقط یک نمایشنامه‌خوانی نباشد. همیشه سعی کرده‌ام از نمایشنامه‌خوانی صِرف دور باشم تا تماشاگر یک اجرای هنری ببیند.

 

به گفته او، این برنامه افتتاحیه‌ای دارد که در قالب «شب شکسپیر و نمایشنامه‌هایش» ساعت ۱۸ روز ۲۸ آذر ماه در سالن مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار می‌شود.

 

اجراخوانی «اتللو» از ۲۸ آذر به مدت ۱۰ شب راس ساعت ۲۰ و به مدت زمان ۷۵ دقیقه در تالار چهارسو مجموعه تئاتر شهر برگزار می‌شود.