محسن محمدخانی در سکوت خبری درگذشت

محسن محمدخانی، عکاس پیشکسوت متولد ۱۳۳۷ در تهران است. این هنرمند ۱۱ مردادماه امسال براثر ایست قلبی درگذشت.

چهار دهه فعالیت فشرده عکاسی در همه زمینه‌ها باعث شده تا در محیط‌های علمی و آموزشی وی را محقق عکاسی و در حوزه صنایع و کارخانه‌های تولیدی داخلی و خارجی او را عکاس صنعتی و تبلیغاتی بشناسند و برخی که دوستدار طبیعت و ابنیه تاریخی کشور هستند وی را عکاس طبیعت بنامند. از سوی دیگر، متولیان فرهنگی، هنرمندان، ناشران و مسئولان موزه‌های کشور وی را عکاس آثار فرهنگی می‌دانند.

افزون بر این، پژوهش‌های فنی وی در زمینه صنعت چاپ، لیتوگرافی و مدیریت در رنگ و اصلاح تخصصی تصاویر باعث شده چاپخانه داران و لیتوگراف‌ها محسن محمدخانی را ناظر فنی چاپ بخوانند. اما برای آشنایی بیشتر با او، به دوران نوجوانی وی بازمی گردیم.

از ابتدای دهه پنجاه، با علاقه بسیار، عکاسی را با دوربین قطع متوسط شروع کرد و به علت داشتن روحیه کمالگرا، با عکاسان بزرگی همچون مرحوم نیکول فریدنی، استاد امیر کاشفی و مرحوم دکتر داریوش گل‌گلاب همراه شد. تجربیات سفرهای متوالی عکاسی، نیز پژوهش‌های مکاتبه‌ای با مراکز علمی و تخصصی خارج از کشور، در خصوص فیزیک نور، معایب و محاسن عدسی‌ها، نحوة ظهور استانداردِ اسلاید، نورپردازی و مدیریتِ رنگ و اصلاح کلوین، باعث شد خیلی زود به لوازم، علوم و فنون مدرن عکاسی دست یابد تا جایی که بعدها عکس‌هایش به عنوان مرجع در بولتن‌های تبلیغاتی صنایعِ تولید لوازم عکاسی جهان، از جمله آگفای آلمان، به چاپ برسد. سال‌ها او مشاور فنی شرکت‌های واردکنندة لوازم عکاسی در ایران بود. فراگیری علوم فوق باعث شد که به عنوان عکاس صنعتی مجرب نیز مطرح شود.

او عکاسی از پالایشگاه‌ها، کارخانه‌های صنعتی و محصولات داخلی و خارجی را (اعم از اتومبیل و ماشین‌های راه سازی تا لوازم خانگی و جواهرات و محصولات خوراکی) به عنوان یک حرفه دنبال کرد و نتیجة آن چاپ صدها بروشور، کاتالوگ و بیلبورد تبلیغاتی است.

محمدخانی در طول دوران کار حرفه‌ای خود، با وجود مشغله زیاد، هرگز از ارتقای سطح علمی هنرجویان عکاسی و همکاران خود غافل نشد، تا جایی که در اوایل دهه هفتاد، با مساعدت شهرداری تهران و همکاری چند تن از دوستان خود، از جمله محمد تهرانی، توانستند انجمن عکاسی ایران را در ساختمانی در پارک لاله تهران پایه گذاری کنند؛ که بعدها مکان آن تغییر یافت و نام آن به خانه عکاسان ایران مبدل گشت. او تا کنون چندین نمایشگاه اسلاید در همین خانه عکاسان برگزار کرده است.

توجه محمدخانی به عکاسی و معماری و عکسبرداری از طبیعت ایران، ابنیه تاریخی و بناهای اسلامی، باعث شد که در سال ۱۳۷۴ طی حکمی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مأمور عکاسی از بارگاه مقدس امام رضا (ع) شود. این عکاس مجرب اکنون آرشیوی غنی از اسلایدهایی فراهم آورده است که نمایشگر گوشه گوشه طبیعت زیبای چهارفصل و آثار تاریخی ایران است. بخشی از اسلایدهای او در دو دهه گذشته به صورت نمایشگاه‌های اسلاید در مراکز آموزشی و فرهنگی از جمله دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه آزاد اسلامی و جشنواره‌های مختلف عکاسی به نمایش درآمده و برخی نیز با چاپ در نشریات تخصصی عکاسی و پوسترهای ۷۰×۱۰۰ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سالنامه‌های مختلف یا کتاب ایران (سرزمین نوروز)، همچنین بعضی دیگر از طریق دفاتر جهانگردی در قالب بولتن‌ها و بروشورهای مختلف، برای معرفی دیدنی‌های سرزمین زیبای ایران در کشورهای اسکاندیناوی و نمایشگاه‌های بین المللی جهانگردی در آمریکا و استرالیا عرضه شده است.

عکاسی فرهنگی و همکاری با هنرمندان معاصر، ناشران، مراکز فرهنگی و موزه‌های مختلف، از جمله موزه قرآن، موزه سعدآباد، موزه هنرهای معاصر، موزه مجلس شورای اسلامی، موزه رضا عباسی، موزة فرش، موزة کاخ گلستان و بنیاد ایرانشناسی، باید گفت که عکاسی تخصصی ایشان از هزاران اثر هنری منابع یادشده و چاپ آنها در کتب مختلفِ مرجع گام بلندی است در احیای هنر گذشتگان و بالندگی و آشنایی نسل حاضر با میراث فرهنگی این مرز و بوم. مثلاً عکاسی ایشان از مینیاتورهای شاهنامه شاه طهماسب، موجود در گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران و چاپ آن در قالب کتابی نفیس، به عنوان شاخص‌ترین اثر هنری دوره اسلامی، در اکتبر ۲۰۱۱ و همزمان با بزرگداشتِ «هفته هنرهای اسلامی» در موزه متروپولیتن نیویورک رونمایی شد.

نظارت بر چاپ کتاب‌های جشنواره بین المللی عکس خیام (از دوره چهارم تاکنون) نیز از دیگر فعالیت‌های هنری این مرحوم است.

کلوپ عکس فوکوس (نماینده رسمی فیاپ در ایران) ضایعه درگذشت این هنرمند مطرح و پیشکسوت را به خانواده ایشان، جامعه هنری و جامعه عکاسان ایرانی تسلیت می‌گوید.

منبع: مهر