نمایشگاه گروهی هنرمندان منتخب «خط به روش حسّی» در تهران

گالری سهراب از جمعه سوم آذرماه میزبان نمایشگاهی از آثار هنرمندان منتخب شیوه «خط به روش حسّی» با عنوان «کرِشِنْدو» (Crescendo) می‌شود؛ نمایشگاهی شامل ۲۰ اثر در ابعاد مختلف از ۹ هنرمند شرکت کننده در دوره‌های خط به روش حسّی و تکنیک کورش قاضی مراد (نقاش، خوشنویس و مبدع خط" سریر") که اینک در قالب نمایشگاهی گروهی در معرض دید علاقه مندان قرار می‌گیرد.

شیوا اسلامی، مریم اعتمادسجادی، راحیل بیگی، الهه وکیلی، لادن مشیرفاطمی، سلماز حسینی، سمیرا ارونی، شیما لطفی و ندا گوهربین؛ ۹ هنرمند منتخبِ نمایشگاه «کرِشندو» هستند که از سوی هیات داوران این رویداد متشکل از کورش قاضی مراد، شاهین ترکمن و محمد بزرگی برگزیده شده‌اند. شاهین کاظمی، طراح گرافیک نیز، طراحی پوستر و کاتالوگ این نمایشگاه را بر عهده داشته است.

هیات داوران این رویداد با انتشار بیانیه‌ای، با بیان سنگینی امر قضاوت در هر سطحی و برای هر رویدادِ هنری، بر اهداف و شاخص‌هایی چون اصول بنیادین در زیبایی شناسی هنری، خلاقیت، جسارت، بیانِ شخصی هنرمند، تاثیرگذاری اثر در تعامل با خویشتنِ هنرمند، میزانِ تأثیر گذاری اثر، الهام بخش بودنِ آن و یا احتمالاً کشفِ افقی نو در تعامل با صحنه هنر، خلقِ ارزش و سرانجام توانِ هنرمند در بیانِ پشتِ صحنه‌ی پیدا و ناپیدای خلقِ اثر یا همان استیتمنت تاکید کرده‌اند.

به باور هیات داوران این نمایشگاه، آنچه یک هنرمند را از سایرِ افراد جدا می‌سازد آن است که روح، اندیشه و منِ خویش را در اثر خود متراکم کند. در ادامه این بیانیه آمده است: «مجموعه‌ای ازین عوامل و چالش‌های همراهش، باعث شد که کمیته داوران، با معیارهای بسیار سختگیرانه تر از معمول به بررسی آثار ۲۴ هنرمند جوان و مستعد، بنشیند تا تکمیلِ فهرست ۹ هنرمند منتخب، به سرانجام برسد. قضاوت در مورد آثارِ هنری، استفاده از یک واژه‌ی مستدل برای یک امر نامستدل است؛ هر چند به ظاهر، استدلال برایش بی شمار باشد. میزانِ خبرگیِ داوران می‌تواند تا حدی این شکاف را پر کند؛ ولی نهایتاً نمی‌تواند بر یقینی بودنِ آن دلالت کند. تغییر داوران این رویداد قطعاً می‌توانست ترکیب ۹ نفره ی منتخبین را تغییر دهد و استعدادهای دیگری از میانِ ۲۴ هنرمندِ شرکت کننده در دوره‌های هنری آقای قاضی مراد را به جامعه هنری معرفی نماید.»

در همین رابطه کورش قاضی مراد درباب شکل گیری این نمایشگاه و چگونگی انتخاب آثار گفت: «نمایشگاه، محصول بیش از پنج سال همکاری با هنرجویانی است که در دوره‌های من شرکت کردند؛ دوره‌هایی که در آنها احساس و ذهنیتِ هنرجو اهمیت دارد و حرف اول را می زند. ایده این کلاس‌ها، بسط یافته‌ی کلاس‌های طراحی و فرم فضا در خط فارسی است که حدود ۱۸ سال قبل در موسسه ویژه برگزار می‌کردم. در این کلاس‌ها هدف آن است کارهایی که هنرجویان می‌آورند خلاقانه و متفاوت باشد. باید بگویم این کلاس‌ها برای خودم، مشق و تمرین و بازشدن پنجره‌ای به یک فضای جدیدتر بوده است. ما در این دروه ها منهای اصول اولیه، موضوع از پیش تدوین شده‌ای نداریم و طراحی دوره‌ها در خودِ کلاس و بر اساس پتانسیل جمع انجام می‌شود. هنرجو در این کلاس‌ها باید بدون قضاوت، از ابتدا خود را رها کند و سپس به شخصیت خط خود و نمایش نقاشانه آن بپردازد. آثار نهایی نمایشگاه از بین آثار ۲۵ هنرجوی خانم و آقا انتخاب شده‌اند و باید تاکید کنم که همه هنرمندان شرکت کننده در کلاس‌های من، مستعدّ و صاحب پشتکار هستند؛ اما به هر حال بیست اثرِ نهایی این نمایشگاه، حاصل انتخاب داورانی بود که معیارهای خودشان را داشته‌اند؛ هر چند در نمایشگاه‌های گروهی همواره محدودیت‌هایی از بابت تعداد آثار و فضای ارائه نیز وجود دارد.»

این هنرمند در تعریف شیوه «خط به روش حسّی» افزود: «خط به روش حسی یا خط حسّی، یعنی خطی که شما را بیشتر درگیر حسِّ کلمات و حسّ خودتان و بیان آن می‌کند. با این که این شیوه از بستر خط و نوشتار می‌آید، اما ما در این روش به کسی خط آموزش نمی‌دهیم و خوشنویسی نمی‌کنیم؛ بلکه از خط در فضای نقاشی بهره می‌بریم و در واقع این آثار کاملاً در حیطه نقاشی قرار می‌گیرد. ما در این شیوه با نقاشی مواجهیم که اساس کارش حروف است. از سوی دیگر، بر خلاف تصوّر شایع، خط به روش حسّی، خط خطی کردن نیست! پشت این کارها ساعت‌ها تمرین، ممارست، مطالعه و آموزش قرار دارد.»

مبدع خط «سریر» درباره عنوان نمایشگاه نیز بیان کرد: «کرِشنْدو، اصطلاحی است در موسیقی به معنای بلندترشدن تدریجی صدا تا رسیدن به اوج. در یک اجرای کُرال، کرشندوی ترکیبی ممکن است برای ایجاد حس عاطفه یا قدرت استفاده شود؛ زیرا صداها در کنارهم جلوه‌ای تکان دهنده خواهند داشت. کرِشنْدو ناظر به این مفهوم است که روح، احساس و انرژی هنرمند همچون رقصنده‌ای روی بوم با او حرکت می‌کند.»

به گفته قاضی مراد، هدف «خط به روش حسّی» کنار گذاشتن خط نیست؛ بلکه این روش در پی بازکردن نگاه جدید در نقاشی است که در آن، الِمان‌ها خط هستند و چیدمان نهایی، نقاشی است.

همچنین در بخشی از بیانیه این نمایشگاه به قلم قاضی مراد، می‌خوانیم: «روح مفهومی لغزان است. جوهر غیر مادی و ابدی است که فیزیکِ ما را حیات و معنا می‌بخشد. باورها و ارزش‌هایی است که هویت فردی‌مان را شکل می‌دهد. روح همانند ابزاری موسیقیایی برای انتقال همین احساسات و بیان داستانی است؛ بدون استفاده از کلمات. هارمونی، ریتم و ملودی‌ها در کنار هم به صف می‌شوند تا صوتی بسازند که به گونه‌ای با تجربه انسان هم کلامی کند. جایی که کلمات به تنهایی نمی‌توانند. نمایش پیش رو، سطح کاملاً حسی و متفاوتی از تجربه رنگ، بافت و بیان روح نقاش است که می‌تواند هم برای هنرمند و هم برای بینندگان، یک تجربه حسیّ کامل باشد. برای هنرمند نمادگرایی، انتزاع و یا سورئالیسم بیان موقعیتی است که نمی‌توان از طریق تصاویر واقعی بازنمایی شوند.»

لازم به ذکر است علاقه مندان برای بازدید از نمایشگاه «کرشِندو»؛ منتخبی از هنرمندان «خط به روش حسّی» می‌توانند از روز جمعه سوم تا ۱۴ آذرماه به گالری سهراب مراجعه کنند.