نقد صریح بیژن بیرنگ به ترویج بی‌تجربگی در تلویزیون

این کارگردان پیشکسوت که همراه با مرحوم مسعود رسام، ساخت سریال خاطره انگیز «خانه سبز» با بازی مرحوم خسرو شکیبایی را در کارنامه دارد، با بیان اینکه در حال حاضر نه تلویزیون تماشا می کند و نه با این رسانه همکاری می کند، تصریح می کند: آن زمان که من با تلویزیون کار می‌کردم، مدیرها و آدم‌ها این شکلی نبودند. الان می‌خواهید معجزه اتفاق بیفتد؟

بیرنگ در ادامه با بازگویی اظهارنظری از جان هیوستون، کارگردان شناخته شده آمریکایی، درباره وظایف تهیه کننده و نیز تشبیه کردن تلویزیون به یک تهیه کننده بزرگ، عنوان می کند: از نظر من تلویزیون تهیه کننده بزرگ است؛ ما که به عنوان تهیه کننده کار می‌کردیم، تهیه کننده نبودیم، ما فقط تهیه کننده اجرایی بودیم. جان هیوستون درباره وظایف یک تهیه کننده می‌گوید: ۵۰ درصد وظیفه یک تهیه کننده انتخاب درست است؛ یعنی با انتخاب درست ۵۰ درصد کار درست می‌شود. ۱۰ درصد ویژگی های آدم‌هاست. هر کسی ویژگی خاص خودش را دارد که قاعدتا برای هیچکس ۱۰ درصدش کامل نمی‌شود. ۲۰ درصد خلاقیت است که از این ۲۰ درصد هم کسی نمی‌تواند ۱۰۰ درصدش را خالق باشد، جز خداوند تبارک و تعالی. ۲۰ درصد از کیفیت کار می ماند که هیچ موقع این ۲۰ درصد هم پر نمی‌شود. هیچکاری نمی‌تواند ۹۰ درصد خوب باشد؛ نهایت ۸۰ درصد خوب می شود؛ بنابراین این کارگردان آمریکایی نتیجه می‌گیرد که بزرگترین وظیفه تهیه کننده انتخاب درست است. پس اگر تلویزیون به عنوان یک تهیه کننده، مدیرانش را درست انتخاب کند و اگر مدیرانش لایق باشند و آن‌ها هم انتخاب ‌های درستی کنند، یک شبکه راه می‌افتد.

او می افزاید: اگر تلویزیون در انتخاب مدیران درست عمل کند و مدیران در انتخاب عوامل و برنامه سازان درست عمل کنند، از یک مصاحبه گرفته تا یک سریال، کار راه می‌افتد؛ مثلا اگر یک مدیر شبکه آقای ایرج طهماسب را انتخاب کند، ۵۰ درصد راه را رفته است. از ۵۰ درصد باقی هم چند درصد بالا درست می‌شود و کاری درحد ۶۰ ـ ۷۰ درصد می‌شود که کار خوبی از آب درمی‌آید. ولی اگر از اول انتخاب آن‌ها آقای طهماسب نباشد و کار آقای طهماسب را به آدم دیگری بدهند، دیگر معجزه‌ای اتفاق نمی‌افتد.

بیرنگ با توضیح اینکه برای دستیابی به نتیجه ایده‌آل و دلخواه باید انتخاب درستی داشته و در مسیر درستی گام برداشت، خاطرنشان می کند: اگر انتخاب‌هایت اشتباه باشد، هیچ راه چاره ای وجود ندارد و اتفاقی هم نمی‌افتد. تو باید تدارک را درست بچینی تا معجزه هم کمک کند.

کارگردان سریال «همسران» با یادآوریِ یک روایت طنزآمیز عنوان می کند: می‌گویند شخصی رفته بود پیش بزرگی، دعا می‌کرد که بلیتش را برنده کند و گریه می‌کرد. یک شب آن بزرگ به خوابش آمد و گفت تو باید یک بلیط بخری که من برنده‌اش کنم! قصه ما همین است. اگر هر کسی سر جایش باشد، کارها درست می‌شود. آدم هایی که در جای نادرست قرار می‌گیرند را می‌خواهیم با مشورت و راهنمایی به جایی برسانیم که نمی‌شود.

بیژن بیرنگ ساخت سریال‌های خاطره انگیزی همچون «همسران» و «خانه سبز» و نیز تهیه کنندگی مجموعه‌هایی همچون «تولدی دیگر» و «دنیای شیرین دریا» را در کارنامه هنری خود به ثبت رسانده است.