قدر فریدون‌ها را بدانیم

فریدون جیرانی چه در عرصه فیلمسازی و چه در عرصه مطبوعات از نادر آدم‌هایی است که اشراف کامل به هر دو حوزه دارند. رفقا و دوستانش او را کعب‌الاخبار سینما می‌نامند. به تاریخ سینما چه سینمای ایران و چه سینمای جهان اشرافی کامل دارد چنانکه می‌توان او را مورخ سینما هم خواند. با وجود گذر سن و سال اما فریدون ذهن بسیار پویا و جوانی دارد و اطلاعاتش را روزانه به‌روز می‌کند. این ویژگی را در فیلم‌سازی فریدون جیرانی هم می‌توان دید.

فارغ از تجربه، ذهن پویا و خلاق فیلمساز این تصور را برای مخاطب ایجاد می‌کند که کارگردانی جوان آن را ساخته است؛ البته جیرانی اعتقادات خاص خودش را هم دارد که او را متمایز می‌کند. به‌ عنوان فردی که با جیرانی در مطبوعات همکار بودم، باید بگویم فریدون برای هر کاری که اقدام ‌کند اراده‌ای قوی دارد و کار را به بهترین نحو انجام می‌دهد. نمونه‌اش هفته‌نامه سینما است که با وجود رقابت شدید بین نشریات سینمایی در آن دوره به یکی از پرتیراژترین نشریه‌های سینمایی دوران خودش تبدیل شد.

علاوه بر دانش عمیق، او ژورنالیستی تمام‌قد است؛ تیترهایی که انتخاب می‌کرد و مصاحبه‌هایی که انجام می‌داد بازخورد خیلی خوبی داشت. صبح سه‌شنبه هر هفته تمام اهالی سینما منتظر بودند تا ببینند چه عکس‌ها و مصاحبه و خبرهایی در مجله سینما منتشر شده است. تداوم موفقیت او در عرصه مطبوعات را می‌توان در نشریاتی که بعدها در حوزه سینما منتشر کرد از جمله روزنامه سینما دید. خیلی از سینمایی‌نویس‌هایی که امروز در این عرصه فعالیت دارند به نوعی مدیون فریدون هستند.

او پشتکار خیلی خوبی دارد و با تمام توان تلاش می‌کند تا به چیزی که می‌‎خواهد برسد. در حوزه فیلمسازی هم همین طور است. اگر چه فیلم اولش «صعود» به خاطر اعمال سخت ممیزی آن‌طور که باید و شاید دیده نشد ولی بازگشت دوباره او به سینما بعد از چند سال وقفه درخشان بود. ساخت فیلم «قرمز» را که آن زمان نام دیگری داشت، من به جیرانی پیشنهاد دادم. ابتدا زیر بار نمی‌رفت و می‌گفت دور فیلمسازی را خط کشیده است. در گفت‌وگوهای جمعی دوستانه خطاب به جیرانی می‌گفتیم که اگر فیلمسازی فیلم اولش آن‌طور که باید و شاید نگرفت، دلیل نمی‌شود قید فیلمسازی را بزند و فکر کند کارش را بلد نیست.

ما به استعداد و ذهنیت و پشتکار فریدون اعتقاد داشتیم و می‌دانستیم کارش را بلد است. آنقدر اصرار کردیم تا بالاخره قبول کرد. فیلمنامه را براساس سوژه‌ای که در یکی از شهرستان‌ها اتفاق افتاده بود نوشت و فیلم را ساخت و «قرمز» شد یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های سینما و فیلمی که هنوز قابل دیدن است. در مجموع فیلم‌های فریدون جیرانی فیلم‌های متفاوتی است. از صعود تا «آشفتگی» یا سریال‌هایی که کارگردانی کرده هیچ وقت به‌دنبال آن نبوده که نسخه دوم و سوم از موفقیتی که تجربه کرده را بسازد و آن را تکرار کند. چرا که او آدم ریسک‌پذیری است و همیشه به‌دنبال اتفاق‌های تازه و بکر است. فیلمی را سیاه و سفید می‌سازد و فیلمی دیگر را از نگاهی دیگر متفاوت می‌سازد. فیلم‌هایش در عین اینکه خط مشی خاصی دارد و می‌توان امضای جیرانی را در آن جست‌وجو کرد، فیلم‌های متفاوتی است. فیلم تازه او «آشفتگی» هم فیلم متفاوتی است. اگرچه در حوزه هنر سلیقه‌ها و پسند آدم‌ها متفاوت است اما فیلمی است که من دوستش دارم و امیدوارم مخاطبان سینما هم دوستش داشته باشند.