ابراهیم فروزش از لزوم بازپروری سینمای کودک گفت
سینمای کودک و نوجوان چشم‌انتظار آشتی‌کنان مردمی
ابراهیم فروزش کارگردان فیلم‌های «کلید»، «خمره»، «بچه‌های نفت»، «هامون و دریا» و... است که همگی در سینمای کودک و نوجوان جا خوش کرده‌اند و از آثار موفق این حوزه به‌شمار می‌آیند.
این کارگردان و فیلمنامه‌نویس و صاحب‌نظر حوزه کودک و نوجوان با اظهار نگرانی نسبت به سرنوشت سینمای کودک و نوجوان معتقد است رونق گرفتن این سینما نیازمند برنامه‌ریزی مناسب است؛ برنامه‌ای که بتواند فعالان و مخاطبان را با آن آشتی دهد. او می‌گوید مردم با سینمای کودک و نوجوان قهر هستند و مسائل روز اقتصادی برایشان واجب‌تر از دیدن فیلم در سینماست. در روزهایی که تنور گپ و گفت‌ها حول جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان گرم می‌شود، ابراهیم فروزش از راه‌حل‌های مدیریتی برای بازپروری سینمای کودک و نوجوان گفته است.
در یکی دو سال اخیر به دلایل متعدد از جمله شیوع ویروس کرونا تولید اثر در حوزه کودک و نوجوان بشدت کاهش یافته است. پیرو این اتفاق برخی معتقدند جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان به علت کمبود آثار نباید برگزار شود یا اگر قرار است برگزار شود بهتر است به‌صورت دوسالانه باشد، نظر شما درباره این پیشنهادها و دیدگاه‌ها چیست؟
وقتی تعداد آثار برای شرکت در جشنواره‌ای به حد نصاب نرسد، طبیعی است که آن جشنواره به سمت تعطیلی رود، اعتبار یک جشنواره به همه‌گیر بودن و تعداد شرکت‌کنندگان آن، چه تولیدات داخلی و چه تولیدات خارجی است. همچنین امسال به‌دلیل تغییر مدیریت‌ها، تولید چه در بخش دولتی و چه خصوصی کم بوده است پس در این شرایط مدیران و مسئولان برگزاری جشنواره ترجیح می‌دهند که آن را به دوسالانه تبدیل و یا حتی آن را حذف کنند. به‌نظر من جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان تقریباً به فراموشی سپرده شده است، این مسأله صحبت امروز و فردا نیست بلکه سال‌هاست که این جشنواره اهمیت خود را نسبت به گذشته از دست داده و آمار تولیدات هم پایین آمده است. همچنین باید دید که تعداد فیلم‌های شرکت‌کننده در این رویداد، چه از نظر محتوایی و چه از نظر کیفی دارای استانداردهای مطلوب هستند؟ باید درست قضاوت کرد تا ببینیم تولیدات حوزه کودک و نوجوان چه بوده است و نهایتاً به‌دنبال دلیل کمبود آن رفت.
با فرض تعطیلی جشنواره و ریشه‌یابی دلیل کمبود آثار در حوزه کودک و نوجوان، اگر موانع بر طرف شود و تولیدات به حد نصاب برسد، باز هم می‌توان به تأثیرگذاری جشنواره امید داشت؟
اگر جشنواره تعطیل شود و باز هم بخواهد شروعی داشته باشد، باید ببینیم که این شروع چگونه خواهد بود، اگر قرار است ضعیف باشد که طبیعی است شرایط تغییری نخواهد کرد مگر اینکه مدیران مربوطه با سیاستگذاری‌های اصولی، نیاز کودک و نوجوان ایرانی را ریشه‌یابی کنند و فیلم مورد نظر این گروه سنی را بسازند، تنها در این صورت است که می‌توانیم جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان را به شکوه سابق بازگردانیم.
تعطیلی جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان پیامدی نخواهد داشت؟ تأثیر آن بر سینمای کودک و نوجوان چه خواهد شد؟
جشنواره گذرگاهی‌است، چیزی نیست که بتواند در تولید فیلم‌های کودک و نوجوان تعیین‌کننده باشد، جشنواره‌ای برگزار می‌شود و چند فیلم نیز در آن شرکت می‌کنند اما نمی‌تواند روی کل سینمای کودک و نوجوان، هم از نظر محتوا و هم از نظر تولید تأثیر بگذارد چنانکه در سال‌های پیشین نیز میزان تأثیرگذاری آن را روی کل سینمای کودک و نوجوان دیده‌ایم، به‌نظر من جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان نمی‌تواند آنقدر که باید و شاید روی سینمای کودک و نوجوان تأثیر بگذارد.
شما مهم‌ترین عوامل کمبود تولید در حوزه کودک و نوجوان را چه می‌دانید؟
باید به‌دنبال علت کمبود تولید در حوزه کودک و نوجوان بود بخصوص در مملکتی که ۸۵ میلیون نفر جمعیت دارد و قشر عظیمی از کودکان و نوجوانان در آن سهیم هستند، باید بدانیم چرا تولیداتی که خاص این قشر هستند، کم است؟ پاسخ این پرسش به مدیریتی برمی‌گردد که آن را راهبری و هدایت می‌کند؛ مدیران مربوطه باید با دادن بودجه یا هر امتیاز تشویقی دیگر به بالا بردن تولیدات در حوزه کودک و نوجوان کمک کنند، باید به‌دنبال علاج این بیماری رفت در غیر این صورت سینمای کودک و نوجوان به فراموشی سپرده خواهد شد.
آیا تنها مدیران دولتی باید به فکر رونق سینمای کودک و نوجوان باشند؟ بخش خصوصی مسئولیتی در قبال حمایت از این نوع سینما ندارد؟ چطور شده که این بخش همچون گذشته در این امر همکاری نمی‌کند؟
بخش خصوصی به‌دلیل عدم بازگشت سرمایه، اقبال کمی به سینمای کودک و نوجوان نشان می‌دهد، این بخش در درجه اول تاجر است و می‌خواهد که پولش بازگردد اما وقتی این اتفاق نمی‌افتد به سوی سینمای بزرگسال می‌رود. بخش دولتی که حالا نقش عمده‌ای را در این حوزه می‌تواند بازی کند، در ابتدا باید ببیند که چه نوع فیلم‌هایی به مزاج کودک ایرانی، چه از نظر اعتلای فکری و چه از نظر گذران اوقات فراغت، خوش می‌آید سپس به ساخت آن بپردازد.
درباره محل برگزاری جشنواره نظرتان چیست؟ فکر می‌کنید اگر جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان به‌جای اصفهان در شهری دیگر برگزار می‌شد، شکوه و رونق کافی را خواهد داشت؟
سال‌ها سابقه برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان در اصفهان وجود دارد؛ اصفهان شهری تاریخی است و از هر نظر می‌تواند جای مناسبی برای برگزاری جشنواره باشد، اصفهان کلانشهر است و به‌دلیل برنامه‌ریزی‌هایی که طی ادوار گذشته برای این جشنواره داشته، آن را در میان مردم جا انداخته است، جشنواره‌های موفقی نیز در سال‌های گذشته داشتیم که در این شهر برگزار شده‌اند. موقعیت شهری می‌تواند روی اقبال از جشنواره تأثیر بگذارد اما آنقدر تعیین‌کننده نیست.
به‌عنوان سؤال آخر؛ به نظر شما باید چه کنیم تا سینمای کودک و نوجوان و جشنواره‌های مربوطه رونق بگیرد و به روال سابق بازگردند؟
ظرف سال‌ها همیشه این سؤال مطرح بوده که چه کنیم تا سینمای کودک و نوجوان دوباره زنده شود و مدیریت‌های جدید نیز همیشه قول رونق آن را داده‌اند، درواقع مسائل سلیقه‌ای و یا مسائل سیاسی روز می‌توانند در رونق این نوع از سینما و جشنواره‌های مربوط به آن تأثیرگذار باشند. جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان چیزی نیست که یکهو و بیمقدمه در سال آینده با رونق عجیب و غریب روبه‌رو شود، این مسأله به زمینه‌سازی نیاز دارد و همان‌طور که به مرور زمان و طی سالیان تحلیل رفته، نیازمند بازپروری است. مردم با سینمای کودک و نوجوان قهر هستند، خانواده‌ها آن‌طور که باید و شاید بچه‌هایشان را برای دیدن فیلم به سینما نمی‌برند، مسائل روز و اقتصادی برایشان مطرح و شام شب‌شان واجب‌تر از دیدن فیلم در سینماست.
دیدگاه