محبوبیت نتیجه تلاش هاست نه فالوئرها

  به سلامتی چندی پیش شاهد بزرگداشت شما در جشنواره فیلم شهر هم بودیم. سورپرایز شدید یا خبر داشتید؟

قبل از اینکه بخواهند بزرگداشتی داشته باشند 2هفته قبل‌تر اطلاع داده بودند که نیت‌شان چنین چیزی است. وقتی خبر را شنیدم خیلی هم خوشحال شدم. تا اینکه روز موعود شد و رفتیم و مراسم هم به خوبی و خوشی برگزار شد. به هر حال نمی‌توانم کتمان کنم که خوشحال شدم دیگر.

    اولین بزرگداشت شما بود؟

یک‌بار هم چنین اتفاقی برایم در جشنواره فیلم مقاومت افتاده بود. واقعاً تشکر می‌کنم از بزرگوارانی که باعث و بانی چنین تقدیرهایی بودند؛ آقای خزایی و اکبرشاهی و دیگران و هیأت‌داوران و... که بنده را شایسته این امر دانستند. فقط گلایه‌ای در این میانه دارم...

     چه گلایه‌ای؟

ببینید! من الان نزدیک 5دهه است که دارم کار بازیگری و هنری می‌کنم؛ یعنی از 6، 5سال قبل از انقلاب کارم را شروع کرده‌ام و تا چند دهه فعالیت مستمر داشته‌ام. قاعدتاً نخستین توقعم این است که در جایی مثل جشنواره فجر تقدیر شوم. در جشنواره فیلم شهر هم گفتم که این اتفاق باید در جشنواره فجر می‌افتاد و برگزارکنندگان جشنواره فیلم شهر، برگزارکنندگان جشنواره فیلم را با این کارشان شرمنده خودشان کردند. حالا گاهی گفتم شاید شرایطش نبوده و چه ایرادی دارد مگر ولی وقتی می‌بینم از کسانی تقدیر به عمل آمده بوده که سابقه و سطح اثرگذاری و ایفای نقش کمتری نسبت به من داشتند، آدم یک لحظه به این فکر می‌کند که چه دست‌هایی مگر پشت صحنه است که هنوز نوبت به من و امثال من نرسیده؛ خدا عالم است دیگر. اینکه دیگر چرا نوبت من نرسیده را واقعاً نمی‌دانم و خدا می‌داند. من الان چند سالی است که زیاد در سینما کار نمی‌کنم که البته دلایل شخصی دارم به این منظور... .

  اتفاقاً سؤال بعدی‌ام همین بود. در گپ و گفت قبلی هم که داشتیم به این نکته اشاره کرده بودید که به‌خاطر فضای سینما، ترجیح شما بر دوری و کم‌کاری نسبت به چنین سینمایی بوده. از نظر شما فضا همان فضاست یا بهتر شده یا بدتر؟

اگر من این سال‌ها کمتر در سینما حضور دارم، دلیلش این نیست که پیشنهاد سینمایی ندارم. اتفاقاً پیشنهاد می‌شود و فراوان هم پیشنهاد می‌شود ولی کارهایی که پیشنهاد می‌شود، حس می‌کنم که جای من آن‌جا نیست. بالاخره من کارهایی انجام داده‌ام و سابقه‌ای در انتخاب نقش‌ها و کارهایم دارم که باعث می‌شود تا نتوانم به هر مسیری در سینما بروم. اگر این نقش‌های پیشنهادی را هم بپذیرم به نوعی به این مسیری که طی کرده‌ام دهن‌کجی کرده‌ام و دلم نمی‌خواهد چنین کاری را انجام بدهم.

  مگر این فضا و نقش‌ها چه اشکالاتی داشته یا دارند که باعث چنین نگاهی در شما شده است؟

متأسفانه سینما به آن سمتی که فکرش را می‌کردم و برایش تلاش کرده‌ام، نرفته.

  کدام سمت و هدف؟

یک سینمای ارزشی و سرشار از معنا و معنویت. نقش‌ها و فیلم‌هایی که پیشنهاد می‌شود سطح نازل و پایینی دارند و کارهایی بی‌محتوا محسوب می‌شوند و دوست ندارم در آنها حضور داشته باشم؛ به همین دلیل ترجیح فعلی‌ام بر دوری از چنین سینما و رویکردی است. واقعاً امیدوارم روزی برسد که سینمایی دارای ارزش و مفهوم و معنا داشته باشیم و سینما به مسائلی بپردازد که موضوعش دغدغه مردم باشد، نه اینکه صرفاً مسکنی باشد برای مردم که یکی دو ساعتی بروند در سالن‌ها و بخندند و مثلاً شاد شوند و دوباره برگردند و هم فیلم و هم موضوع و هم رویکردش را فراموش کنند.

    دهه‌های 60 و70، اوج حضور شما در سینما بود و به نوعی نبض گیشه و نقش اول‌ها را در اختیار داشتید. بازیگر معروف دهه‌های 60 و70 سینمای ایران، اخیراً فیلمی برای این سینما بازی نمی‌کند یا بازی نخواهد کرد؟

نه والله، اخیراً فیلمی بازی نکرده‌ام؛ یعنی از گفت‌وگوی قبلی‌مان تا الان خیر.

    برای تلویزیون چطور؟

یک‌سریال 60قسمتی برای ابوالقاسم طالبی کار کرده‌ام. کارهای دیگری هم هست جسته‌گریخته، مثل «زخم و خنجر» که کاری است از حسین گنج‌خانی. کاری هم هست برای دوست عزیزمان، محمدحسین حقیقت که قرار است چند وقت دیگر جلوی دوربینش برویم. حالا که به دهه70 هفتاد اشاره کرده‌اید اجازه هست نکته‌ای بگویم؟

    بله، با کمال میل...

این را می‌خواستم بگویم که ما در حالی در سینمای دهه‌های60 و 70ستاره سینما و تلویزیون بودیم که خبری از فضای مجازی نبود و چیزی به اسم فضای مجازی اصلاً وجود نداشت که حالا بخواهیم دنبال فالوئر جمع‌کردن و القا و ایجاد محبوبیت از این طریق باشیم. بر خلاف امروزه که طرف یک فیلم بازی نکرده، سریع صفحه‌ای مجازی باز کرده و دنبال جمع‌کردن فالوئر و دنبال‌کننده است تا اثرگذاری‌اش را در سینما و تلویزیون بیشتر کند. به خدا قسم با این چیزها کسی نه معروف می‌شود و نه محبوب. راهش این است که صادقانه و با تلاش‌مان باید محبوبیت و معروفیت برای خودمان ایجاد کنیم؛ نه با ایجاد صفحه و چندصد هزار فالوئر که معلوم نیست چقدرش واقعی و چقدرش فیک است و حواشی خودش را هم دارد. به همین دلیل است که من از چیزهایی مثل تلگرام و واتساپ و اینستاگرام و... متنفرم و به همین دلیل خیلی کم با رسانه‌ها گفت‌وگو می‌کنم.

  چرا واقعاً؟

هر وقت گفت‌وگو کردم از سر و ته حرف‌های بنده چیزهایی برداشته‌اند و به هم وصل کرده‌اند که جنجالی درست کنند تا مثلاً دنبال‌کنندگانشان بیشتر و بیشتر شوند؛ کارهایی که واقعاً خوبیت ندارد.

    وقتی با این چیزها مشکل دارید، اخبار و رویدادهای روز را از چه طریقی پیگیری می‌کنید؟ هنوز هم مثل قبل روزنامه‌خوان هستید؟

هنوز هم روزنامه می‌خوانم و به سنت روزنامه‌خوانی پایبندم. اخبار تلویزیون را هم دنبال می‌کنم و کمابیش در جریان رویدادها و خبرها هستم. چنین نیست که حالا خیلی هم بی‌خبر باشم.

  شما در مسیر حرفه‌ای خود نقش‌های فاخر و خوبی را انتخاب و اجرا کرده‌اید؛ از مردان آنجلس گرفته تا مختارنامه که این روزها دوباره می‌خواهد بازپخش شود تا «یوسف پیامبر» و «سرزمین کهن» که هنوز پخش نشده و «معمای شاه» و بسیار نمونه‌های دیگر. این گزیده‌کاری شما و اینکه به هر قیمتی راضی به ایفای نقش نیستید خیلی ارزشمند است، درحالی‌که شاید مشکلات مالی هم از این بابت برای‌تان ایجاد شود...

بله، قاعدتاً مشکلات مالی هم هست. من اگر هر کاری که پیشنهاد می‌شد را انجام می‌دادم که وضعیتم الان خیلی بهتر بود، البته الان هم مشکل مالی ندارم.

  شغل دوم دارید؟

نه. ولی با همین کارهایی که جسته‌گریخته می‌کنم هم خدا را شکر زندگی‌ام را اداره می‌کنم و مشکل خاصی نیست.

   شاید به نوع زندگی فرد هم بر‌می‌گردد و بازیگری بخواهد اشرافی و لاکچری زندگی کند و دیگری نه...

برای من کارهایی که می‌کنم بیشتر ارزش دارد تا نوع چگونه زندگی‌کردنم. من 5، 4 دهه فعالیت هنری را پشت‌سرم دارم، هر کاری که می‌خواهم بکنم باید دقت داشته باشم آیا این سابقه را زیر‌سؤال می‌برد یا نه. هرچند خدا را شکر زندگی خوبی هم دارم؛ خانه و ماشین دارم و بچه‌هایم نیز سر خانه و زندگی‌شان رفته‌اند. مگر از زندگی چه می‌خواهم دیگر؟

نقش‌های تاریخی  آقای بازیگر

یوسف پیامبر 1387/کارگردان: فرج‌الله سلحشور/ نقش: عزیز مصر

یکی از موفق‌ترین سریال‌های تاریخی ساخت ایران را باید همین سریال «یوسف پیامبر» دانست؛ چراکه دامنه پخش بین‌المللی خوبی پیدا کرد. نقش جعفر دهقان در این سریال در هیبت همسر زلیخا و عزیز مصر نیز از نقش‌های تاریخی جالب توجه این بازیگر محسوب می‌شود که هنوز در یاد خیلی‌ها مانده است.

مردان آنجلس1376/کارگردان: فرج‌الله سلحشور/نقش: ماکسی‌میلیان

جعفر دهقان با این سریال و با نقش اول و مهمی که در آن داشت، تسلط خودش در ایفای نقش‌های تاریخی را به رخ کشید. نقش‌آفرینی او با صداپیشگی منوچهر اسماعیلی، در یاد مخاطبان سریال‌های تاریخی ماندگار شد و یکی از نقاط عطف کارنامه بازیگری او محسوب می‌شود.

معمای شاه 1394/کارگردان: محمدرضا ورزی/نقش: رضاشاه

هنوز هم خیلی‌ها جعفر دهقان را با آن موهای تراشیده و سبیل از بناگوش در رفته، در همین هیبت نقش رضاشاه به یاد می‌آورند. نقش را هم خیلی خوب از کار درآورده است، هرچند انتقادهایی به این سریال و نحوه کارگردانی ورزی وارد است ‌اما اینها باعث نمی‌شود ایفای نقش دهقان را نادیده بگیریم.

مریم مقدس 1379/کارگردان: شهریار بحرانی/نقش:هرود

این مجموعه البته برای نمایش سینمایی ساخته شده بود، ولی قسمت چنین بود که مینی‌سریال تلویزیونی آن را هم مشاهده کنیم. اینکه یک کشور اسلامی اقدام به ساخت چنین سریالی کرد، خیلی مورد توجه قرار گرفت. نقش هرود با ایفای جعفر دهقان نیز از نقش‌های ماندگار این سریال بود که در یادها ماند.

مختارنامه1389/کارگردان: داوود میرباقری/نقش: مصعب بن زبیر

پخش سریال مختارنامه هم که شروع شده است. در مختارنامه که می‌توان آن را یکی از قوی‌ترین سریال‌های تاریخی ایرانی دانست، جعفر دهقان نقشی ماندگار را ایفا کرده؛ شخصیتی منفی به نام مصعب بن زبیر. به حق هم‌چنان این نقش را کامل و منفی ایفا کرده که انگار حوزه کاری‌اش فقط نقش‌های تاریخی است.