صدور پروانه نمایش ارتباطی با حضور در جشنواره ندارد/شکست تحریم فجر

روح‌الله سهرابی مدیرکل اداره نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی درباره الزام فیلم‌های حاضر در جشنواره فیلم فجر به دریافت پروانه نمایش دائمی برای ورود به چرخه اکران عمومی توضیح داد: روند همیشگی اینگونه بوده است که مجوزهای صادر شده برای نمایش فیلم‌ها در جشنواره فیلم فجر، مختص همین رویداد است. یک پروانه نمایش موقت برای اکران فیلم در جشنواره صادر می‌شود تا پس از آن با تمرکز بیشتر و با ارزیابی بازخورد مخاطبان جشنواره و تغییرات احتمالی که خود فیلمساز برمبنای بازخوردها می‌خواهد در فیلم اعمال کند، پروانه نمایش فیلم صادر شود. اصولاً پروانه نمایش جشنواره فجر، کوتاه‌مدت است و بعد از جشنواره پروانه نمایش دائمی برای فیلم‌ها صادر می‌شود.

وی در توضیح چرایی این الزام تأکید کرد: دلیل اصلی آن زمان‌بندی کارها است. همین امسال شاهد بودیم که برخی فیلم‌ها حتی در واپسین ساعت‌های ممکن به اکران جشنواره رسیدند. به همین دلیل نه فیلمساز فرصتی برای اصلاح کامل دارد و نه ما می‌توانیم مطابق با روند همیشگی فیلم‌ها را بازبینی کنیم و نظر اصلاحی بدهیم. لذا به شکل اقتضایی فیلم‌ها به‌طور موقت صاحب پروانه نمایش می‌شوند تا بعد از جشنواره و در زمان مناسب‌تر بازبینی شوند. نکته مهمتر این است که خود فیلمسازان هم عموماً براساس بازخوردهای جشنواره تغییراتی در فیلم‌های خود اعمال می‌کنند و این فارغ از بحث مجوزهای مربوطه است. صاحبان آثار علاقه دارند فیلم خود را همراه با مخاطبان در جشنواره ببینند و به نسبت بازخوردهایی که می‌گیرند تغییراتی را در فیلم اعمال کنند. طبیعتاً هم هر تغییر جدیدی در فیلم نیاز به تأیید شورای پروانه نمایش دارد.

نظارت بر فیلم‌ها صرفاً محتوایی نیست، ارزشی‌های ضعیف مجوز نمی‌گیرند

سهرابی درباره تأثیر تغییرات ساختاری فیلم‌ها در بازبینی مجدد آن‌ها برای اخذ پروانه نمایش هم گفت: نظارت بر فیلم‌ها صرفاً محتوایی نیست و گاهی موارد فرمی را هم شامل می‌شود. ممکن است فیلمی علیرغم محتوای ارزشی اما آنقدر ضعیف و غیرقابل دفاع ساخته شده باشد که نتواند نظر مثبت شورا را جلب کند یا فیلمی از نظر محتوایی مشکلی نداشته باشد اما از نظر ساختار وقتی فیلمساز فیلم خود را همراه با مخاطب می‌بیند، متوجه شود مثلاً ۱۰ دقیقه از فیلمش اضافه است یا دقایقی از فیلم حوصله مخاطب سر می‌رود. طبیعتاً وقتی شما تصمیم می‌گیرید ۱۰ دقیقه از یک فیلم را حذف کنید، احتمال دارد تغییراتی در روند محتوایی فیلم هم ایجاد شود و به همین دلیل طبیعی است که نسخه جدید فیلم باید به تأیید شورای نمایش برسد. شخصاً معتقدم جشنواره فیلم فجر فرصتی استثنایی برای فیلمسازان است که بتوانند برای آثارشان بازخورد بگیرند و ناظر به همین بازخوردها فیلم‌شان را اصلاح و نهایی کنند. مجوز ویژه حضور در جشنواره از این منظر یک فرصت مهم برای فیلمساز است. فرصتی که برای فیلمساز ایجاد می‌شود تا از مخاطبان بازخورد بگیرد و فیلمش را اصلاح کند.

وی توضیح داد: در پروانه نمایش زمان یک فیلم قید شده است. فیلمساز اگر قرار باشد تغییراتی در فیلم خود اعمال کند، قبل از صدور پروانه نمایش نهایی فیلم باید آن‌ها را به اداره نظارت اعلام کند. اصولاً بعد از ارائه پروانه نمایش نهایی، قاعده بر این است که هیچ تغییر دیگری در فیلم ایجاد نشود. گاهی با اضافه یا کم شدن حتی یک جمله در یک فیلم ممکن است حساسیتی ایجاد شود بنابراین هر تغییر در فیلم باید تأییدیه نهایی از شورای مربوطه دریافت کند.

این مدیر سازمان سینمایی درباره احتمال تساهل بیشتر برای صدور مجوز نمایش به فیلم‌هایی که در جشنواره امسال حضور داشته‌اند هم گفت: روند صدور پروانه نمایش یک روند قانونی و آئین‌نامه‌ای است که خیلی نمی‌تواند ارتباطی با حضور یا عدم حضور افراد در یک محفل خاص و جشنواره داشته باشد و از این منظر روند قانونی باید طی شود. اما افرادی که در جشنواره حضور دارند از این حیث کارشان سهل‌تر است که یک بار این مسیر را قبل از جشنواره طی کرده‌اند و اصلاحاتی هم دریافت کرده‌اند. لذا پروانه نمایش این آثار از این جهت بعد از جشنواره راحت‌تر صادر می‌شود.

هیچ‌یک از فیلم‌های جشنواره فجر امسال در معرض توقیف نیست

سهرابی با تأکید بر اینکه در این دوره از جشنواره هیچ فیلمی نیست که برای دریافت پروانه نمایش چالش جدی داشته و یا در معرض توقیف باشد، در پاسخ به سوالی درباره احتمال ممیزی فیلم «چرا گریه نمی‌کنی؟» برای اکران عمومی هم توضیح داد: به‌صورت مصداقی درباره فیلم‌ها صحبت نمی‌کنم اما برخی از فیلم‌هایی که ممکن است از نظر مخاطبان جشنواره‌ای حساسیت‌برانگیز بوده باشند هم مسائل‌شان قابل حل است و مشکلی برای اکران نخواهند داشت.

این مدیر سازمان سینمایی درباره پیش‌بینی اکران موفق فیلم‌های جشنواره امسال در طول سال آینده هم گفت: به نظرم در همین جشنواره امسال فیلم‌هایی داریم که می‌تواند مخاطب را در اکران عمومی با خود همراه کند و درصد قابل توجهی از فروش سینمای کشور را در سال منتهی به جشنواره آینده، تأمین کنند.

اما این نکته را فراموش نکنید که ما همواره بعد از جشنواره هم فیلم‌هایی داریم که فرآیند تولید را طی می‌کنند و در همان بازه زمانی هم به اکران می‌رسند. فیلم‌های کمدی و اجتماعی تازه‌ای که امکان دارد در شورای صنفی نمایش مطرح شوند و به اکران هم راه پیدا کنند. من درباره میزان مخاطب در اکران سال آینده سینما نگران نیستم و معتقدم هم فیلم‌های موجود در جشنواره هم فیلم‌های منتظر در نوبت اکران و با توجه به اطلاعی که از پروانه ساخت‌های صادر شده دارم حتی فیلم‌هایی که طی چند ماه آینده به تولید می‌رسند، به امید خدا شرایط رضایت بخشی را در اکران عمومی سال آینده ایجاد خواهند کرد.

هرگونه تحریم و بایکوت جشنواره فیلم فجر شکست خورد

سهرابی با رد شائبه افت میزان مخاطبان مردمی جشنواره امسال نسبت به سال گذشته گفت: من مقایسه‌ای بین اعداد و ارقام امسال و سال گذشته نکرده‌ام اما این‌گونه به نظرم می‌رسد که با وجود آنکه دوره خاصی را پشت سر می‌گذاریم، هر گونه تحریم و بایکوت جشنواره شکست خورده است. مخاطبان هم نشان داده‌اند که خیلی متأثر از فضای مجازی نیستند که اگر اینگونه بود، شاهد این شور و حال در جشنواره نبودیم. ضمن اینکه شما جشنواره امسال را با هیچ دوره دیگری نمی‌توانید مقایسه کنید و این مقایسه از اساس غلط است. ما در شرایط خاصی قرار داریم. کمااینکه جامعه‌ی ما هم در این چند ماه شرایط خاصی را سپری کرد. جشنواره امسال فیلم فجر مورد هجمه تروریسم رسانه‌ای قرار گرفت و از آنجایی که از وجوه مختلف به این رویداد حمله شد، خیلی‌ها حتی توقع داشتند که جشنواره به‌طور کامل تحریم و بایکوت شود و هیچ‌کس از آن استقبال نکند. ولی وقتی شور و حال نشست‌های خبری و سینمای اصحاب رسانه را می‌بینید و یا وضعیت سینماهای مردمی که شخصاً به برخی از آن‌ها سر زده‌ام را می‌بینید، متوجه استقبال از جشنواره می‌شوید.

وی در خصوص طرح شائبه‌هایی مانند فروش کامل بلیت‌های یک سانس مردمی جشنواره و نمایش آن با ظرفیتی کمتر از تعداد بلیت‌های فروخته شده هم گفت: این موضوع مورد تأیید کارشناسان ما نیست و شرایط مانند سال‌های گذشته است و اینکه برخی با شیطنت این موارد را برجسته می‌کنند بخشی از همان جنگ نرم و تروریسم رسانه‌ای است که به آن اشاره کردم وگرنه واقعاً شرایط جشنواره امسال با سال‌های گذشته تفاوتی نداشته است. اتفاقاً با فشارهایی که امسال بر جشنواره و سینمای ایران حاکم بوده و بدون تردید هیچ‌یک از چهل دوره گذشته چنین چیزی را تجربه نکرده است، استقبال بسیار خوبی را شاهد بودیم.