انتقاد سومین زن برنده نخل طلای کن از سرکوب اعتراضات توسط مکرون

شب پیش در مراسم اختتامیه هفتادو ششمین دوره جشنواره فیلم کن، برنده جایزه نخل طلای بهترین فیلم در سخنرانی پذیرش جایزه خود با حمله شدید به سیاست‌های فرهنگی دولت فرانسه، جنجال سیاسی به راه انداخت.

جاستین تریت که برای درام دادگاهی «آناتومی یک سقوط» سومین زن تاریخ کن شده که جایزه بهترین فیلم را دریافت می‌کند، گفت: تجاری‌سازی فرهنگی که این دولت نئولیبرال از آن حمایت می‌کند در حال شکستن استثنای فرهنگی فرانسه است و ما بدون آن میراث فرهنگی امروز اینجا نبودیم.

تریت در سخنرانی‌اش از امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه هم که ماه پیش لایحه بحث‌برانگیز افزایش سن بازنشستگی در فرانسه را از ۶۲ به ۶۴ سال - با وجود اعتراض‌های گسترده - امضا کرد، انتقاد کرد.

این کارگردان تاکید کرد که کشورش از اعتراض‌های تاریخی بر سر اصلاح سیستم بازنشستگی رنج برده و این اعتراض‌ها هم رد شد و هم به شکلی تکان دهنده سرکوب شد.

این اظهارات تند واکنش سریع ریما عبدالمالک وزیر فرهنگ فرانسه را به دنبال داشت و گفت که از دیدن جایزه به یک کارگردان فرانسوی خوشحال است، اما از سخنرانی تریت تعجب کرده است.

وزیر فرهنگ فرانسه در توییتر نوشت: این فیلم بدون استفاده از برنامه تامین مالی فیلم فرانسوی ما که تنوعی منحصر به فرد را ممکن می‌کند، این روز را نمی‌دید. این را فراموش نکنیم.

«آناتومی یک سقوط» با بازی ساندرا هولر، بازیگر آلمانی، پس از کمدی سیاه «سیبل» در سال ۲۰۱۹ دومین فیلم این کارگردان فرانسوی است که برای رقابت به کن راه یافته بود.

ساندرا هولر در فیلم تریت نقش نویسنده‌ای را بازی می‌کند که مجبور به دفاع از خود به عنوان مظنون اصلی قتل شوهرش شده است. وی که پیشتر برای بازی در کمدی-درام «تونی اردمن» در سال ۲۰۱۶ تحسین شده بازیگر یکی دیگر از رقبای اصلی جایزه اصلی جشنواره کن امسال یعنی فیلم «منطقه مورد علاقه» ساخته جاناتان گلیزر کارگردان بریتانیایی هم بود.

نخل طلای امسال توسط جین فوندا بازیگر کهنه کار هالیوود در مراسم اختتامیه به تریت اهدا شد. وی گفت: اولین باری که به کن آمدم سال ۱۹۶۳ بود. آن زمان جشنواره کوچکتر بود و هیچ کارگردان زنی در بخش رقابتی حضور نداشت و حتی به ذهن‌مان هم نمی‌رسید که مشکلی باشد. راه درازی را پیموده‌ایم، اما راه زیادی در پیش داریم.

فوندا یادآوری کرد که امسال ۷ کارگردان زن در بخش رقابتی جا داشتند و گفت: این تاریخی است اما یک روز عادی خواهد شد.

تریت که سومین زنی است که برنده این جایزه معتبر می‌شود، چند مدعی جدی از جمله کِن لوچ کارگردان بریتانیایی که با فیلم «بلوط قدیمی» پایان‌بخش فیلم‌های بخش رقابتی امسال بود، ویم وندرس و هیروکازو کورئیدا را پشت سر گذاشت.

پیشتر جین کمپیون فیلمساز نیوزیلندی و جولیا دوکارنو فرانسوی کارگردان‌های زنی بودند که برنده نخل طلای کن شده بودند.

اما گلیزر هم دست خالی نماند و جایزه بزرگ جشنواره را برای «منطقه مورد علاقه» را از دست کوئنتین تارانتینو دریافت کرد. این فیلم با اقتباس از رمان مارتین امیس ساخته شد و به طرز کابوس‌واری نگرانی‌های داخلی یک خانواده نازی را توصیف می‌کند که نزدیک اردوگاه کار اجباری آشویتس در لهستان در اواخر جنگ جهانی دوم زندگی می‌کنند.

گلیزر که بیشتر به‌خاطر فیلم‌های منتقدانه‌اش شناخته می‌شود هنگام دریافت جایزه گفت: این افتخاری فراتر از رویاهای من است. می‌خواهم یاد مارتین آمیس را گرامی بدارم و بسیار خوشحالم که فیلم را به او نشان دادم. (امیس نویسنده سرشناس بریتانیایی یک روز پس از نمایش فیلم در کن از دنیا رفت).

کوجی یاکوشو، اسطوره بازیگری ژاپنی که جایزه بهترین بازیگری را برد برای بازی در نقش یک توالت‌شوی توکیویی کم‌حرف و دوستدار درختان در فیلم «روزهای عالی» ویم وندرس این جایزه را دریافت کرد. در این فیلم پیچیدگی احساسات شخصیت در برابر دنیای طبیعی اطرافش و جزییات گذشته آسیب‌زای او به عنوان عضوی از یک خانواده مرفه در مرکز توجه است.

جایزه بهترین بازیگر زن هم به مروه دیزدار، ستاره درام ترکی «درباره علف‌های خشک» ساخته نوری بیلگه جیلان رسید. دیزدار که با ایفای نقش نورای، معلم مدرسه روستایی، منتقدان را مسحور خود کرد هنگام دریافت جایزه گفت: می‌خواهم این جایزه را به تمام زنانی که برای غلبه بر مشکلات در این جهان مبارزه می‌کنند و امید خود را زنده نگه می‌دارند تقدیم کنم.

اورلاندو بلوم بازیگر بریتانیایی جایزه ویژه هیات داوران را به کارگردان فنلاندی آکی کوریسماکی برای فیلم «برگ‌های افتاده» اهدا کرد. وی گفت ارزش سینما راهی است که می‌تواند تفاوت‌ها را از بین ببرد و خلق شاهکار آسان نیست. در این فیلم آلما پویستی در نقش یک کارمند سوپرمارکت ظاهر شده که زندگی تنهایی را پیش می‌برد تا اینکه با یک کارگر ساختمانی به شدت الکلی آشنا می‌شود.

جایزه بهترین کارگردانی هم به تران آن هونگ کارگردان فرانسوی- ویتنامی برای فیلم The Pot-au-Feu رسید که در آن بازیگر فرانسوی ژولیت بینوش و بنویی ماگیمل در نقش سرآشپزهای محبوبی بازی کرده‌اند که عاشق آشپزخانه هستند.

جایزه فیلمنامه نویسی هم به یوجی ساکاموتو برای کارش در فیلم فوق‌العاده پیچیده، انسانی و پرهیجان هیروکازو کورئیدا با عنوان «هیولا» اهدا شد که درباره رابطه بین ۲ پسر است و اینکه چگونه توسط دنیای بزرگسالان اشتباه درک می‌شود. جان سی رایلی هنگام اهدای این جایزه حمایت خود را از نویسندگان اعتصابی هالیوود ابراز کرد و گفت نباید فراموش کنیم که یک فیلم بدون فیلمنامه‌نویسان چگونه چیزی می‌تواند بشود.

امسال سال رقابتی برجسته در کن بود و تک تک فیلم‌های موجود در فهرست رقابتی ارزش تماشا کردن داشتند.