به بهانه حکم سعید روستایی/ مروری بر احکام، احضاریه‌ها و بازداشت هنرمندان سینما

یکی از چالش‌برانگیزترین موضوعات چندین ماه گذشته سینمای ایران، دستگیری و حواشی پیش‌آمده برای تعداد زیادی از هنرمندان سینما و تئاتر است که به دنبال آن واکنش‌های متفاوتی هم به شکل صدور احکام و عناوین و اتهامات بعضا عجیبی که از طرف دادگاه برای برخی از آنان صادر شده بود، صورت گرفت.

ماجرا از همان یکسال پیش و تحولات و اعتراضات کشوری آغاز شد و به مرور هم پای هنرمندان به این قائله باز شده و بسیاری از آنان واکنش‌هایی را از خود بروز دادند و در شبکه‌های مجازی به فعالیت پرداختند و جدا از اینکه این مسائل چقدر وجهه جرم دارد یا خیر، نکته‌ای که مورد توجه بود، شکل برخورد با قشری بود که به هر حال باید پذیرفت که در بدنه اجتماع تاثیرگذار هستند و می‌توانند در روند فرهنگی کشور موثر واقع شوند.

اما گویا تصمیم بر آن بود تا با نقره‌داغ کردن نام‌های شناخته شده و دستگیری و صدور احکام تحقیرآمیز و فشار روانی در بدنه هنرمندان سینما و تئاتر، پیامی را انتقال دهند و به زعم خود راهکاری برای جلوگیری از اعتراض یا فعالیت‌های هنرمندان در سطوح گسترده‌تر بیاندیشند. البته که می‌توان گفت تا حدودی هم به این هدف نزدیک شدند و حالا که یکسال از آن دوران می‌گذرد، بسیاری از هنرمندان مطرح سینما در صنوف مختلف یا سکوت کرده‌اند و با محافظه‌کاری در گوشه‌ای نشسته‌اند تا اینکه ببینند این وضعیت تا کجا پیش خواهد رفت و عده‌ای هم ترجیح دادند از کشور خارج شوند و از آنجا به اعتراضات خود ادامه دهند. برخی هم چاره کار را در سکون می‌بینند و دست به فعالیت هنری به هر قیمتی نمی‌زنند و میدان را خالی کرده و تماشاگر رکود ترسناک سینما در تولید و اکران هستند که خب این وضعیت، همان هدفی است که سالهاست از سوی جریانات ضد سینما دنبال می‌شود. جریاناتی که به بهانه‌های مختلف سینما و هنرمندان آن را زیر بار اتهامات و انتقادات می‌گیرند تا آنها جا را خالی کرده و کسانی وارد عمل شوند که یا هم‌راستا با اهداف بخش کلان تصمیم‌گیرنده در زمینه فرهنگ هستند و یا اینکه حضوری بی‌رنگ و بو و خاصیت دارند و فقط دستی می‌رسانند تا با کمدی‌های دم‌دستی و سطحی آمار فروش و مخاطب را برای مقاطعی بالا ببرند تا مدیران از این ارقام برای دفاع از عملکرد خود استفاده کنند.

بهانه این مطلب فارغ از هر اقدام درست یا غلطی که شکل گرفته این است که با توجه به تایید حکم بدوی سعید روستایی کارگردان «برادران لیلا» در روزهای اخیر، مروری داشته باشیم به اینکه در این سالی که گذشت، چه هنرمندانی و با چه اتهاماتی دستگیر شدند و چه واکنش‌هایی در پیش داشت. هنرمندان سرشناسی که گاهی با متر و معیار قانون و دستگاه قضا احضار و بازداشت شدند و بسیاری که مساله آنها به تذکر و تعهد ختم شد و از ادامه اقدامات خود دست برداشتند. به هر صورت در این مطلب نگاه و مروری داریم به سرشناس‌ترین چهره‌هایی که به واسطه احضارها، دستگیری‌ها و حوادث پر تنش سال گذشته در راس اخبار قرار گرفتند و پرونده برخی از آنها هم دستمایه بحث‌ها و تحلیل‌های متفاوت و فراوانی در میان جامعه‌شناسان و روانشناسان و اهالی سینما و هنر شد.

کتایون ریاحی و پانته‌آ بهرام

اولین و پرحاشیه‌ترین خبر در این مورد مربوط به کشف حجاب کتایون ریاحی، بازیگر شناخته شده سینما و تلویزیون بود که در همان روزهای ابتدایی ماجرای مهسا امینی رخ داد و سر و صدای بسیاری را به راه انداخت تا اینکه اوایل اردیبهشت امسال مرکز اطلاع‌رسانی پلیس تهران از تشکیل پرونده قضائی برای کتایون ریاحی و دیگر بازیگر مشهور سینما، پانته‌آ بهرام خبر داد که او هم به کشف حجاب در انظار عمومی متهم شده بود. پلیس دلیل تشکیل پرونده و جرم را کشف حجاب در ملا عام و انتشار تصاویر در فضای مجازی اعلام کرده بود.

دو هفته پس از این خبر بود که مجازات حضور بدون حجاب شرعی این بازیگران در انظار عمومی جزای نقدی تعیین شد که این رقم دقیقا یک میلیون و پانصد هزار تومان بود. البته مجازات نقدی مشخص شده صرفا برای کشف حجاب این بازیگران بود و طبق اخبار، پرونده آنها در موارد دیگر اتهامی همچنان مفتوح است و برای دیگر جرایم دیگر آنها هنوز حکمی صادر نشده و یا اینکه حداقل رسانه‌ای نشده است. آخرین خبر این بود که پرونده جدید این دو بازیگر سه‌شنبه ۱۹ اردیبهشت با عنوان جریحه‌دار کردن عفت عمومی تشکیل شد و با قرار مجرمیت از دادسرا به دادگاه ارسال شد.

ترانه علیدوستی

ترانه علیدوستی ۱۸ آبان‌ماه ۱۴۰۱ در حرکتی که با عنوان ابراز همبستگی با زنان معترض در وقایع سال گذشته، رخ داد، تصویر بدون حجاب خود را در اینستاگرام منتشر کرد که همین اقدام او، زمینه بازداشت‌اش را فراهم کرد. تصمیم او برای انتشار تصویر بدون حجاب، انعکاس گسترده‌ای داشت و روزنامه بریتانیایی گاردین با انتشار گزارشی تحت عنوان «بازیگر سرشناس ایرانی در حرکتی اعتراضی، حجاب اجباری را از سر برداشت»، این خبر را همراه با گزارشی از اعتراضات در ایران منتشر کرد.

علاوه بر واکنش گسترده به این رخداد در فضای مجازی، انتشار اخبار و عکس‌هایی از پدر ترانه علیدوستی و بازیگران سرشناس مقابل زندان اوین برای پیگیری آخرین وضعیت او واکنش گسترده‌ای داشت. بهمن فرمان‌آرا، پانته‌آ بهرام، شهاب حسینی، مونا احمدی، حامد کمیلی، رعنا آزادی‌ور، ندا جبرائیلی، امیرحسین شجاعی، هومن بهمنش، مینا اکبری، سحر مصیبی، ثمین مهاجرانی، طلا معتضدی، الهام کردا، رضا کیانیان، ریحانه طراوتی، افروز خان‌بلوکی، ابراهیم ابراهیمیان، پریسا گرگین و میترا حجار جمعی از هنرمندانی بودند که مقابل زندان اوین حاضر شده بودند.

بازداشت ترانه علیدوستی نه فقط با واکنش‌های اعتراضی در داخل که با واکنش‌های گسترده جهانی هم مواجه شد. ازجمله یورونیوز گزارش داده بود، نزدیک ۵۰۰چهره سینمای جهان، خواستار آزادی فوری ترانه علیدوستی شده‌اند. در بین این افراد، چهره‌های سینمای جهان ازجمله کیت وینسلت، هنرپیشه برنده جایزه اسکار، کن لوچ، کارگردان بریتانیایی و پدرو آلمادوار، کارگردان اسپانیایی، ماریون کوتیار، ستاره سینمای فرانسه، جرمی آیرونز، بازیگر بریتانیایی و کریستن استوارت، هنرپیشه دیده می‌شدند که خواستار آزادی او بودند. بی‌بی‌سی هم گزارش داده بود، انجمن هنرمندان تلویزیون و رادیو آمریکا نیز دراین‌باره بیانیه‌ای منتشر کرده است. این اتحادیه در بیانیه‌اش به دستگیری این هنرمند واکنش نشان داده بود. همچنین جشنواره‌های لوکارنو، کن، برلیناله و… نسبت به این اتفاق واکنش نشان دادند. در نهایت این بازیگر عصر روز چهارشنبه ۱۴ دی‌ماه با قرار وثیقه سنگین آزاد شد.

هنگامه قاضیانی

هنگامه قاضیانی هم یکی دیگر از هنرمندانی بود که در ویدیویی کوتاه از خود بدون حجاب و با بستن موهایش از پشت به اجرای یک پرفورمنس هنری و اعتراضی به مساله حجاب پرداخت و کمی بعد احضاریه قضایی دریافت کرد. پس از آن بود که تعداد دیگری از هنرمندان سینما نیز ویدیوهای مشابهی همچون قاضیانی در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند. قاضیانی وقتی این ویدیو را در شبکه اجتماعی منتشر ‌کرد، نوشته بود: « شاید این آخرین پست من باشد.» پس از آن بود که این بازیگر سینما روز ۲۹ آبان به‌دست نیروهای امنیتی بازداشت و یک هفته بعد با دستور مقام قضایی آزاد شد. نهادهای امنیتی و قضایی کشور، هنگامه قاضیانی را به «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» متهم کرده بودند. مدت کوتاهی پس از آزادی بود که هنگامه قاضیانی با انتشار متنی از بازیگری در سینما خداحافظی کرد.

باران کوثری

اردیبهشت ماه 1401 بود که خبر فوت حسام محمودی بازیگر جوان سینما و تلویزیون جامعه را در شوک فرو برد. اما در روز مراسم خاکسپاری این هنرمند یک تصویر در فضای مجازی منتشر شد که همه چیز را تحت‌الشعاع قرار داد. باران کوثری بازیگر سینما در حالی در این مراسم حضور پیدا کرده بود که حجاب بر سر نداشت و همین موضوع حاشیه‌های فراوانی را به دنبال داشت. تا جایی که چند روز بعد خبر رسید که برای باران کوثری به دلیل کشف حجاب پرونده تشکیل شده و به دستگاه قضایی معرفی شده است.

مهتاب نصیرپور

همچنین مهتاب نصیرپور، بازیگر سرشناس تئاتر و سینمای ایران تصویری از برگه احضار خود به دادسرای ناحیه ۳۳ تهران را در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد. او سه‌شنبه ۲۷ دی به مراجع قضایی احضار شده بود. در برگه احضاریه او علت حضور «جهت دفاع از اتهامات انتسابی» قید شده ذکر شده بود. نصیرپور هم در جریان اعتراضات سال گذشته در ایران، بارها در نوشته‌های خود در شبکه‌های اجتماعی در حمایت از معترضان سخن گفته بود.

الهام پاوه‌نژاد

الهام پاوه نژاد، بازیگر تئاتر و سینما نیز ۲۶ دی ماه ۱۴۰۱ به دادسرای اوین احضار و با قید وثیقه آزاد شد. او روز ۲۸ آبان ویدیویی بدون حجاب از خود منتشر کرد. پاوه‌نژاد همچنین در آن زمان اعلام کرد که ۹ مهر سال ۱۴۰۱ به دلیل صدور حکم بازداشت علیه او در شبکه‌های اجتماعی فعالیت نداشته است. اتهام این بازیگر سینما «تحریک اذهان عمومی و دعوت به اغتشاش» عنوان شده بود.

گلاب آدینه

گلاب آدینه هم از جمله بازیگران سینما و تئاتر ایران است که چند بار در رخدادهای عمومی بدون حجاب ظاهر شد. یکی از تصاویر بدون حجاب او در حاشیه اجرای نمایش «پرده‌خانه» به کارگردانی او و نوشته بهرام بیضایی به ثبت رسید. خانم آدینه همچنین در مراسم تشییع کیومرث پوراحمد نیز بدون حجاب ظاهر شد.

میترا حجار

دوازدهم آذر ۱۴۰۱ مهدی کوهیان، عضو کمیته پیگیری دستگیری هنرمندان از دستگیری میترا حجار بازیگر و فعال محیط زیست خبر داد. ساعاتی بعد خبرگزاری ایرنا خبر داد که میترا حجار برای بازجویی احضار شده بود. او همان روز آزاد شد.

فاطمه معتمدآریا

فاطمه معتمدآریا، از دیگر بازیگران سرشناسی بود که نخستین بار در مراسم تشییع امین تارخ بدون روسری به ایراد سخنرانی پرداخت. او در آن مراسم گفته بود: «این روز‌ها همه حالشان بد است.» او کمی بعدتر در ویدیویی از داخل ماشین با خانواده‌های داغدار کشته شده در اعتراضات سراسری ایران ابراز همدردی کرده بود و گفته بود: «من مادر تمام بچه‌هایی هستم که در این سرزمین کشته شده‌اند.» وی در مراسم تجلیل از آتیلا پستیانی نیز بدون حجاب روی سن رفت.

افسانه بایگان

همچنین دستگاه قضایی علیه افسانه بایگان که در مراسم تجلیل از آتیلا پستیانی بدون حجاب ظاهر شده بود، پرونده قضایی تشکیل داد. پلیس «کشف حجاب در ملاءعام و انتشار تصاویر در فضای مجازی» را دلیل تشکیل پرونده اعلام کرد. پرونده این بازیگر به دادسرای ارشاد ارسال شد و نزدیک به دو ماه بعد بود که یکی از احکام شوکه‌کننده در مورد بازیگران صادر شد. حکم افسانه بایگان دو سال حبس تعزیری و «مراجعه هفتگی به روان‌شناس» برای حجاب اختیاری بود که موضوع مراجعه به روانشناس یکی از آن عناوینی بود که واکنش‌های بسیاری را به همراه داشت.

آزاده صمدی و لیلا بلوکات

خردادماه 1402 بود که قوه قضاییه از صدور قرار جلب به دادرسی برای آزاده صمدی و لیلا بلوکات بازیگران سینما به دلیل «کشف حجاب» خبر داد. مرکز رسانه قوه قضاییه اعلام کرد: در پی کشف حجاب خانم آزاده صمدی در مراسم تشییع پیکر یکی از هنرمندان، پس از اخذ دفاعیات متهم و اظهارات وکیل ایشان، بدلیل جریحه‌دار کردن اخلاق و عفت عمومی از طریق کشف حجاب، بازپرس دادسری فرهنگ و رسانه برای متهم قرار جلب به دادرسی صادر کرد.

به دنبال این ماجرا یکی دیگر از عجیب‌ترین احکام صادره درباره هنرمندان، حکم آزاده صمدی بود که در آن مقرر شد: متهم به مدت ۶ ماه از استفاده از فضای مجازی به‌صورت مستقیم یا با واسطه سایرین، به‌عنوان بستر ترتیب‌دهنده و ترویج‌دهنده بزه موضوع پرونده -با خارج از دسترس نمودن کلیه خطوط تلفن همراه و ثابت و سریال گوشی‌های همراه مورد استفاده متهم (متعلق به متهم یا در مالکیت غیر) از شبکه مخابراتی و توقیف صفحات وی در فضای مجازی- ممنوع باشد. متهم باید با مراجعه به مراکز رسمی روانشناسی و مشاوره نسبت به درمان بیماری شخصیت ضداجتماعی (نیاز به دیده‌شدن از طریق عدم رعایت مقررات عمومی و رفتارهای نابهنجار و ضداجتماعی) به‌صورت هر دو هفته یک‌بار اقدام و گواهی سلامت خود را در پایان دوره درمان ارائه نماید.

همچنین لیلا بلوکات نیز یکی دیگر از هنرمندانی بود که برای او نیز پس از ارائه دفاعیات و اظهارات وکیل، به اتهام جریحه‌دار کردن اخلاق و عفت عمومی از طریق کشف حجاب و انتشار تصاویر در صفحه شخصی خود در فضای مجازی قرار جلب به دادرسی صادر شد.

کمتر از یک ماه بعد جزییات حکم لیلا بلوکات منتشر شد که عبارت بود از «دوسال ممنوعیت از فعالیت در رسانه‌های فراگیر از جمله پلتفرم‌های داخلی و خارجی فعالیت‌های نمایشی و بازیگری و تبلیغ‌گری در فضای حقیقی و مجازی؛ دوسال ممنوعیت خروج از کشور؛ پنج‌سال ممنوعیت از فعالیت در فضای مجازی به صورت مستقیم یا با واسطه؛ مطالعه و خلاصه‌نویسی یک کتاب ظرف یک ماه و ۱۰ ماه حبس تعزیری در یکی از زندانهای استان سمنان که ۶ ماه آن به مدت ۵ سال تعلیق شده است.»

شقایق دهقان و الناز شاکردوست

شقایق دهقان و الناز شاکردوست هم به اتهام هنجارشکنی به دادسرا احضار شده و خود را به دادسرای اوین معرفی کردند. الناز شاکردوست در صفحه اینستاگرام خود از احضارش به دادسرای زندان اوین خبر داد و نوشت: «جلب چرا؟ فردا ٩ صبح با پای خودم می‌آیم» این استوری پس از مدت کوتاهی از صفحه اینستاگرام او حذف شد.

مریم بوبانی

همچنین مریم بوبانی، بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون نیز که تصاویری بدون حجاب از خود منتشر کرده بود در اینستاگرام خود از ممنوع‌الخروجی‌اش خبر داد و نوشت: «من در سخت‌ترین روز‌های جنگ در خوزستان زیر توپ و خمپاره و موشک ماندم و وطنم را ترک نکردم، من از این وطن رفتنی نیستم.»

سهیلا گلستانی و حمیدپورآذری

سهیلا گلستانی و حمیدپورآذری و برخی دیگر از هنرمندان تئاتر پس از انتشار یک ویدئوی اعتراضی، روز ۱۰ آذر توسط ماموران امنیتی بازداشت شدند. در آن ویدئو، تعدادی از هنرمندان تئاتر با لباس‌های سیاه مقابل دوربین حاضر شدند که زنان هنرمند حاضر در این جمع، حجاب نداشتند.

هانیه توسلی

هفته گذشته بود که طناز توسلی، خواهر هانیه توسلی با اعلام خبر بازداشت این بازیگر در اینستاگرام نوشت: «خواهرم هانیه توسلی امشب ۲۵ شهریور ساعت ۱۱:۴۵ شب در منزل شخصی‌اش بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.» هانیه توسلی روز شنبه همزمان با سالگرد جان‌باختن مهسا امینی، در اینستاگرام خود پستی به یاد مهسا امینی منتشر کرده و از او به عنوان اسطوره یاد کرده بود. این بازیگر سینمای ایران در اینستاگرام نوشته بود: « سکوت … تصویر گویاست. این آخرین لبخندش. آخرین عکس. بی‌گناهی و جوانی و زیبایی و خون پاک. اسطوره‌ای زاده شد. مهسا جاودانه است.» فردای این اتفاق بود که خواهر هانیه توسلی، بازیگر سینمای ایران، از آزادی این هنرپیشه به قید کفالت خبر داد.

سعید روستایی و «برادران لیلا»

اما «برادران لیلا» و حواشی‌ آن یکی دیگر از پرونده‌های قابل توجه چند وقت اخیر بود که به تازگی هم حکم سعید روستایی و جواد نوروزبیگی در این خصوص تائید شد. ابتدا در اواخر مردادماه سال جاری بود که براساس حکم صادره در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی تهران، سعید روستایی کارگردان فیلم «برادران لیلا» و جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده این فیلم به ۶ ماه حبس تعزیری و تعلیقی محکوم شدند.

مستند این حکم، ساخت و پخش فیلم «برادران لیلا» در جشنواره کن بود که در بخشی از توضیحات در خصوص آن آمده بود: «متهمین همراه با رسانه‌های معاند، تحت تاثیر فضای حاکم در برخی از مواضع تبلیغاتی، همسو با جریان ضدانقلاب و عوامل محیطی با هدف مال‌اندوزی و شهرت‌طلبی به منظور تهیه خوراک و تشدید معرکه رسانه‌ای علیه حاکمیت دینی مطالبی در فضای مجازی منتشر و فیلمی را با محتوای خلاف منافع ملی تهیه و منتشر ساختند و این فیلم علی‌رغم فقدان مجوز اکران در جشنواره کن و شبکه اجتماعی منتشر می‌شود تا در فضاسازی و مشارکت در پروپاگاندای اپوزیسیون علیه نظام اسلامی سهیم باشد…»

دادگاه در این حکم هر یک از متهمین را به تحمل شش ماه حبس تعزیری محکوم اما تاکید کرده که «اجرای تمام مجازات حبس را متناسب با شرایطش ندانسته و یک‌بیستم آن را قابل اجرا و باقی مانده حبس تعزیری را به مدت پنج سال معلق می‌نماید.»

همچنین در این حکم و به عنوان تعلیق مراقبتی، متهمین در ایام تعلیق موظف به ۱. خودداری از فعالیت‌های مرتبط با جرم ارتکابی یا استفاده از وسائل موثر در آن در ایام تعلیق ۲. خودداری از ارتباط و معاشرت با اشخاص فعال در عرصه فیلمسازی در ایام تعلیق ۳. گذراندن دوره فیلمسازی با حفظ منافع ملی و اخلاقی در دانشکده صدا و سیما قم به میزان ۲۴ ساعت در ایام تعلیق شدند که این حکم هم واکنش‌های بسیار گسترده‌ای را در بر داشت و حتی برخی فیلمسازان خارجی از جمله مارتین اسکورسیزی نیز به بازداشت این فیلمساز واکنش نشان دادند و بیانیه‌ای را در این خصوص صادر کردند.

در نهایت در روزهای گذشته بود که بابک پاک‌نیا وکیل سعید روستایی، از تایید حکم اولیه این کارگردان در دادگاه تجدید نظر خبر داد.

بابک پا‌ک‌نیا در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «علی‌رغم تقدیم لایحه مستدل، شعبه سی و ششم دادگاه تجدیدنظر، حکم بدوی را در خصوص آقایان سعید روستایی و جواد نوروزبیگی در رابطه با ساخت فیلم برادران لیلا تایید کرد.»

این وکیل در ادامه نوشت: صرفا حضور در دوره آموزشی در قم و عدم معاشرت با هنرمندان از دادنامه بدوی حذف شده است، لذا با توجه به نقض اصل قانونی بودن جرم و‌ مجازات در این پرونده، درخواست اعاده دادرسی تقدیم دیوان عالی کشور خواهد شد.»

خروج از انفعال و عمل‌گرایی برای زنده ماندن سینما

در هر صورت امیدواریم که با توجه به شرایط موجود سینمای ایران و التهابات اجتماعی که کماکان وجود دارد و یکی از راه‌های آن پرهیز از برخوردهای سلبی است، فضا به گونه‌ای شود که در کنار ایجاد فضای گفت‌و‌گو و ارتقاء ظرفیت‌ نقدپذیری با سعه‌صدر و رجوع منطقی به قانون توسط متولیان امر، با احترام به خواسته‌های به حق مردم و حفظ شان و منزلت آنان، هنرمندان و سینماگران مطرح کشور را نیز بار دیگر به میدان عمل بازگردانیم و رغبت ادامه فعالیت و افزایش تولیدات سینمایی را شاهد باشیم. چرا که رفتارهای اینچنینی و نگاه کوبنده و ایجاد خفقان، هیچ حاصلی برای دو طرف ماجرا نخواهد داشت و باید به جای ایجاد دافعه در قشر هنرمند کشور، فضا را برای حضور آنان فراهم ساخت و البته که تولیدکنندگان نیز باید پیش از این، با در نظر گرفتن شرایط موجود از انفعال خارج شده و کماکان با در نظر داشتن دشواری‌ها و مصائبی که وجود دارد، سلاح هنر را کنار نگذارند و با ورود به چالش‌هایی که در ذات یک هنرمند است، تلاش کنند تا آنچه که در ذهن دارند را مطرح کرده و مقابل دوربین ببرند. در واقع ما فارغ از شعارهایی که درباره تعامل و همکاری با هنرمندان و فضای آزاد برای ساخت فیلم از سوی آنان مطرح می‌شود، باید به مرحله عمل برسیم. بدون اقدام هیچ چیزی اثبات نخواهد شد و ارتباطی هم ترمیم نمی‌شود. طبیعی است که یک بخش از حاکمیت که مساله فرهنگ و سینما را مدیریت می‌کند، باید بپذیرد که شرایط امروز تغییراتی کرده و باید درخصوص رسیدن به شکل جدیدی از فیلمسازی گفت‌و‌گو حاصل شود و هنرمندان هم نباید بیرون از گود بنشینند و تماشاگر وضعیت موجود باشند.