گزارشی از اکران آنلاین یک فیلم؛
متفاوت‌ترین رحم‌های اجاره‌ای در «سینما»/ این بچه‌ها «بی‌مادر» می‌شوند؟
فیلم سینمایی «بی‌مادر» تازه‌ترین فیلم راه یافته به چرخه رسمی اکران آنلاین است که نگاه و پرداختی متفاوت به موقعیت یک زوج پس از تصمیم به فرزندآوری با رحم اجاره‌ای دارد.
فیلم سینمایی «بی‌مادر» اولین تجربه کارگردانی سیدمرتضی فاطمی است که بعد از سال‌ها تجربه فعالیت در حوزه مطبوعات و برنامه‌سازی و تهیه‌کنندگی در تلویزیونی با این فیلم وارد میدان کارگردانی سینما شد.
حضور امیر آقایی، پژمان جمشیدی و پردیس پورعابدینی، در ترکیب بازیگران این فیلم در بازه رونمایی در جشنواره و اکران عمومی مورد توجه قرار گرفت و فیلم در مجموع یکی از فیلم‌های غیرکمدی موفق در چرخه اکران امسال بود که حالا چند روزی است به اکران آنلاین رسیده و از طریق پلتفرم فیلمنت می‌توانید به تماشای آن بنشینید.
به بهانه اکران آنلاین «بی‌مادر» و سوژه محوری آن سراغ فیلم‌هایی رفته‌ایم که در داستان خود از ظرفیت ایده «رحم اجاره‌ای» استفاده کرده‌اند.
بی‌مادر/ سیدمرتضی فاطمی
فاطمی تأکید دارد که سوژه رحم اجاره‌ای در فیلم «بی‌مادر» فی‌نفسه موضوعیت نداشته و برای طراحی شبکه روابط میان کاراکتر‌ها و قرار دادن آن‌ها در موقعیت تصمیم‌گیری، دست روی این سوژه گذاشته است.
منتقدان و رسانه‌های داخلی در ایام رونمایی «بی‌مادر» در جشنواره فیلم فجر واکنش مثبتی به آن نداشتند و فیلم از نگاه داوران هم چندان مورد توجه قرار نگرفت، با این همه، اما فیلم در اکران عمومی عملکرد قابل قبولی داشت.
تی‌تی/ آیدا پناهنده
«تی‌تی» در جشنواره فیلم فجر در سه رشته فنی نامزد سیمرغ شد و الناز شاکردوست هم برای این فیلم توانست جایزه بهترین بازیگری را از جشن منتقدان سینما به دست بیاورد. اما جدی‌ترین توفیق برای این فیلم موفقیت در اکران بود. «تی‌تی» در اکران سال گذشته بیش از ۲۱ میلیارد تومان فروخت که رقم قابل توجهی برای یک فیلم غیرکمدی است.
مجبوریم/ رضا درمیشیان
فیلم سینمایی «مجبوریم» را رضا درمیشیان با ترکیبی ویژه از بازیگران در سال ۹۷ مقابل دوربین برد و احتمالا در قیاس با دیگر فیلم‌های کارنامه‌اش امید ویژه‌تری به اکران عمومی آن داشت. همزمان با دوران کرونا، اما این فیلم از راه‌یابی به اکران عمومی بازماند و سرانجام هم سال گذشته بود که نسخه باکیفیتی از آن قاچاق شد. فیلم از دولت سیزدهم پروانه نمایش گرفت و فوری روی پرده رفت.
یکی از سیاه‌ترین روایت‌ها درباره رحم اجاره‌ای را در همین فیلم شاهدیم. داستان فیلم هرچند متمرکز بر ماجرای رحم اجاره‌ای نیست، اما داستان از جایی آغاز می‌شود که متوجه می‌شویم رحم یک دختر کارتن‌خواب توسط نامزدش به دیگران اجاره داده می‌شود و اینگونه مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد!
حتی حضور بازیگرانی همچون پارسا پیروز، نگار جواهریان و فاطمه معتمدآریا هم نتوانست گیشه این فیلم قاچاق‌شده را نجات بدهد و فیلم در اکران عمومی ناکام ماند. منتقدان هم چندان مواجهه مثبتی با این فیلم نداشتند و همچون دیگر آثار این فیلمساز لحن بیانیه‌طور آن را مورد انتقاد قرار دادند.
بهت/ عباس رافعی
به‌طرز عجیبی اکثر فیلم‌هایی که سراغ سوژه رحم اجاره‌ای رفته‌اند، سرانجامی تراژیک برای کاراکترهای‌شان در نظر گرفته‌اند و «بهت» هم از این قاعده مستثنی نیست. فیلم بیش از آنکه حرف تازه‌ای درباره رحم اجاره‌ای داشته باشد، به‌عنوان یک موقعیت تراژیک به آن نگاه کرده است.
تمشک/ سامان سالور
فیلم «تمشک» محصول سال ۹۲ است و از شناخته‌شده‌ترین فیلم‌های سینمای ایران به حساب می‌آید که به موضوع رحم اجاره‌ای پرداخته است. فیلم داستان زوجی است که برای بچه‌دار شدن به‌ناچار از رحم اجاره‌ای استفاده می‌کنند، اما براثر یک تصادف، زن می‌میرد و مرد فراموشی می‌گیرد. رضوان که رحم خود را در اختیار این زوج قرار داده بود در موقعیتی پیچیده گرفتار می‌شود.
جنس داستان «تمشک» به‌گونه است که زنی که رحم خود را اجاره داده است در محوریت قرار دارد و موقعیتی کاملا دراماتیک برای او طراحی شده است. همسر این زن می‌میرد و حالا برادر تعصبی شوهرش، نمی‌خواهد خبر بارداری او موجب بی‌آبرویی شود. «تمشک» هرچند فیلم خوبی نیست، اما در داستان خود دست روی سوالات مهمی درباره رحم اجاره‌ای گذاشته است.
رونمایی این فیلم در جشنواره فجر سال ۹۲ با واکنش‌های غالبا منفی از سوی منتقدان و اصحاب رسانه مواجه شد. فیلم با وجود ترکیب قابل‌قبول بازیگران، در اکران عمومی هم نتوانست عملکرد مناسبی داشته باشد.
با دیگران/ ناصر ضمیری
«با دیگران» داستان زندگی آرزو و همسرش است. آرزو به‌دلیل تعدد تجربه سقط جنین، توان بارداری مجدد را از دست داده است و حالا در حسرت بچه‌دار شدن، سراغ رحم اجاره‌ای می‌رود. یکی از برگ‌برنده‌های فیلم «با دیگران» ترکیب بازیگران است؛ بابک حمیدیان، لیلا زارع، هنگامه قاضیانی و حمیدرضا آذرنگ در این فیلم ایفای نقش کرده‌اند.
ناصر ضمیری تلاش بسیاری داشته است تا در قالب روایت فیلم خود هیچ موضعی درباره استفاده از رحم اجاره‌ای نگیرد. او هرچند با این ایده، زوج اصلی را به آرزوی خود می‌رساند، اما به‌واسطه وارد کردن کاراکتر‌های فرعی، تمرکزش بر روی ایده رحم اجاره‌ای را از دست می‌دهد.
فیلم «با دیگران» محصول سال ۹۲ است و یکی از فیلم‌اولی‌های حاضر در ویترین جشنواره سی‌ودوم فیلم فجر بود که اتفاقا توانست موردتوجه اصحاب رسانه و منتقدان هم قرار بگیرد. همزمانی حضور این فیلم و فیلم «تمشک» که هر دو به سوژه رحم اجاره‌ای پرداخته بودند در جشنواره فیلم فجر، بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
شهرت/ ایرج قادری
چالش بارداری برای یک بازیگر، ایده‌ای است که ابراهیم حاتمی‌کیا هم در اولین اپیزود از فیلم «دعوت» به آن پرداخته بود. فیلم «شهرت» هم داستانی از این جنس دارد. بازیگری که در اوج رسیدن به شهرت در سینما با مطالبه فرزند از سوی شوهرش مواجه می‌شود. او، اما حاضر نیست به این خواسته تن دهد و به همین دلیل با پیشنهاد دوستش سراغ بیوه‌زنی می‌روند تا از رحم او برای بچه‌دار شدن استفاده کنند.
کارکرد رحم اجاره‌ای در فیلم «شهرت» تنها یک کارکرد دراماتیک و در خدمت پیش‌برد داستان است. به تعبیر دیگر همان‌طور که از نام فیلم هم برمی‌آید، آنقدر که موقعیت کاراکتر بازیگر در فیلم برای کارگردان موضوعیت داشته، تصمیم او برای استفاده از رحم اجاره‌ای چندان محلی از اعراب نداشته است.
فیلم جزو فیلم‌های فراموش‌شده در کارنامه ایرج قادری محسوب می‌شود. به‌خصوص که هیچ‌گاه روی پرده نرفت و ۱۱ سال بعد از ساخت، راهی شبکه خانگی شد و البته با نقد‌های مثبتی روبه‌رو نشد.
دیدگاه