حج رکورد میشکند؟
بررسی نمودار پرفراز و نشیب شمار زائران حج در ۲۳ سال اخیر نشان میدهد در سال ۲۰۱۲ شاهد برگزاری بزرگترین حج تاریخ بودهایم؛ رکوردی که شاید امسال شکسته شود.
بر اساس اطلاعات درجشده در وبسایت آماری «Statista» که به بررسی شمار زائران خارجی حج از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۲۱ میلادی پرداخته است، در نخستین سال مورد بررسی (۱۹۹۹ میلادی) در مجموع یک میلیون و ۸۱۹ هزار نفر زائر از کشورهای خارجی به حج رفتند و این روند برای هشت سال پیاپی تا سال ۲۰۰۷ به سیر صعودی خود ادامه داد.
به این ترتیب در سال ۲۰۰۰ (یک میلیون و ۹۱۳ هزار و ۲۶۳ نفر)، ۲۰۰۱ (دو میلیون و ۴۱ هزار و ۱۲۹ نفر)، ۲۰۰۰۳ (دو میلیون و ۱۲ هزار و ۷۴ نفر)، ۲۰۰۴ (دو میلیون و ۱۶۴ هزار و ۴۷۹ نفر)، ۲۰۰۵ (دو میلیون و ۲۵۸ هزار و ۵۰ نفر)، ۲۰۰۶ (دو میلیون و ۳۷۸ هزار و ۶۳۶ نفر) و ۲۰۰۷ (دو میلیون و ۴۵۴ هزار و ۳۲۵ نفر) به سفر حج رفتند.
در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ شمار زائران حج با شیب ملایمی روند کاهشی را آغاز کرد و به ترتیب به دو میلیون و ۴۰۸ هزار و ۴۸۹ نفر و دو میلیون و ۳۱۳ هزار و ۲۷۸ نفر رسید.
سه سال منتهی به ۲۰۱۲ شامل بزرگترین رشد در شمار زائران ورودی حج بود؛ در سال ۲۰۱۰ (دو میلیون و ۷۸۹ هزار و ۳۹۹ نفر)، ۲۰۱۱ (دو میلیون و ۹۲۷ هزار و ۷۱۷ نفر) و در سال ۲۰۱۲ در مجموع سه میلیون و ۱۶۱ هزار و ۵۷۳ زائر به سفر حج رفتند؛ رقمی که تا به امروز یک رکورد محسوب میشود، بنابراین ۲۰۱۲ را میتوان سال برگزاری بزرگترین حج تاریخ از گذشته تاکنون دانست.
پس از ثبت رکورد تاریخی در سال ۲۰۱۲ با آغاز طرح توسعه حرمین شرفین و کاهش سهمیه حج کشورهای اسلامی، شمار زائران حج در سال ۲۰۱۳ سقوط چشمگیری داشت، به طوری که جمعیت حجاج در آن سال به یک میلیون و ۹۸۰ هزار و ۲۴۹ نفر رسید.
نمودار زائران ورودی به حج از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ نیز روند پرفراز و نشیبی را تجربه کرده و در برخی سالها رشد و در برخی سالها نزول کرده است. بر این اساس در سال ۲۰۱۴ (دو میلیون و ۸۵ هزار و ۲۳۸ نفر)، در سال ۲۰۱۵ (یک میلیون و ۹۵۲ هزار و ۸۱۷ نفر)، در سال ۲۰۱۶ (یک میلیون و ۸۶۲ هزار و ۹۰۹ نفر)، ۲۰۱۷ (دو میلیون و ۳۵۲ هزار و ۱۲۲ نفر)، ۲۰۱۸ (دو میلیون و ۳۷۱ هزار و ۶۷۵ نفر) و در سال ۲۰۱۹ (دو میلیون و ۴۸۹ هزار وو ۴۰۶ نفر) به حج رفتند.
روند صعودی شمار گردشگران حج از ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ با شیوع همهگیری کرونا نیز سقوط چشمگیری را تجربه کرد، بهطوری که در سال ۲۰۲۰ عملا هیچ زائر خارجی نتوانست فریضه حج را ادا کند و جای آن نیز در نموداری که منتشر شده، خالی است. در سال ۲۰۲۱ با ادامه شیوع ویروس کرونا و ملاحظات بهداشتی و ایمنی تنها ۵۸ هزار و ۷۴۵ نفر زائر خارج از عربستان به حج رفتند.
در سال ۲۰۲۲ نیز یک میلیون نفر حاجی خارجی که کمتر از ۶۰ سال داشتند، برای انجام حج، فریضه واجب دین اسلام، به خاک عربستان وارد شدند.
عربستان در روزهای نخست سال جدید میلادی سرانجام پایان محدودیتهای مسافرتی کرونا را اعلام کرد و خبر داد که پس از سه سال محدودیت برای مهار همهگیری کرونا، دیگر محدودیتی برای تعداد زائران حج امسال اعمال نخواهد کرد. با این حال، مقامات سعودی تاکید کردند زائرانی که میخواهند فریضه حج را به جا آورند باید در برابر کووید - ۱۹ واکسینه شوند.
اولویت حج امسال با کسانی بوده که قبلاً در این مناسک مذهبی واجب برای مسلمانان شرکت نکردهاند؛ زیرا عربستان انتظار دارد در این فصل از حج از بیش از ۲.۵ میلیون زائر حج میزبانی کند.
مناسک حج امسال در حالی از تاریخ ۲۶ ژوئن تا اول جولای (۵ تا ۱۰ تیرماه) برگزار میشود که بنابر اعلام مقامات عربستانی امسال شاهد بزرگترین حج تاریخ خواهیم بود. باید منتظر ماند و دید امسال شمار زائران حج به رقمی فراتر از ۳ میلیون نفر و رکورد سال ۲۰۱۲ خواهد رسید یا خیر.
دیدگاه