جشنواره فجر۳۷؛ نشست جنجالی فیلم معکوس/ پولاد کیمیایی: این اتفاق بسیار تلخ و توهین‌آمیز بود!
پگاه ماسوری_ نشست خبری فیلم «معکوس» به کارگردانی پولاد کیمیایی در نخستین روز جشنواره فیلم فجر، در تایمی مغایر با زمان برنامه‌ریزی شده، برگزار شد. این موضوع با اعتراض شدید بازیگران و عوامل سازنده فیلم رو به رو شد.
به گزارش سرنا، در ابتدای این نشست پولاد کیمیایی ضمن تشکر از عوامل فیلمش برای همراهی در این فیلم، گفت: این فیلم با پول پاک و به دور از رانت ساخته شده؛ درست است که پدر من فیلمساز است و جزو فیلمسازان مولف، اما از اعتماد عوامل فیلم به کارگردانی جوان مثل من ممنون هستم. یکبار ساخت این فیلم متوقف شد، اما گروه پای کار من ایستادند.
او در پاسخ به این سوال که وسوسه نشده است در کار خودش بازی کند بیان کرد: جهان کارگردانی بسیار متفاوت از بازیگری است. وقتی از کل به جز نگاه می کنی، خودت نمی توانی بازیگر باشی و تمام کارگردان هایی که این موقعیت را تجربه کردند، زیاد موفق نبودند. به عنوان مثال کلینت استود و مل گیبسون، نیز، با وجود آنکه بازیگران قهاری بوده‌اند، هرگز در فیلم‌های خودشان بازی نکرده‌اند. اصلا در این فیلم جای بازی من نبود. آنقدر سرم شلوغ بود که اصلا وقت نداشتم، به بازی فکر کنم. از طرف دیگر، دوست داشتم کارگردانی کنم.
کیمیایی درباره محمد خوشنام، سرمایه گذار فیلم گفت: آقای خوشنام، مرد قوی هست. واقعا از ابتدا بسیار مردانه و پاک پای من ایستاد. این حوزه را نمی‌شناخت. اما حوزه ایست که هرکسی با لرز و ترس واردش می‌شود. آنقدر همه برای سرمایه گذاری ترسیدند که او با ترس وارد این میدان شد. آقای خوشنام تاجری در چین هستند. او شجاعانه ایستاد.
خوشنام نیز درباره انگیزه ورودش به سینما گفت: بسیار خوشحال هستم، فرصتی شده و خداوند به من فرصتی داده که در جمع دوستان سینمایی و هنرمند باشم. من دفتری در گوانجو چین دارم، 15 سال است که مقیم چین هستم. یک چینی با من تماس گرفت که دوست دارید در فیلم سرمایه گذاری کنید. من گفتم نه، او گفت یک ایرانی به دنبال سرمایه گذار چینی است. من شما را می شناختم، گفتم شاید دلتان بخواهد در فیلم این شخص سرمایه گذاری کنید. من خیلی جدی نگرفتم. اما او جدی گرفت. در نهایت به قرار ملاقاتی با آقای کیمیایی منجر شد. من او را نمی شناختم، اما همان یک جلسه باعث شد که بخواهم این کار را انجام دهم. روحیه او نشان می‌داد که می‌تواند این کار را انجام دهد.
او ادامه داد: من در جوانی 10 سال در شهر خودم، کازرون تئاتر بازی می‌کردم. از سال 65، از همان تئاترهای شهرستانی. البته به پای شما که نمی‌رسید. ما در سال 66 و 67 در جبهه‌ها و ارگان‌ها تئاتر بازی می‌کردم. این عرق در وجود من بود. این فیلم و این شرایط به وجود آمد، خودم هم دوست داشتم، شاید بازهم منجر شود که این کار را ادامه دادم.
خوشنام ضمن اعتراض به تغییر ناگهانی زمان اکران فیلم گفت: گویا روح پهلوان تحتی راضی نیست که تا این حد گره در کار اکران فیلم افتاده است!
پولاد کیمیایی در پاسخ به سوالی درباره شخصیت پدر سالار و تلخی شخصیت او در این فیلم، گفت: شخصیت پدر شخصیت مرموز و گم شده‌ای است که نمی‌خواستم چندان به آن بپردازم و می خواستم در ابهام بماند. یک موضوعی آرمانی مثل انقلاب شکل گرفته و یک فردی تلاش کرده که خود را برای یک آرمان بزرگتری فدا بکند و همین باعث شده که زندگی شخصی اش فرو بپاشد. این خشم فرو خورده که این روزها هم در نسل جوان دیده می شود،در این شخصیت وجود دارد. او به خاطر آرمان‌هایش، زندگی شخصی‌اش را نابود کرده است. وقتی او می آید و اتفاقاتی که برای شخصیت اول فیلم افتاده را به وسیله یک پرسش و پاسخ نقد می کند،نکاتی را مطرح می کند که باعث می شود او در نهایت به نتیجه برسد. این قهرمان پروری و این شکل روایت از قهرمان سازی که از سینمای غرب می آید و در سینمای مسعود کیمیایی هم بومی سازی شده را می خواستم بشکنم.
کیمیایی در مورد دغدغه اش برای فیلم سازی و انگیزه اش برای ساخت این فیلم گفت: احساس می کردم هیجان از سینمای ما رفته و سینمای ایران نصیحت گرا شده و سعی کردم این فیلم را تغییر دهد. من خواستم یک چالش تکنیکی در کار داشته باشم و روایت گر چند قهرمان باشم که در یک راستا قرار می گیرند.دوست داشتم سینما را تجربه کنم و فیلمی بسازم که در مدیوم تلویزیون نباشد و با ضربان قلب تندی ساخته شود. می خواستم فیلم در لایه اول نماند و فقط فیلمی نباشد که ژانرش اکشن است. می خواستم فیلمم ژانر اجتماعی هم داشته باشد.
شهرام حقیقت دوست هم که معترض بود به تغییر ناگهانی زمان اکران فیلم، در ادامه نشست خبری فیلم «معکوس» در مورد نقشش در این فیلم گفت: پولاد کیمیایی در اولین تجربه کارگردانی‌اش فیلم سختی را انتخاب کرد و به او تبریک می گویم. آنقدری که پولاد با انگیزه کار می کرد که باعث می شد ما همه جان مان را برای فیلم بدهیم. در مورد نقشم هم توضیحی ندارم که بدهم. چرا که من نیز نتوانستم فیلم را ببینم.
لیلا زارع هم در مورد حضورش در این فیلم گفت: خوشحال نیستم که نتوانستم همزمات با شما فیلم را ببینم. اما در مورد نقشم می‌توانم بگویم، من تجربه زیست با نقشم را داشتم. خیلی از دختران این سرزمین هم چنین تجربه ای داشته اند. خوشحالم که این نقش را بازی کردم. کار سختی بود اما تجربه خوبی بود.
تورج منصوری مدیر فیلمبرداری فیلم معکوس هم در مورد این فیلم گفت: برای همه این سوال پیش می آید که آیا فیلم پولاد کیمیایی نمونه کوچک شده کارهای پدرش است یا نه؟ مگر می شود مسعود کیمیایی پسری تربیت بکند که با سینما بیگانه باشد؟ خوشحالم که پولاد راه خودش را رفته است.من فکر می کنم که این دو نفر کاملا با هم متفاوت هستند و فقط فامیلی شان مشترک است.
او افزود: من سرصحنه حتی یک بار هم ندیدم که مسعود کیمیایی که در مقام تهیه کننده به آنجا می آمد، حتی یک واو را جا به جا کند.
مسعود کیمیایی درمورد جایگاه منطق در فیلم و به عنوان مثال علت زندانی شدن یکی از شخصیت ها به دلیل تصادف گفت: آن شخص با تصادف قتلی انجام داد و به زندان محکوم شد. ما تلاش کردیم که در این فیلم نسل جوان از بی هویتی نجات پیدا کند. در این فیلم شخصیت جوانی داریم که می خواهد در مقابل قدرت یک فرد رانت خواری که یک کارخانه را مال خود کرده بایستد و حق خود را از او بگیرد. من باید سریع به موضوع بازتاب فیلم برسم و فرصت ندارم به جزییات حوصله سر بر بپردازم. نمی خواستم به جزییات ریز هر شخصیتی پرداخته شود.فقط می خواستم به یک کنش و واکنش کلاسیک بپردازم.
پولاد کیمیایی با تایید وام گرفتن از سبک فیلم سازی پدرش و ادای دین به ایشان گفت: من گرامر سینما را از پدرم یاد گرفتم و اصلا این نبوده که بخواهم پز متفاوت بودن بگیرم. سینمای مسعود کیمیایی در نهایت قهرمانش آن پاکی و ایستادگی را دارد و در ذهن مخاطب همیشه محکم می ماند. اینجا اما اینگونه نیست. اینجا قهرمان ما برنده مسابقه نمی‌شود. من در ابتدا خواستم از جامعه و خودم دور نمانم. می خواهم دوربینم را در زاویه ای قرار بدهم که خودم را در آن پیدا بکنم.من به آن سینمایی که پدر دارد و ریشه در فرهنگ کهن ایرانی دارد علاقه دارم اما در اینجا به گونه ای دیگر روایت شده است.
در بخش دیگر این نشست، علیرضا کمالی از دیگر عوامل فیلم گفت: تم فیلم را دوست داشتم و پس از کلنجارهای زیادی که با پولاد داشتم در نهایت در این فیلم بازی کردم. افتخاری بود برای من که در کنار مسعود کیمیایی و پولاد کیمیایی باشم. من و بابک حمیدیان در حین ضبط فیلم کیف کردیم! چرا که امکان رانندگی با چنین سرعتی در تهران هرگز برای‌مان محیا نبوده است.
او با زبان طنز به تغییر ناگهانی زمان اکران فیلم اعتراض کرد و گفت: ظهر من ناهار، باقالی پلو خوردم و خوابیدم. خبر نداشتم قرار است به هنگام ظهر فیلم اکران شود.
پولاد کیمیایی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا در مورد چیزی که از آن شناخت نداشته فیلم ساخته است گفت(این پرسش را خبرنگاری پرسید که جلسه را ترک کرده بود): تا کی قرار است این گاردها را داشته باشیم. می‌دانم این پرسش‌ها از کجا می‌آید. من پاک و بدون وابستگی و رانت این فیلم را ساختم. این سوال از سوی کسانی پرسیده شد که در جریانی شناخته شده حضور دارند و باعث اتفاقاتی خاص می‌شوند. مثلا اتفاقی که امروز افتاد بسیار تلخ و توهین‌آمیز بود. ما از چند هفته قبل فیلم‌مان فرستاده‌ایم، اما در این جشنواره فیلمی که دیده نشده است را پذیرفته اند. (منظور پولاد کیمیایی فیلم "تختی" است) همین رانت‌ها هستند که باعث می‌شوند آن کارخانه‌ها به کار نیفتند و جلوی تولید داخلی گرفته می‌شود.(در مثال کارخانه،به بخشی از داستان فیلمش نیز اشاره دارد.) من 14 سال است که در سینما حضور دارم. تا کی قرار است این حرف ها ادامه بیابد؟ ما با پول تمیز فیلم ساختیم و از جایی هم سفارش نگرفته ایم. آن کسانی که می گویند من از موضوعی که شناخت نداشته ام فیلم ساخته ام می تواند بیاید اینجا و درباره ساختار فنی فیلم و سینما صحبت کنند؟ من از کودکی در این سینما کار کرده ام و بزرگ شده ام.
وی افزود: ما مجبور به حذف سکانسی از فیلم شدیم. در جایی از فیلم، کاراکتر منفی، از ماشین پیاده می‌شود و با پلیس دست می‌دهد. به این سکانس ممیزی خورد و مجبور به حذفش شدیم. این که ما یک پلان را از فیلم مان حذف کنیم باعث از بین رفتن رانت و چیزهای دیگر نمی شود. ما این چیزها را می دانیم.
گزارش: پگاه ماسوری
دیدگاه