جشنواره موسیقی نواحی به ایستگاه پایانی رسید/نشان«لطفی»برای موسیقی

آرزوهای آقای مدیر برای یک جشنواره و طرح چند نکته مهم

محمد رعیت مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان در ابتدای این مراسم که در تالار فخرالدین اسعد گرگانی شهر گرگان برگزار شد، با قرائت متنی ضمن ابراز همدردی و تسلیت به مناسبت شهادت جمعی از هم وطنان ما در شهرستان ایذه بیان کرد: «سپاس و ستایش آن خداوندی راست که خالق نغمات موزن هستی است. آنکه به طبیعت فرمان داد بنوازد و به داود فرمود؛ ستایشگر خالق آن نغمات موزون باشد … نغماتی که از بهشت آمده بود و «سلام» نغمه‌ی شورانگیز اهل بهشت است. و سلام و صلوات بر انوار قدسی رسول گرامی اسلام و اهل بیت ژاک و نورانی اش… و سلام به شما که همه آیات دلنشین و موزون خداوندید که اساساً هنر ذکر حضرت جمیل و هنرمند ذاکر پروردگار است. هر کس به زبانی صفت و حمد تو گوید / بلبل به غزل خوانی و قمری به ترانه

این افتخار داشتیم که در شانزدهمین جشنواره‌ی موسیقی نواحی، میزبان هنرمندان اقوام باشیم. اقوامی از ایران امروز و اقوامی از پهنه‌ی ایران تاریخی … گوش جان مردم استان گلستان، با نغمه‌های موزون اقوام ایرانی، بیگانه نیست. از جای جای استان گلستان، موسیقی دلنواز وحدت و همدلی اقوام شنیده می‌شود و ما شکرگزار این نعمتیم. موسیقی اقوام و نواحی ایران بزرگ، یک ظرفیت عظیم فرهنگی است که هنوز هزاران حرف نگفته و رمز و راز در دل مانده دارد و این رسالتی ایجاد می‌کند برای اهل تحقیق و پژوهش...

موسیقی اقوام و نواحی ایران، هنوز می‌تواند نغمه‌ی زندگی مردم باشد. در شادی‌ها، شادی بیافریند و در غم‌ها غمگینمان کند. این رسالتی ایجاد می‌کند برای مدیران دستگاه‌های فرهنگی و هنری و رسانه‌ای که بیشتر به این موسیقی توجه کنند و نگذارند که این موسیقی در صندوق سینه‌ی خنیاگران و پیران چنگی دیارمان به فراموشی سپرده شود. موسیقی اقوام و نواحی ایران، همچنان زنده و جاری است و این رسالتی ایجاد می‌کند برای هنرمندان این هنر متعالی که به همچون گذشته بسرایند و بخوانند و بنوازند. ما همه رسولان زمینی کاری عظیم هستیم. هر یک از ما در تعالی موسیقی اقوام و نواحی ایران سهمی داریم.

این جشنواره و جشنواره‌های مشابه، می‌تواند ما را در تحقق وظایف و رسالتمان یاری برساند با یادآوری چند نکته؛

۱: موسیقی اقوام و نواحی باید از جشنواره‌ای شدن محض عبور کرده و به دل مردم بازگردد. برای مردم نواخته شود و در بطن زندگی آنان باش.

۲- موسیقی اقوام و نواحی باید ضبط و ثبت شود تا درآینده غم نشنیدن و ندیدن هنر پیران چنگی و خنیاگران و بخشی‌ها و عاشیق‌ها و هنرمندان بزرگ را نداشته باشیم. متولیان امور فرهنگی و هنری و رسانه‌ای در این زمینه رسالتی مهم دارند و صد البته داشتن اعتبارات کافی هنرمندان و محققان و دست‌اندرکاران را در تحقق این هدف یاری خواهد کرد. این امر برکات بسیاری دارد از جمله اینکه استودیو ها و موسسات هنری راه تازه ای را تجربه می‌کنند و نغمه‌های دور افتاده‌ترین مکان‌ها ثبت و ضبط شده و به نسل بعد منتقل می‌گردد. فراموش نکرده‌ایم که ما حسرت نشنیدن و ندیدن هنر بسیاری از هنرمندان بزرگ را در دل داریم و این (ای کاش‌ها) را نباید به نسل بعد منتقل سازیم.

۳- استان گلستان به خاطر داشتن اقوام متعدد، نگارستان ایران اسلامی نام گرفته است. این استان ظرفیت آن را دارد که به کانونی بزرگ برای ضبط، ثبت و نشر موسیقی اقوام و نواحی ایران زمین تبدیل شده و محلی برای تعاملات هنری در زمینه‌ی موسیقی اقوام باشد.

۴- یکی از دستاوردهای مهم این جشنواره می‌تواند معطوف کردن توجه جامعه‌ی علمی و پژوهشی به موسیقی نواحی و اقوام باشد. خاصه اینکه در هفته‌ی کتاب و کتابخوانی هستیم و لازم است به این موضوع توجه ویژه شود. حمایت از کتاب‌ها، مقالات و پایان نامه‌های دانشگاهی با موضوع موسیقی نواحی و اقوام می‌تواند گامی موثر در تعالی این هنر باشد.

۵ - متأسفانه در محیط‌های علمی و دانشگاهی موسیقی اقوام و نواحی جدی گرفته نشده است و غالباً به تحقیقات بعضاً کلیشه‌ای و تکراری بسنده شده. می‌یابد که در دانشکده‌های ادبیات و هنر به این هنرمتعالی جدی تر نگریسته شود.

۶ - نکته‌ی آخر مربوط به حمایت مادی و معنوی از هنرمندان موسیقی نواحی و اقوام ایران عزیز است. هنرمندانی که برای دریافت درجه‌ی هنری یا ثبت در صندوق اعتباری هنر، رزومه جشنواره‌ای ملی یا بین المللی را در کارنامه ندارند اما هنرشان ارزشمند و جایگاهشان رفیع است. تمهیدی قانونی اندیشیده شود تا در کار این عزیزان تسهیل صورت پذیرد و حمایت‌ها بیش‌تر شود.

رویش‌های موسیقی نواحی در این جشنواره مشهود بود.

تا باد چنین بادا… امید است در آینده بر تعداد گروه‌ها و کیفیت آثار افزوده شود و بازهم شاهد نغمه پردازی هنرمندان موسیقی نواحی و اقوام ایران زمین باشیم.»

تلاش برای تغییر ساختار جشنواره ملی موسیقی نواحی ایران

محمد علی مرآتی دبیر پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران هم پس از صحبت‌های مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان با ارائه متنی توضیح داد: مفتخرم به عنوان عضو کوچک خاندان بزرگ موسیقایی کشور ایران، اختتامیه پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران را در گرگان اعلام نمایم. موسیقی در خالص‌ترین وجوه خود، یکی از شئون رفتاری انسان بشمار می‌رود و شکل‌گیری این پدیده فرهنگی بدون مقوله انسان‌شناسانه میسر نیست. موسیقی اقوام رنگارنگ ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و چیزی جز رفتار خالص انسانی نیست. هنرمندان موسیقی نواحی ایران از شریف‌ترین، مهربان‌ترین و محبوب‌ترین اعضای یک پیکرِ قامت استوار ایران کهن و عزیز همه ما هستند.

وی ادامه داد: موضوع جشنواره پانزدهم، «ایران فرهنگی؛ سنت‌های قومی در گفتمان موسیقایی جهان اسلام» است. در موضوع امسال کلیدواژه‌های مهمی وجود دارد که از ایران فرهنگی به‌عنوان یکی از سرزمین‌های کهن با آیین صلح و دوستی در کنار همسایگان و همه ملت‌ها، سخن می‌گوید و چه سخن گفتنی که با موسیقی کلید واژه مهمی دیگر، حوزه بزرگ جهان اسلام است که هر دوی این واژه‌ها برای جشنواره پانزدهم، اعتبار بین‌المللی به همراه می‌آورد که وظیفه دست‌اندرکاران این رویداد بزرگ موسیقایی را سنگین‌تر می‌کند.

دبیر جشنواره موسیقی نواحی اظهار کرد: جشنواره پانزدهم با حضور بیست استان در یک فراخوان عمومی و دعوت از حدود ۱۰۰ موسیقیدان حرفه‌ای و پیشکسوت، کار خود را، ۲۳ آبان در تالار زیبای فخرالدین اسعدگرگانی آغاز کرد. این هنرمندان به همت شورای سیاستگذاری و هیات محترم انتخاب آثار و گروه‌های جشنواره پانزدهم، انتخاب شده‌اند. اکثر موسیقیدانان این جشنواره، نوادر روزگار ما هستند و به نوعی تجلی هویت فرهنگ بزرگ ایران که مقدمشان را مبارک و قدمشان را بر چشم می‌گذاریم. و شاید بتوانم این ادعا را داشته باشم حضور حداکثری پیشکسوتان اقوام ایرانی یکی از خصوصیت‌های بارز جشنواره پانزدهم است.

این مدرس دانشگاه درباره بخش بین الملل و بخش پژوهش جشنواره هم گفت: در بخش بین‌الملل شاهد حضور چهار کشور ترکیه، تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان بودیم که دست تک تک این همسایگان را به مهر و دوستی می‌فشاریم. بخش پژوهش جشنواره نیز با دعوت از ۱۰ پژوهشگر برجسته متخصص موسیقایی اقوام با موضوع اصلی جشنواره در ابعاد مختلف در کارگاه‌های تخصصی مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه و تحلیل این رویداد پژوهشی در ماه‌های آینده در کتاب جشنواره منعکس خواهد شد. این در حالی است که حرکت و افق‌های روشن این جشنواره ملی در آینده، تشکیل چند حوزه اجرایی بزرگ در استان‌ها در ماه‌های قبل از ورود به جشنواره اصلی با یک برنامه‌ریزی دقیق علمی موسیقایی خواهد بود تا بتوان پیوند حرفه‌ای و انگیزه‌ای این موسیقی اصیل را در همه اقوام ایران زمین بوجود آورد.

مرآتی در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: مراتب سپاس خودم را از حمایت معاونت محترم امور هنری و هدایت رئیس جشنواره و میزبانی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد گلستان و تیم حرفه‌ای جشنواره را اعلام می‌دارم و صد البته سپاس ویژه خود را قلباً به مردم مهربان و مهمان‌نواز استان گلستان تقدیم می‌کنم.

آمادگی استان گلستان برای میزبانی از دبیرخانه دائمی جشنواره موسیقی نواحی

علی محمد زنگانه استاندار گلستان نیز در بخش دیگری از این مراسم، ضمن قدردانی از انتخاب استان گلستان برای میزبانی جشنواره پانزدهم موسیقی نواحی در سخنانی کوتاه اعلام کرد: بنده از طرف مردم شریف و هنرمندان عزیز استان گلستان آمادگی این استان را برای تشکیل دبیرخانه دائمی جشنواره موسیقی نواحی در استان گلستان را اعلام می‌کنم.

اجرای موسیقی گروه قزلباش رامیان به سرپرستی محمد نعیمی، اجرای گروه موسیقی ازبکستان توسط طالب جان تیموراف، اجرای موسیقی بلوچستان به سرپرستی استاد خداد شکل زهی، اجرای موسیقی تربت جام توسط خاندان سلم آبادی به سرپرستی ابراهیم سلم آبادی بخش‌های مختلف مراسم اختتامیه پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی را تشکیل می‌داد.

سید محمود اسلامی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود سالاری معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجتبی پور احمدی مدیرعامل صندوق اعتباری هنر، شهردار شهر گرگان، اعضای شورای اسلامی شهر گرگان، محمد اله یاری مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ از جمله مهمانان ویژه مراسم اختتامیه پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی بودند.

در ادامه مراسم و پس از صحبت‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حضور وی و تعدادی از مدیران ارشد استان گلستان و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از تعدادی از هنرمندان قدردانی شد.

هوشنگ جاوید (پیشکسوت موسیقی نواحی ایران). سید احمد حسینی (بانی ثبت موسیقی کتول)، سید نظام موسوی (پیشکسوت موسیقی)، حاجی محمد ای ری (احیاگر سازهای ترکمن)،محمد نعیمی (نوازنده و خواننده موسیقی قزلباش)، محمدررضا برزگر (پژوهشگر) هنرمندانی بودند که از آنها قدردانی شد.

در بخش پایانی این مراسم، دکتر محمدعلی مرآتی برای دوره شانزدهم جشنواره موسیقی نواحی ایران نیز بار دیگر معاون امور هنری وزارت ارشاد حکم دبیری گرفت.

همچنین محمد رعیت با اعلام خبر خوش برای مردم گرگان گفت: اولین خبر خوش بنده این است که جناب وزیر هدیه هنرمندان تقدیر شده را دوبرابر کردند. و موضوع مهم دیگر اینکه قرار است نشان استان محمدرضا لطفی در حوزه موسیقی ایجاد و اهدا شود و جناب وزیر با این طرح موافقت کردند.