تبعات ورود هوش مصنوعی به دنیای موسیقی
اثر استاد شجریان چگونه با صدای بیلی آیلیش منتشر شد؟
این روزها در فضای مجازی از فناوری جدیدی به نام «هوش مصنوعی» زیاد صحبت می‌شود و این در حالی است که دسترسی به آن کار دشواری نیست و قابلیت‌های گسترده‌ای دارد که یکی از آنها در زمینه موسیقی است؛ به گونه‌ای که در جدیدترین نسخه حتی می‌توانید اثر «محمدرضا شجریان» را با صدای «بیلی آیلیش» گوش دهید! البته در روزهای گذشته صدای یک خواننده قدیمی هم با استفاده از این امکان بازسازی شد و توجه کاربران ایرانی را جلب کرد.
در همین رابطه حتی «مو یان» غول ادبی معروف چین و برنده نوبل هم فاش کرد که از هوش مصنوعی برای نوشتن متن یکی از سخنرانی‌های خود استفاده کرده است. در کنار مزیت‌هایی که برای آن تعریف می‌شود اما سیلی از انتقادها را هم به وجود آورده و خیلی‌ها معتقدند که هوش ماشینی تهدیدی است برای نیروی کار و خلاقیت انسانی. مخالفت‌ها با «هوش مصنوعی» تا جایی پیش رفته که جفری هینتون پدر هوش مصنوعی و از پیشکسوت‌های این حوزه پس از آنکه متوجه شد احتمالا رایانه‌ها از انسان‌ها باهوش‌تر می‌شوند، از شرکت گوگل استعفا داد تا آزادانه درباره خطرات فناوری صحبت کند. همچنین سازمان بهداشت جهانی هم درباره استفاده از چت‌ربات‌های ایجاد‌شده توسط هوش مصنوعی هشدار داد و خواستار هوش مصنوعی ایمن و اخلاقی برای سلامتی شد. یکی از مسائل قابل توجه درباره هوش مصنوعی، قابلیت استفاده از آن برای ساخت موسیقی است که یکی از نمونه‌های پر‌سر‌و‌صدای آن آهنگ Heart On My Sleeve است که یک کاربر فضای مجازی با استفاده از صدای Drake و The Weeknd ساخت و توجه زیادی را به خود جلب کرد که البته پس از وایرال شدن در فضای مجازی، به خاطر قوانین کپی‌رایت حذف شد.
پس از آن نیز اسپاتیفای هزاران آهنگ تولید‌شده با هوش مصنوعی را برای جلوگیری از گسترش آنها حذف کرد. از سویی گوگل، غول جست‌وجوی اینترنت، هم در ماه ژانویه اعلام کرد به دلیل نگرانی‌های اخلاقی مرتبط با محتوای دارای کپی‌رایت فعلا هیچ برنامه‌ای برای ارائه دسترسی عمومی به MusicLM ندارد. در حقیقت برای تبدیل متن به موسیقی می‌توان از مدل MusicLM گوگل بهره برد که آن هم محدود شد. البته دلیل محدودیت‌ها این است که چندی پیش شرکت ضبط و پخش موسیقی آمریکایی «گروه موسیقی یونیورسال» اعلام کرد که تعدادی از قطعات موسیقی ساخته‌شده توسط هوش مصنوعی در سرویس‌های اپل موزیک و اسپاتیفای ناقض قانون کپی‌رایت هستند.
این هنرمند ادامه می‌دهد: اما اگر بخواهیم به تاثیر هوش مصنوعی بر موسیقی بپردازیم باید مشخص کنیم که درباره چه ژانری حرف می‌زنیم؛ زیرا مثلا اگر قرار باشد این اتفاق در ایران در حوزه موسیقی پاپ صورت بگیرد باید در نظر بگیریم که پتانسیل لازم را دارد. درحقیقت حتی می‌توان این‌گونه برآورد کرد که با توجه به شکل و شمایل ارائه امروزی موسیقی پاپ در ایران که می‌توان آن را شبه‌‌موسیقی نامید، تبدیل متن به موسیقی در حوزه پاپ با استفاده از هوش مصنوعی مشکلی ایجاد نشود.
زالی ادامه می‌دهد، با توجه به نمونه اخیر که اسپاتیفای آهنگ منتشرشده را به خاطر کپی‌رایت حذف کرد، می‌توان این انتظار را داشت که تنش و ضررکرد مالی حداقل در کشورهایی که کپی‌رایت را رعایت می‌کنند، متوجه هنرمندان نشود. به عقیده او در کشوری مانند ایران که کپی‌رایت رعایت نمی‌شود و محدودیت‌های سفت‌و‌سختی برای این امر نداریم، مساله متفاوت خواهد بود و چه بسا که اگر قرار باشد هوش مصنوعی در دنیا موجب بحران در موسیقی شود، در ایران این مساله شدیدتر احساس خواهد شد.
او ادامه می‌دهد: ای کاش اگر قرار است هوش مصنوعی در موسیقی خللی ایجاد کند، در ایران همانند دنیا سازوکاری در نظر گرفته شود تا حداقل شرایط برابر باشد. در غیر این صورت همین مساله می‌تواند به نازل‌تر شدن سلیقه موسیقایی مخاطبان منجر شود؛ سلیقه‌ای که البته همین حالا هم در شرایط مناسبی نیست.
دیدگاه