تهیه‌کننده برنامه مطرح کرد؛
حذفیات «همآهنگ» به دلیل محدودیت‌های محتوایی نیست/ سرود باید «هنر-صنعت» باشد
نگاه جدی به سرود و بازتعریف آن در قالب «هنر-صنعت» مساله‌ای است که محمدصادق حسینی، تهیه‌کننده برنامه «همآهنگ» به آن تاکید دارد و معتقد است تا زمانی که گروه‌های سرود نتوانند با فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند کسب درآمده داشته باشند، پیشرفتی در این زمینه حاصل نخواهد شد. او همچنین به توجه جدی این برنامه به گروه‌های سرود بانوان اشاره می‌کند و تاکید دارد در برخی مواقع زنان موفق‌تر از مردان هستند؛ به شرط آنکه به درستی به آن‌ها توجه شود.
مسابقه تلویزیونی «همآهنگ» به تهیه‌کنندگی محمدصادق حسینی این روزها با رویکرد سرود توسط نوجوانان در شبکه افق و نسیم در حال پخش است. شاید بتوان استعدادیابی در عرصه سرود را یکی از ویژگی‌های خاص این برنامه دانست که می‌تواند از این منظر امتیاز ویژه‌ای برای «همآهنگ» به حساب بیاید.
به مناسبت پخش مرحله مقدماتی مسابقه «همآهنگ» با محمدصادق حسینی (تهیه‌کننده آن) گفتگویی داشتیم که در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید
ساخت برنامه‌هایی همچون «بِسُرا» و در حال حاضر «همآهنگ» از جمله اقدامات تلویزیون در زمینه برنامه‌سازی با محوریت سرود به حساب می‌آید. به نظر شما «همآهنگ» چقدر توانسته در بالا بردن جایگاه سرود موفق عمل کند؟
بسیاری از مجموعه‌ها به سرود توجه کرده‌اند؛ اما نکته‌ای که کاملا در رسانه غفلت شده مخاطب‌شناسی و اثرگذاری بر مخاطب است. خیلی وقت‌ها بسیاری از کارهایی که انجام می‌شود بیشتر برای آمار و گزارش کار هستند. به عنوان مثال مجموعه‌ای گزارش می‌دهد که ۳ هزار سرود ساخته است. حالا این سرودها را چه کسانی شنیده‌اند؟ برای چه کسانی ساخته شده است؟ آیا اثری که باید می‌گذاشت را گذاشته است؟ آیا باعث شده تا گروه و افراد دیگر را هم برای ورود به ژانر سرود تشویق کند؟ کمتر کسی این مسائل را زمان ارائه گزارش می‌بیند. کمیت شاید بالا باشد، اما آیا آن اثرگذاری که نیاز است را خواهد گذاشت؟ محتوای آن سرود چقدر بر همان مخاطب‌هایی که می‌شنوند اثر می‌گذارد؟ با بررسی تمام این نکات تلاش شد تا یک برنامه برای ارتقای سرود و توجه به آن ساخته شود. اینکه ما چقدر در این زمینه موفق عمل کرده‌ایم گذر زمان مشخص خواهد کرد.
کار متفاوتی که به نظر می‌رسد باعث زمان‌بر شدن پیش تولید برنامه نیز شده باشد، بررسی و شناسایی گروه‌های سرود اقوام و قومیت‌های مختلف است که هر کدام از آن‌ها ممکن بوده در شهرها و روستاهای دور مشغول به فعالیت بوده باشند. شما آن‌ها را شناسایی کرده و سپس با انتخاب بهترین‌شان آن‌ها را به مخاطب‌های نوجوان امروز که ممکن است هیچ آشنایی با این قومیت‌ها نداشته باشند معرفی کردید. در کنار حضور اقوام، حضور گروه‌های سرود دختران نیز نقطه روشن این رقابت است که نشان می‌دهد به دختران جامعه نیز در این حوزه توجه نشان داده شده است. این توجه برآمده از چه تفکر و دیدگاهی بوده است؟
حضور زنان در این برنامه طبعاً برآمده از یک هدف است. برای آنکه عدالت رعایت شود، از دو جنس دعوت شد. ضمن اینکه از همه اقوام نیز در این رقابت دعوت شد و در «همآهنگ» این اتفاق مهم رخ داده است. مردم در این برنامه شاهد همه قومیت‌ها هستند چون بخش عمده‌ای از جامعه ما را همین قومیت‌ها در برمی‌گیرند؛ قومیت‌هایی که به شدت فعال هستند. حضور زنان هم مهم است چون وقتی به درستی سر جای خودشان قرار می‌گیرند حتی بهتر از مردان می‌توانند اثرگذار باشند. ما در این برنامه نشان داده‌ایم سرود می‌تواند این فرصت و ظرفیت را در اختیار همگان بگذارد. سرود چون همخوانی است فرصت خوبی است که زنان وارد آن شوند و در این زمینه و حوزه کار کنند. شاید تا امروز این بخش از قابلیت ذاتی سرود مغفول مانده بود و در حال حاضر تلاش شده تا این ظرفیت به خوبی شکوفا و به این گروه‌ها توجه ویژه‌ای شود. این نکته را فراموش نکنید ما در این برنامه هیچ گروه سرود اقوام یا بانوان را تشکیل ندادیم؛ بلکه این گروه‌ها از قبل وجود داشته‌اند اما توجه کم‌تری به آن‌ها شده بود و در حال حاضر فرصتی پیش آمده تا به آن‌ها توجه بیشتری شود.
این کار باعث شده در کنار آنکه مخاطب نوجوان امروز با قومیت‌های گوناگون کشور و با زبان‌ها و گویش‌های آنان آشنا شود، گروه‌ها نیز انگیزه دوچندان پیدا کنند و بدانند اگر کارشان را جدی‌تر دنبال کنند می‌توانند پله‌های ترقی را با موفقیت طی کرده و بهتر و بیشتر دیده شوند.
احساس می‌کنم بعد از این برنامه گروه‌های سرود اقوام و حتی گروه‌های سرود زنان به شکل جدی‌تر کار خود را دنبال خواهند کرد. چون این گروه‌ها یک ظرفیت هستند و وظیفه ما به عنوان برنامه‌ساز این است که آنچه مغفول مانده را مورد توجه قرار دهیم و در معرض تماشای مخاطب و مردم بگذاریم. به گواه همین برنامه بعضا برخی از گروه‌های اقوام در شهرستان‌ها و گروه بانوان بهتر از گروه‌های دیگری که پسر هستند یا در ابرشهرها هستند، عمل کرده‌اند. همین موضوع باعث خواهد شد تا گروه‌های دیگری که تا امروز کج‌دار و مریز پیش می‌رفتند و بر این تصور بودند که کارشان ثمر و نتیجه‌ای نخواهد داشت؛ فرصتی خواهند داشت تا بتوانند هنر خود را به بهترین شکل و با گستردگی بالا عرضه کنند. تلاش کرده‌ایم در این مسیر به درستی پیش برویم و امیدوارم که در ادامه این راه به درستی هموار شود.
تصور می‌کنید تا چه میزان می‌تواند کیفیت و جایگاه موسیقی با ساخت برنامه‌هایی مانند «همآهنگ» بالا برود؟
آنچه شاهد هستیم ظرفیتی است که سرود تا به حال در کشور داشته؛ اما چقدر به همین گروه‌ها توجه شده است؟ یک خواننده بخواهد یک قطعه موسیقایی منتشر کند، چقدر هزینه می‌کند؟ آیا برای تولید یک سرود و کرال یک دهم این هزینه صورت می‌گیرد؟ خیر، چون به سرود نگاه جدی نمی‌شود. تا زمانی که سرود «هنر- صنعت» نشود و گروه‌های سرود از اجراهای‌شان درآمد نداشته باشند نمی‌توانند پیشرفت کنند. چرا گروه‌های سرود نمی‌توانند اجرای کنسرت داشته باشند؟ یک کار کرال جمعی هم این ظرفیت را دارد که برای مخاطب مانند سولوخوانی و تکخوانی جذاب باشد. بنابراین نخستین گام، مطرح کردن گروه‌های فعال سرود در جامعه است. باید به جامعه بگوییم این گروه‌ها به طور جدی و تخصصی کار می‌کنند و چه بهتر شما هم آن‌ها را بشناسید. «همآهنگ» دارد این کار را انجام می‌دهد و یک برنامه به تنهایی نمی‌تواند تمام گام‌های معرفی سرود به یک جامعه را بردارد. یک برنامه، دارای ظرف مشخص است و ما در تلاش هستیم با توجه به ظرفیتی که ساخت یک برنامه دارد برای معرفی سرود از آن بهره ببریم.
آیا «همآهنگ» توانست موفق عمل کند؟ منتقدان حوزه موسیقی معتقد هستند که کیفیت این برنامه با توجه به اینکه به سبک برنامه‌های استعدادیابی آن‌ور آبی است آنطور که باید نمی‌تواند در ارتقای کیفی سرود اثرگذار باشد.
اینکه بگوییم برنامه «همآهنگ» قرار است موسیقی کشور را در زمینه سرود ارتقا بدهد اشتباه است؛ اما قرار است یک قدم جدی در این حوزه بردارد. برای ارتقای موسیقی، وقتی به عنوان مثال گروه دختران میناب را به استودیو می‌آوریم و به آن‌ها فرصت می‌دهیم تا استعدادشان را به معرض نمایش بگذارند و یک محتوای درست ارائه دهند، عملا به معرفی سرود پرداخته‌ایم. از گروه‌های سرودی به عنوان مثال گروه سرود لار، استان فارس دعوت کرده‌ایم با زبان و گویشی می‌خوانند که دیگر از این زبان و گویش کمتر استفاده می‌شود؛ چه در حوزه موسیقی و چه در حوزه زبان و شعر. اتفاقی که در حال رخ دادن است این است که در «همآهنگ» موسیقی‌های اقلیمی قومیت‌های مختلف فرصت دیده شدن پیدا کرده‌اند. وقتی موسیقی‌های اقوام مطرح شوند یک گام جدی برای ارتقای موسیقی ملی خواهد بود. قدم‌های بعدی باید با برنامه‌ریزی و فکر جلو برود تا کیفیت تکمیل شود. در این برنامه قدم‌های اول برداشته شده است. من معتقدم در این برنامه به طور جدی به موسیقی توجه شده و ما به ارتقای موسیقی هم فکر کرده‌ایم. ضمن اینکه اگر در این برنامه از نظر منتقدان موفقیتی حاصل نشده اما نمی‌توان منکر شد قدمی در این مسیر برداشته شده است و می‌شود در قدم‌های بعدی با برنامه‌ریزی و نگاه کارشناسی و تخصصی برنامه‌های با کیفیت‌تر و پر مخاطب‌تری را ساخت.
گفته شده در برنامه «همآهنگ» حذفیاتی انجام شده است. دلیل این حذفیات چیست؟
هیچ حذفیاتی به منظور محدودیت‌های محتوایی در این برنامه اتفاق نیفتاده است. فقط سرودی را یک گروه اجرا کرده بود که یکی از شبکه‌ها این اجرا را حذف کرده بود و در شبکه‌ای دیگر پخش شد و پس از آن هم ما به صورت مستقل این اجرا را پخش کردیم و در نهایت توافقی صورت گرفت تا اینگونه اتفاقات دیگر رخ ندهد.
برنامه‌ای که ضبط شده شاید دو ساعت باشد اما ما باید در تدوین برنامه را به ۵۵ دقیقه یا یک ساعت برسانیم و طبیعی است که برخی صحنه‌ها و گفته‌ها به سلیقه کارگردان و تیم برنامه‌ساز حذف شوند و دوستانی که به حذفیات اعتراض دارند شاید سلیقه دیگری دارند و اگر کارگردان بودند بخش‌های دیگری را حذف می‌کردند تا زمان برنامه به اندازه‌ای که لازم است کاهش پیدا کند. صادقانه می‌گویم که هیچگونه نکته‌ای به صورت سفارشی و فرمایشی به ما گفته نشده که بخش‌هایی باید حذف شوند.
چقدر طول کشید تا «همآهنگ» تولید شود؟
برای ساخت «همآهنگ» ۴ سال زمان گذاشته شده است. یک سال و نیم تحقیق و پژوهش صورت گرفته شد. شهر به شهر برای کشف استعدادها در شهر و روستا گشته‌ایم. موسسه «ماوا» در این زمینه دغدغه‌مند است و با توجه به بضاعتی که در اختیارمان داشته‌ایم تلاش خود را کرده و خواهد کرد. «ماوا» همچنان از این گروه‌ها در صورت تمایل حمایت می‌کند. برای ارتقای اساسی در سرود باید همه دست به کار شویم و یک برنامه و یک موسسه به تنهایی از پس آن برنخواهد آمد. ما می‌توانیم گام‌هایی در این زمینه برداریم دیگران نیز باید ورود کنند تا حرکت گام‌ها سریع‌تر و تاثیرگذارتر باشد.
برای فصل‌های آینده چه تغییراتی در این برنامه شاهد خواهیم بود؟
همین الان که در فاز دو وارد فضای استودیویی شدیم به جهت اینکه «همآهنگ» دیگر مدل تجربه شده‌ای است و تیم برنامه‌ساز فرصت بررسی و تحلیل بیشتر داشته پیش‌بینی می‌کنم که اتفاقی ویژه در بخش استودیو خواهیم داشت.
برای بخش‌های بعدی اگر «همآهنگ» در فصل‌های بعدی ادامه پیدا کند، تیم برنامه‌ساز در این مدت به کل کشور سفر کرده و تجربه‌های بسیاری کسب کرده است. من فکر می‌کنم گروه سرودها از ظرفیتی که در اختیارشان قرار گرفته باخبر شده‌اند و کارها و فعالیت‌های حرفه‌ای‌تری به برنامه ارسال خواهد شد. ما از ۶۰۰ گروه به ۱۰۰ گروه رسیدیم و این بضاعت سرود ما در این مرحله بوده است اما من فکر می‌کنم در «همآهنگ» ما رفرنس جدیدی از مسأله سرود را ثبت می‌کنیم و انتظار می‌رود بعد از این گروه‌ها با کیفیت دیگری به این برنامه مراجعه کنند.
من حتی فکر می‌کنم «همآهنگ» منجر به شکل‌گیری گروه‌های جدیدی خواهد شد که با انگیزه به این برنامه رجوع می‌کنند. موسیقی کُرال قطعاً طرفداران خود را دارد و از طرفی وقتی وارد فضای نوجوانان می‌شویم اثر حائز جذابیت بیشتری می‌شود و ما محصولی را می‌بینیم که قطعاً محصولی به‌روز است و شرط لازم برای دستیابی به این مهم این است که آثار به دست همین نوجوانان متناسب با سن و سال و جغرافیایشان ساخته شود.
احتمالاً در فصل آینده ما گروه‌های باکیفیت‌تری خواهیم داشت و از طرفی ما هم به عنوان برنامه‌ساز به فرم جدیدتر و منسجم‌تری رسیده‌ایم که امیدوارم این تجربیات بتواند منجر به افزایش کیفیت این مجموعه شود.
سرود هنری مردمی است و از ابتدا هم متعلق به مردم بوده و یکی از دغدغه‌های ما احیای این هنر توسط مردم بود. با «همآهنگ» فرصت خوبی فراهم شد که علاقه‌مندان به این برنامه بیایند. حتماً یک روزی می‌رسد که برای دیدن سرود مردم پول می‌دهند و بلیت تهیه می‌کنند و امیدوارم این اتفاق به زودی رخ دهد و مهم‌ترین مسئله برای رسیدن به این هدف حمایت خود مردم است.
دیدگاه