دین هایده چه بود؟

هایده  متولد 21 فرورد 1321 در تهران ، خواننده موسیقی پاپ و سنتی ایرانی بود که با صدای به ارث رسیده از مادرش و با الگو از دلکش به موسیقی روی آورد خیلی زود ازدواج کرد اما بخاطر بیماری دیابت در 47 سالگی چشم از جهان فروبست.

خانواده

نام اصلی اش معصومه دده بالا متولد خیابان عین الدوله تهران بود و تنها یک خوهر کوچک تر از خود بنام مهستی دارد. همانطوری که از نام خانوادگی تُرکی ایشان مشخص است پدرش اهل تبریز و مادرش از تورک های مهاجر از کشور بلغارستان بود. هایده در سال 1321 هجری شمسی در یکی از روستاهای کرمانشاه بدنیا آمد و مسلمان بود.

مولودی خوانی

مادرش خانم زینب بلغاری مولودی خان سفره ها و مراسمات مذهبی بود و هایده به همراه خواهرش اغلب در کنار مادر در این مراسمات مولودی خوانی می کردند.

ازدواج و فرزندان

هایده در سال 1334 وقتی 13 ساله بود ازدواج کرد که ثمره آن سه فرزند بنام های کامران ، کیوان و یک دختر بنام خانم کیانوش شد. کامران فرزند بزرگ اش را در 14 سالگی به دنیا آورد و آن زمان آنقدر کم سن سال بود که مادربزرگش در فرزند داری به او کمک می کرد.

از گلپایگانی تا تجویدی

این دو خواهر بخاطر صدای دل نوازی که داشتند تشویق شدند وارد عرصه موسیقی شوند به همین خاطر ابتدا به کلاس های موسیقی اکبر گلپایگانی رفتند، به این ترتیب سال 1342 مهستی به پرویز یاحقی و مدتی بعد هایده به علی تجویدی معرفی شدند تا مسیر یادگیری را حرفه ای طی کنند.

اولین آهنگ

هایده بخاطر مخالفت شوهرش سه سال دیرتر از خواهر کوچکترش فعالیت خود را شروع کرد او اولین بار سال 1347 وقتی 26 ساله بود ترانه آزاده با آهنگسازی علی تجویدی را در رادیو تهران اجرا کرد.

شهرت

از سال 1350 شروع به خواندن ترانه های پاپ به آهنگسازی انوشیروان روحانی ، فریدون خشنود و … کرد ، که ترانه های نشانه، بزن تار، سوغاتی و گل سنگ باب جدیدی در موسیقی ایرانی باز کرد.

خروج از ایران

هایده به همراه خواهر و مادرش 7 شهریور 1357 پس از انفجار در سینما رکس آبادن به لندن نقل مکان کردند و با وقوع انقلاب دیگر نتوانستند به ایران باز گردند بعد از یکسال حضور در لندن سال 1358 به آمریکا مهاجرت کردند و در لس آنجلس ماندگار شد.

کنسرت

بعد از انقلاب علاوه بر برنامه های معمول خود در دانشگاه یو سی ال ای کالیفرنیا و تالارهای مشهور جهانی از جمله رویال آلبرت هال ، کنسرت هایی اجرا کرد.

از دیابت تا فشار و مرگ

هایده که از دوران نوجوانی به بیماری دیابت دچار بود کم کم فشار خون و ناراحتی قلبی نیز به آن افزوده شد اما بی اعتنایی او به سلامتی وضعیت اش را بدتر کرد. او در آخرین شب زندگی خود در باشگاه کازابلانکا در حالی که وضعیت مناسب جسمی نداشت اما برنامه کنسرتی کوچک خود را اجرا کرد. روز بعد در 30 دی 1368 وقتی 47 سال بود بخاطر سکته قلبی ناشی از بیماری های زمینه ای خود درگذشت.

محل دفن

هایده در گورستان وست وود در لس آنجلس کنار مادرش به خاک سپرده شد در این گورستان فرانک زاپا و مرلین مونرو و خواهرش مهستی نیز بعدا دفن شدند. در مراسم دفن این هنرمند نزدیک به 20 هزار نفر شرکت کردند تا جایی که پلیس شهر ابتدا به زعم آشوب ایرانیان آماده باش اعلام کرد اما بعدا متوجه موضوع شدند.

میراث لس آنجلس

فروردین سال 1398 شهرداری لس آنجلس ستاره ای به نام این هنرمند در بلوار مشاهر لس آنجلس در کنار بزرگترین هنرمندان جهان نصب کرد. نام هایده توسط شهرداری بعنوان بخش از میراث فرهنگی و هنری این شهر به ثبت رسید و با حضور دوست داران و خانواده اش نام او در تقویم شهری نیز درج شد.

مستند زندگی

در سال 2009 پژمان اکبرزاده فیلم مستند 100 دقیقه ای با نام سخن از هایده درباره فعالیت های هنری و آثار این هنرمند ساخت که اولین بار در آمستردام اکران شد.