چه کسی به تار «ساکت» حکم ممنوعیت داد؟
کیوان ساکت که قرار بود در برنامه «تد تهران» سخنرانی کند، با ممانعت از سوی مسئولان برنامه برای حضور سازش روی صحنه همراه شد؛ اقدامی که با اعتراض ساکت همراه شد و به نظر می‌رسد صرفا یک اعمال سلیقه شخصی در بخش خصوصی بوده است.
شاید ممنوعیت نمایش ساز در صدا و سیما یک قصه گوش‌آشنا برای همه ما باشد اما این ممنوعیت صرفا در قاب سیما تعریف شده است و در مدیوم‌های دیگر هیچ محلی از اعراب ندارد. دنیای سینما و یا شبکه‌های نمایش خانگی که اتفاقا این روزها بسیار هم پر رونق هستند، در نمایش ساز دارای هیچ مشکل و ممنوعیتی نیستند و صحنه‌های اجرا هم که جای خود را دارند. حالا اما خبری عجیب میان اهالی موسیقی دست به دست می‌شود که نشان از یک اعمال سلیقه شخصی در موضوع نمایش ساز را دارد؛ آن هم در برنامه‌ای که به زعم برگزارکنندگانش صاحب هویت جهانی است.
ماجرا از این قرار است که چندی پیش اعلام شد، کیوان ساکت در برنامه «تداکس تهران» به مدت ۱۸ دقیقه درباره موضوع «ساز کهن شیوه‌های نو» برنامه خواهد داشت اما طی یک اتفاق غیر منتظره به او اعلام شد که نمی‌تواند به همراه با ساز به روی صحنه برود.
تِد چیست؟
«تد» رویدادی است که ۱۰ سال است در ایران برگزار می‌شود و در این برنامه از افراد نخبه و یا افرادی که به نوعی در کارشان موفق بوده‌اند، رخدادی را رقم زده‌اند، موجب پیشرفت در مسئله‌ای شده‌اند یا پیشنهاد سازنده برای نسل جوان دارند و ... دعوت می‌شود تا بدین گونه با انتقال تجربیات خود، به علاقمندان انگیزه بخشی کرده باشند. این در حالی است که برگزاری این رویدادها در تمام دنیا با قوانین و اصول یکسان برگزار می‌شود؛ به گونه‌ای که هر فردی اجازه دارد تنها ۱۸ دقیقه سخن بگوید، محلی که سخنران باید روی صحنه راه برود و البته نوع راه رفتن کاملا مشخص است.
در واقع برگزارکنندگان این برنامه از کیوان ساکت که شیوه‌ها و تکنیک‌هایی نو در نواختن تار ابداع کرده، به گوشه‌های ردیف موسیقی ایران از منظری دیگر پرداخته و در این زمینه چندین جلد کتاب هم نوشته است، دعوت کرده بودند تا درباره سنت و مدرنیته و جدال بین این دو سخنرانی کند. برنامه از این قرار بود که ساکت به ارائه مباحثی درباره چگونگی گوشه‌ها و گام‌های موسیقی ایرانی و بخشی از تکنیک‌های شخصی‌اش بپردازد و از طرفی بخشی از این تکنیک‌ها را هم روی ساز خود اجرا کند؛ به طوری که ماجرا همگام با بن‌مایه پژوهشی «ted talk» باشد و نه یک کنسرت موسیقی همراه با ساز و آواز.
برنامه‌ای مجوزدار که به تار ساکت مجوز نداد!
به نظر می‌رسد که برگزارکنندگان این برنامه احساس کردند برای حضور ساز روی صحنه نیاز به کسب مجوزهای لازم دارند اما باید این نکته را در نظر داشت که در چنین برنامه‌ای ساز برای کیوان ساکت نقش پاورپوینت را برای یک سخنران ایفا می‌کند و او به جای صفحه نمایش قرار بود صحبت‌های تکمیلی‌اش را روی سازش توضیح دهد. از طرفی دیگر این موضوع را هم باید در نظر گرفت که موسیقی زبان شخصی خودش را دارد؛ زبانی که با ساز قابل تفسیر است و صرفا سخن گفتن برای آن کافی نیست.
با وجود اینکه عوامل این برنامه مجوزهای لازم را از مدیریت سالن و اداره اماکن نیروی انتظامی دریافت کرده بودند اما درست در زمان اجرای برنامه با نمایش ساز مخالفت و حتی گفته شد که حضور ساز جزئی از برنامه نیست. از طرفی ذکر این نکته هم ضروری است که حضور ساز روی صحنه برای اجرای یک برنامه آموزش‌محور نیاز به اخذ مجوز از دفتر موسیقی وزارت ارشاد را ندارد و این اتفاق صرفا یک اعمال سلیقه شخصی محسوب می شود.
در نهایت پس از گذر از این حاشیه‌ها کیوان ساکت به نشانه اعتراض با پایه ساز به روی صحنه رفت تا بگوید که قصد انجام وظیفه خود را داشته است اما تنها در این حد به او اجازه داده شد که پایه سازش را روی صحنه ببرد.
برنامه‌های آموزشی موسیقی که جنبه کنسرت ندارد نیازی به اخذ مجوز از سوی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارد و ممانعت انجام شده صرفا اعمال سلیقه شخصی برگزارکنندگان در بخش خصوصی بوده است.
دیدگاه