مقابله با خودسانسوری در نویسندگان کودک

بر اساس خبر رسیده، سومین برنامه «شب نویسنده» با حضور شهرزاد شهرجردی، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان و با نگاهی به کتاب «تو یک جهانگردی» نوشته او که در نشر فاطمی منتشر شده است ۲۱ دی‌ماه در کتابفروشی هوپا قبا برگزار شد.

شهرجردی در این برنامه با اشاره به شروع کار نویسندگی‌اش گفت: داستان نوشتن برای من از کودکی شروع شد. گاهی فکر می‌کنم شاید اسم من را برای همین شهرزاد گذاشتند. من از کودکی هرچه را می‌خواندم برای اطرافیانم تعریف می‌کردم. مادرم از کودکی من را مشترک مجله «گُلک» کرده بود و من هر هفته منتظر بودم تا پستچی آن را بیاورد و غرق شوم در داستان‌ها و شعرهایش. با آقای رحماندوست در همین نشریه آشنا شدم و ایشان خیلی زود به اسطوره کودکی من تبدیل شدند. در کنارش آثار ژان کریستوفر را خیلی دوست داشتم و در یک کلام می‌توانم بگویم که کتاب و داستان و ادبیات بود که کودکی من را ساخت.

او با اشاره به حضور مداومش در کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان در شهر اراک بیان کرد: این کتابخانه برای من به واقع قطعه‌ای از بهشت بود و هنوز هم حس می‌کنم بهتر از آن برای کودکی در آن سن و سال نمی‌توانست وجود داشته باشد.

شهرجردی با اشاره به تحصیلش در رشته ادبیات کودک و نوجوان در مقطع کارشناسی ارشد نیز گفت: این رشته در واقع برای کسانی طراحی شده است که می‌خواهند در این عرصه نقادی کنند و قرار نیست نویسنده تربیت کند با این همه خروجی آن تاکنون از این موضوع متفاوت

بوده و از قضا نویسنده‌های خوبی از دل آن تربیت شده‌اند. برای من هم تحصیل در این رشته کمک کرد تا متوجه شوم برای نوشتن خودم را چندان درگیر ساختارها نکنم و دنبال کار خلاقه بروم.

این نویسنده در ادامه به معضل خودسانسوری در میان نویسندگان کودک اشاره و بیان کرد: نویسندگان ایران به ویژه در بخش کودک خیلی با این مساله دست به گریبان هستند. به نظر من نویسندگان کودک آن طور که باید جسارت نقدپذیرفتن را ندارند و در کنار آن از شکست اثرشان در اذهان مخاطبان می‌ترسند. در کنارش البته باید فشارهای ناشران را هم افزود که دوست دارند نویسنده را به سمت بازاری‌نویسی سوق دهند. من بر این باورم که اگر از تجربه کردن در نوشتن نهراسیم و سعی کنیم ایده‌های تازه خلق کنیم و متفاوت باشیم، اگر بپذیریم که باید برای کودکان زبانی تازه و متفاوت خلق کرد می‌توانیم از این سد عبور کنیم. کاری که الان ادبیات ترجمه کودکان در ایران می‌کند همین مساله است یعنی به زبان ساده وتاثیرگذار می‌نویسد و جای خودش را باز می‌کند.

شهرجردی گفت: من مدعی نیستم که خودم را سانسور نکردم اما عمیقا بر این باورم که با خلاقیت می‌توان بر خودسانسوری غلبه کرد. اگر فکر کنیم که هر چه می‌نویسیم خوب است، حتما در اشتباهیم. اگر برنده نوبل ادبیات هم باشی شاید کار بعدی‌ات خوب نباشد و مخاطب آن را نپسندد. باید این مهم را پذیرفت و با توجه به آن با خودسانسوری مقابله کرد.

او در بخشی دیگر از این گفت‌وگو درباره کتاب «تو یک جهانگردی» نیز اظهار کرد: این کتاب و نوشتنش به یک ایده برمی‌گردد که عبارت بود از چگونگی صحبت از جنگ برای کودکان و این‌که آیا اصلا باید این موضوع را مطرح کرد یا خیر. من به این فکر کردم که باید راهی برای مهم پیدا کرد و البته ایده‌ای نداشتم برایش تا این‌که در کارگاه خلق کتاب تصویری فرم این کتاب ناگهان به ذهنم رسید و

خب این ایده در نهایت پس از یک سال تبدیل به فرم کتاب فعلی شد و آن‌قدر مورد اقبال قرار گرفت که در مسابقه‌ای که برای این منظور تدارک دیده شده بود رتبه آورد و کتاب و من و تصویرگر آن برای معرفی‌اش به نمایشگاه کتاب بولونیا اعزام شدیم. تجربه حضور در بولونیا برای معرفی این کتاب برای من بسیار خاص و متفاوت بود.

این نویسنده در پایان تاکید کرد: تجربه این کتاب به من آموخت و تاکید کرد که هدف ادبیات همدلی است و ایجاد درک متقابل. این حس و درک متفاوت و خاصی است که باید برای مواجهه با کتاب آن را فهمید و باور داشت.

منبع: ایسنا